Dom mieszkalny profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego (plac Inwalidów)

Dom mieszkalny profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego
	nr rej. Gminna ewidencja zabytków - Kraków.
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Kraków
Adres	plac Inwalidów 4
Typ budynku	kamienica
Styl architektoniczny	modernizm art déco
Architekt	Ludwik Wojtyczko; Stefan Żeleński, Piotr Jurkiewicz (współpraca)
Inwestor	Uniwersytet Jagielloński
Rozpoczęcie budowy	1924
Ukończenie budowy	1926
Właściciel	Uniwersytet Jagielloński
	Położenie na mapie Krakowa Dom mieszkalny profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego
	Położenie na mapie Polski Dom mieszkalny profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Dom mieszkalny profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego
	50°04′11,45″N 19°55′27,10″E/50,069847 19,924194
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dom mieszkalny profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego – zabytkowy budynek znajdujący się w Krakowie, w dzielnicy V przy placu Inwalidów 4, na Nowej Wsi.

Historia

Modernistyczny budynek ukończony został w 1926 roku. Był jedną z kilku kamienic wybudowanych w latach 20. XX wieku dla kadry profesorskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zaprojektowany został w stylu art déco przez Ludwika Wojtyczkę, we współpracy ze Stefanem Żeleńskim i Piotrem Jurkiewiczem.

Jest to trzypiętrowy budynek na rzucie prostokąta. Główna klatka schodowa doświetlona jest od góry świetlikiem, od strony podwórka znajduje się druga, zewnętrzna, przeznaczona początkowo dla służby. Elewacja ozdobiona jest sgraffitową dekoracją o geometryczno-roślinnych motywach^[2].

W listopadzie 1939 roku, po zajęciu Krakowa przez hitlerowców, mieszkańcy kamienicy otrzymali nakaz eksmisji –ieli czterdzieści osiem godzin na opuszczenie lokali, pozwolono im zachować dobytek, gdyż pomieszczenia w budynku przeznaczono na biura^[3]. W filmie Andrzeja Wajdy Człowiek z marmuru główny bohater Mateusz Birkut w jednej ze scen rozbija szybę w bramie kamienicy, tę scenę zrealizowano właśnie w bramie kamienicy przy ówczesnym Placu Wolności^[4].

W budynku zamieszkiwali między innymi Adam i Irena Vetulani, ich synowie Jerzy i Jan oraz ich synowa Maria Vetulani^[5].

Galeria

Brama wejściowa
Brama wejściowa i sgraffito
Numer budynku na elewacji
Klatka schodowa

Przypisy

↑ Gminna ewidencja zabytków Krakowa. Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa. [dostęp 2021-03-20].
↑ Aneta Borowik: Dom Profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego. szlakmodernizmu.pl. [dostęp 2017-03-17].
↑ Marcin Rotkiewicz: Mózg i błazen. Rozmowa z Jerzym Vetulanim. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2015, s. 14–15. ISBN 978-83-8049-092-5.
↑ Pod Lupą: szlakiem krakowskiej moderny. Radio Kraków, 13 marca 2017. [dostęp 2017-03-17].
↑ Piotr Biliński: Adam Vetulani (1901–1976). Historyk prawa polskiego i kanoniczego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2023.

Bibliografia

MichałM. Wiśniewski MichałM., Ludwik Wojtyczko. Krakowski architekt i konserwator zabytków pierwszej połowy XIX wieku, Kraków: Wydawnictwo WAM, 2003, ISBN 83-7318-241-1, OCLC 830542616 .

[ge-1] Gminna ewidencja zabytków Krakowa. Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa. [dostęp 2021-03-20].

[2] Aneta Borowik: Dom Profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego. szlakmodernizmu.pl. [dostęp 2017-03-17].

[3] Marcin Rotkiewicz: Mózg i błazen. Rozmowa z Jerzym Vetulanim. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2015, s. 14–15. ISBN 978-83-8049-092-5.

[4] Pod Lupą: szlakiem krakowskiej moderny. Radio Kraków, 13 marca 2017. [dostęp 2017-03-17].

[5] Piotr Biliński: Adam Vetulani (1901–1976). Historyk prawa polskiego i kanoniczego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2023.

[1]