Dom Historii Europejskiej

Dom Historii Europejskiej

Oddział Historia
budynek Eastman
Państwo	Belgia
Miejscowość	Bruksela
Adres	Park Leopold
Powierzchnia ekspozycji	8000 m² m²
Położenie na mapie Brukseli Dom Historii Europejskiej
Położenie na mapie Belgii Dom Historii Europejskiej
50°50′23,82″N 4°22′42,89″E/50,839950 4,378580
Strona internetowa

Dom Historii Europejskiej – muzeum w Brukseli, powstałe z inicjatywy Parlamentu Europejskiego^[1] i otwarte 6 maja 2017 r^[2]. Celem powstania Domu Historii Europejskiej jako instytucji kulturalnej i muzeum jest wykorzystanie wszystkich dostępnych narzędzi służących promowaniu lepszego zrozumienia historii Europy i integracji europejskiej przez ekspozycję stałą oraz ekspozycje czasowe i objazdowe, kolekcję obiektów i dokumentów, programy edukacyjne, imprezy kulturalne i publikacje, jak również szeroki zasób treści dostępnych online. Dom Historii Europejskiej znajduje się w pobliżu Parku Leopolda, w sąsiedztwie instytucji europejskich.

Pomysł utworzenia Domu Historii Europejskiej przedstawił przewodniczący Parlamentu Europejskiego Hans-Gert Pöttering^[3] w swoim przemówieniu programowym 13 lutego 2007 r. Jednym z głównych celów tego projektu "jest pogłębianie wiedzy Europejczyków wszystkich pokoleń na temat ich własnej historii i przyczynianie się w ten sposób do lepszego zrozumienia rozwoju Europy obecnie oraz w przyszłości. ". W październiku 2008 r. komisja ekspertów na czele z przewodniczącym Domu Historii Republiki Federacji Niemiec prof. Hansem Walterem Hütterem^[4] złożyła sprawozdanie zatytułowane: Założenia koncepcyjne Domu Historii Europejskiej, w którym nakreślono ogólną koncepcję i treść projektu oraz jego strukturę instytucjonalną.

W czerwcu 2009 r. Prezydium Parlamentu^[5] podjęło decyzję o przeznaczeniu budynku dawnej kliniki dentystycznej im. George'a Eastmana na potrzeby przyszłego muzeum a w lipcu ogłosiło międzynarodowy konkurs na projekt architektoniczny Domu Historii Europejskiej^[6]. 31 marca 2011 r. zwycięskiej grupie Chaix & Morel et Associés (FR)^[7], JSWD Architekten (DE)^[8] oraz TPF (BE)^[9] powierzono zadanie przeprowadzenia renowacji i rozbudowy budynku. W celu przygotowania ekspozycji i struktury przyszłej instytucji Dyrekcja Generalna ds. Komunikacji^[10] Parlamentu Europejskiego powołała interdyscyplinarny zespół specjalistów pod kierunkiem historyka i kurator Taja Vovk van Gaal, wspierany przez radę naukową skupiającą wykwalifikowanych specjalistów pod przewodnictwem prof. Włodzimierza Borodzieja.

Dom Historii Europejskiej ma być dla zwiedzających okazją do zapoznania się z przemianami i wydarzeniami historycznymi oraz do krytycznego spojrzenia na znaczenie tych przemian w dzisiejszym świecie. Ma to być centrum wystawowe, dokumentacyjne i informacyjne, które w szerszym kontekście historycznym i krytycznym ukaże zarówno przemiany, jak i wydarzenia, łącząc i zestawiając ze sobą pełne kontrastów doświadczenia Europejczyków na tle historii.

Ekspozycja stała skupia się na historii Europy XX wieku oraz historii integracji europejskiej przy jednoczesnym uwzględnieniu najważniejszych zjawisk i procesów historycznych wcześniejszych epok. Jej celem nie jest ukazanie sumy historii narodowych, ale spojrzenie na istotne dla całego kontynentu zjawiska historyczne z ponadnarodowej, europejskiej perspektywy.

Wyjątkowość Centrum polega na próbie ponadnarodowego spojrzenia na historię kontynentu, z uwzględnieniem jej różnorodności oraz mnogości jej interpretacji i sposobów postrzegania. Centrum ma umożliwić obywatelom zrozumienie najnowszej historii Europy na tle wcześniejszych stuleci, które kształtowały jej idee i wartości. W ten sposób Dom Historii Europejskiej chce stworzyć przestrzeń do debaty na temat Europy i Unii Europejskiej.

Główny element Domu Historii Europejskiej stanowi ekspozycja stała, zajmująca powierzchnię ok. 4 000 m².

Zgodnie z polityką Parlamentu Europejskiego dotyczącą dostępności dom ma być miejscem przyjaznym dla zwiedzających, przystosowanym do wymogów osób na wózkach inwalidzkich i dostępnym dla wszystkich. Główna oferta muzeum ma być dostępna w co najmniej 24 językach urzędowych Unii Europejskiej. Wielojęzyczność jest rozumiana jako wyraz kulturowej różnorodności Europy. Założeniem Domu Historii Europejskiej jest, aby zwiedzający postrzegali wielojęzyczność ekspozycji oraz innych jego ofert jako jeden z głównych atutów instytucji.

Budynek Eastman, pierwotnie zaprojektowany na potrzeby kliniki dentystycznej, został nazwany na cześć George'a Eastmana, amerykańskiego filantropa i wynalazcy aparatu fotograficznego Kodak. Jego hojna pomoc finansowa pozwoliła na utworzenie punktów dentystycznych w Nowym Jorku, Londynie, Rzymie, Paryżu, Brukseli i Sztokholmie w celu zapewnienia darmowej opieki dentystycznej dzieciom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej.

W 1933 r. Fundacja Eastmana zwróciła się do szwajcarskiego architekta Michela Polaka znanego z tworzenia w stylu art déco, a w szczególności słynącego z projektu Résidence Palace w Brukseli, z prośbą o zaprojektowanie nowego budynku. Zainaugurowany w 1935 r. budynek jest interesujący zarówno pod względem inżynierii, jak i elementów art déco. W dawnej poczekalni dziecięcej zachowało się kilka malowideł autorstwa Camille Barthélémy przedstawiających ilustracje do bajek La Fontaine'a.

Park Leopolda wraz z obiektami zabytkowymi, takimi jak Instytut Pasteura czy Biblioteka Solvay, został objęty ochroną w 1976 r. Sam budynek Eastman nie jest objęty ochroną. Klinika dentystyczna została zamknięta w 1980 r., zanim jeszcze przeznaczono ją na biura dla instytucji europejskich.

Faza rozwoju 2011 – 2015: 31 milionów euro^[11] na renowację i rozbudowę budynku, 21,4 miliona euro na wystawę stałą i pierwsze wystawy czasowe (15,4 miliona euro na wyposażenie sal wystawowych i innych pomieszczeń, 6 milionów euro na wielojęzyczność) i 3,75 miliona euro na stworzenie kolekcji.

Koszty realizacji projektu pokryje Parlament Europejski, ale koszty eksploatacji może współfinansować Komisja Europejska, której przewodniczący wyraził już gotowość do udzielenia wsparcia.

Już od początkowej koncepcji trwają debaty na temat Domu Historii Europejskiej^[12], zwłaszcza w Wielkiej Brytanii. Próba ustalenia jednej wspólnej wersji wydarzeń historii 27 zróżnicowanych państw członkowskich została skrytykowana przez brytyjski ośrodek analityczny Civitas, według którego: „Dom Historii Europejskiej nie może osiągnąć niczego prócz nieszczerego paradoksu, próbując przedstawić historię wszystkich 27 państw, a w rzeczywistości nie odnosząc się do historii w ogóle." Istnieje wiele niezgodności co do interpretacji podstawowych faktów historycznych na przykład związanych z drugą wojną światową czy rolą Stanów Zjednoczonych w powojennej Europie. To właśnie stało się powodem, dla którego niektórzy posłowie do Parlamentu Europejskiego, w tym polski poseł Adam Bielan^[13], skrytykowali ten projekt.

Krytyce poddana zostały nie tylko treści historyczne muzeum, ale przede wszystkim koszty jego utworzenia. Zarzuty dotyczyły przede wszystkim kosztów projektu: koszty te miały "wzrosnąć ponad dwukrotnie”.[10] Krytykowano wydawanie pieniędzy w czasach recesji. Posłanka do PE z partii nacjonalistycznej Wielkiej Brytanii (UKIP) Marta Andreasen powiedziała: „Jest to wbrew wierze i logice, że w epoce cięć budżetowych posłowie do Parlamentu dysponują ogromną sumą pieniędzy, która pozwoli na sfinansowanie tak rażąco narcystycznego projektu."^[14]

Nad procesem tworzenia Domu Historii Europejskiej jako instytucji, projektu powstałego z inicjatywy Parlamentu Europejskiego, czuwa kilka zespołów: Rada Nadzorcza pod przewodnictwem byłego przewodniczącego Parlamentu Europejskiego Hansa-Gerta Pötteringa jest wieloosobowym organem składającym się z polityków wysokiego szczebla, łączącym kilka instytucji europejskich i władze w Brukseli. Reprezentują oni główne frakcje polityczne i organy Parlamentu. Rada nadzoruje ogólne zarządzanie projektem.

W skład Rady wchodzą — Włodzimierz Borodziej, Étienne Davignon, Hans-Walter Hütter, Miguel Angel Martínez, Gérard Onesta, Doris Gisela Pack, Chrysoula Paliadeli^[15], Charles Picqué, Alain Lamassoure, Wojciech Roszkowski, Peter Sutherland, Androulla Vassiliou^[16], Diana Wallis i Francis Wurtz.

Komitet Naukowy pod przewodnictwem historyka Włodzimierza Borodzieja, składający się z historyków i pracowników renomowanych na całym świecie muzeów, sprawuje nadzór i doradza w kwestiach dotyczących historii i muzealnictwa.

W skład Komitetu wchodzą: Norman Davies, Hans-Walter Hütter, Matti Klinge, Miguel Angel Martínez, Anita Meinarte, Hélène Miard-Delacroix, Mary Michailidou, Hans-Gert Pöttering, Oliver Rathkolb, Antonio Reis, Maria Schmidt, Jean-Pierre Verdier i Henk Wesseling.

Zespół naukowy pod przewodnictwem historyka i kurator Taji Vovk van Gaal odpowiedzialny jest za opracowanie ekspozycji oraz strukturę przyszłego muzeum.

Od października 2012 r. zespół wspiera w realizacji tych prac projektant Arnaud Dechelle^[17].

• Parlamentarium

• Oficjalna strona internetowa. europarl.europa.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-13)].
• Inna oficjalna strona internetowa, w językach: ang., franc., niderl., niem.