Diecezja lubelsko-chełmska

Diecezja Lubelsko-Chełmska

Państwo	Polska
Siedziba	Lublin ul. Ruska 15 20-126 Lublin
Data powołania	25 marca 1989 (restytucja)
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
Metropolia	warszawska i całej Polski
Katedra diecezjalna	Sobór Przemienienia Pańskiego w Lublinie
Biskup diecezjalny	arcybiskup lubelski i chełmski Abel (Popławski)
Dane statystyczne (2010)
Liczba wiernych	12 250
Liczba kapłanów • w tym zakonnych	35 1
Liczba dekanatów	5
Liczba parafii	32[a]
Liczba klasztorów	3
Diecezja na tle struktury PAKP w Polsce
51°15′08,1″N 22°34′25,9″E/51,252250 22,573861
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Diecezja lubelsko-chełmska – jedna z 6 diecezji Kościoła prawosławnego w Polsce. Graniczy z diecezjami: warszawsko-bielską, łódzko-poznańską i przemysko-gorlicką.

Diecezja została restytuowana postanowieniem Soboru Biskupów Kościoła Prawosławnego w Polsce z 1 marca 1989 jako bezpośrednia kontynuatorka tradycji dawnej diecezji chełmskiej. Objęła ówczesne województwa środkowowschodniej Polski: bialskopodlaskie, chełmskie, lubelskie, siedleckie, tarnobrzeskie, zamojskie i częściowo rzeszowskie. W chwili powołania liczyła 16 parafii podzielonych na 2 dekanaty, na jej terenie znajdował się również monaster św. Onufrego w Jabłecznej (od 1999 stauropigialny) oraz Wyższe Prawosławne Seminarium Duchowne w Jabłecznej (przeniesione następnie do Warszawy).

Obecnie diecezja obejmuje swoją jurysdykcją całe województwo lubelskie oraz wschodnią część mazowieckiego^[1].

• 
  Sobór Przemienienia Pańskiego w Lublinie
• 
  Cerkiew konkatedralna św. Jana Teologa w Chełmie

• Sobór katedralny Przemienienia Pańskiego w Lublinie
• Cerkiew konkatedralna św. Apostoła Jana Teologa w Chełmie

1. Biała Podlaska (7 parafii)
2. Chełm (3 parafie)
3. Lublin (5 parafii)
4. Terespol (11 parafii)
5. Zamość (6 parafii)

• Monaster św. Serafina z Sarowa w Kostomłotach, męski
• Monaster Opieki Matki Bożej w Turkowicach, żeński

W 2016 rozpoczął działalność żeński Dom Zakonny św. Mikołaja Cudotwórcy w Holeszowie^[2][3]; od 2019 r. jest to skit podlegający monasterowi w Turkowicach^[4][5].

• Fundacja „Dialog Narodów”
• Prawosławny Dom Pomocy Społecznej w Lublinie
• Lubelski Instytut Kultury Prawosławnej
• Podlaskie Centrum Kultury Prawosławnej w Białej Podlaskiej
• Centrum Kultury Prawosławnej w Biłgoraju
• Chełmskie Centrum Kultury Prawosławnej w Chełmie
• Nadbużańskie Centrum Kultury Prawosławnej w Terespolu
• Diecezjalny Ośrodek Kultury Prawosławnej „Frontida” w Siedlcach

• Ordynariusz (od 1989) – abp Abel (Popławski)

Patronem diecezji jest św. Atanazy Brzeski^[6]. Poza nim szczególnym kultem w diecezji otaczani są męczennicy chełmscy i podlascy^[7], św. Piotr Mohyła, św. Paraskiewa (Matijeszyna), św. Leoncjusz (Stasiewicz), św. Onufry (Gagaluk) oraz św. Serafin Zahorowski^[8].

• Biskupi lubelscy i chełmscy
• Zabytkowe cerkwie w diecezji lubelsko-chełmskiej

• Prawosławna Diecezja Lubelsko-Chełmska 1989–2014 [mapa], red. A. Konachowicz, S. Mielnik, wyd. Lubelski Instytut Kultury Prawosławnej, ISBN 978-83-938799-1-5, format A2, Lublin 2014 [stan na: 25.03.2014 r.].
• A. Konachowicz, Hierarcha i kler Prawosławnej Diecezji Lubelsko-Chełmskiej 1989–2014, wyd. Lubelski Instytut Kultury Prawosławnej, ISBN 978-83-939799-0-8, Lublin 2014.

• Diecezja lubelsko-chełmska