Czyściec górski

Czyściec górski
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	jasnotowate
Rodzaj	czyściec
Gatunek	czyściec górski
	Nazwa systematyczna
	Stachys alpina L.; Sp. Pl. 581 1753
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Czyściec górski (Stachys alpina L.) – gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae).

Zasięg występowania

Europa zachodnia i środkowa; zawleczony do Wielkiej Brytanii. W Polsce roślina osiąga północną granicę zasięgu. Występuje w Karpatach oraz Sudetach sięgając piętra kosodrzewiny. Na niżu rzadka.

Morfologia

Łodyga: Wysokości 40-100 cm, czworokątna, prosta, z gruczołowatymi włoskami u górnej części.
Liście: Nakrzyżległe, z ogonkami o długości od 1 do 14 cm, zielone z obu stron. Dolne kształtu sercowatojajowatego, górne podłużnie jajowatego; wierzchołki liści zaostrzone. Wymiary: 7-19 x 5-11 cm, na brzegach karbowano-ząbkowane.
Kwiaty: Krótsze od liści wspierających, zebrane po 10-20 w nibyokółki, tworzą szczytowy, kwiatostan kłosokształtny. Kielich z szydlastymi ząbkami, owłosiony gruczołowato, o długości 8-13 mm. Korona dwuwargowa, barwy brudnopurpurowej, o długości 15 do 20 mm. Górna warga pojedyncza, dolna trójłatkowa.
Owoc: Rozłupki o długości około 3 mm.

Biologia i ekologia

Bylina. Rośnie na glebach świeżych, żyznych, zasadowych i obojętnych. Zasiedla lasy liściaste: żyzne buczyny i grądy, gdzie preferuje okrajki i poręby. Kwitnie od lipca do września.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).
↑ The Plant List. [dostęp 2014-08-26].

Bibliografia

Leokadia Witkowska-Żuk: Rośliny leśne. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2013. ISBN 978-83-7073-359-9.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).

[TPL-3] The Plant List. [dostęp 2014-08-26].

[1]