Chirurgia plastyczna

Ten artykuł od 2024-08 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Chirurgia plastyczna (rekonstrukcyjna lub estetyczna) – dziedzina medycyny zajmująca się rekonstrukcją wad wrodzonych i nabytych ciała, korektą rzeczywistych lub odczuwanych defektów ciała. Jest to dziedzina medycyny zajmująca się leczeniem oparzeń, oraz chirurgią ręki zarówno wad wrodzonych, jak i urazami ręki a szczególnie replantacjami urazowych amputacji.

Zalicza się tu także ogromny wachlarz chirurgicznych i niechirurgicznych zabiegów estetycznych. Chirurgia plastyczna jest więc związana ściśle z chirurgią dziecięcą, neurochirurgią, laryngologią, chirurgią szczękowo-twarzową, okulistyką, traumatologią, ortopedią oraz równie ważnymi jak fizjologia, patologia, immunologia, rehabilitacja, psychologia, psychiatria^{[potrzebny przypis]}.

Proste techniki plastyczne były znane już w I w.n.e., polegały na zabiegach z oczami. W XV w. Heinrich von Pfolspeundt opisał zabieg, w którym odnowił nos psu. Podobno wyciął kawałek skóry z jego ramienia i umieścił w okolicach nosa. Jednak wszystkie tak wczesne techniki były niezbyt skuteczne i mogły zakończyć się zakażeniem. W 1827 pierwszy amerykański chirurg plastyczny John Peter Mettauer(inne języki) przeprowadził, używając wynalezionych przez siebie narzędzi chirurgicznych, operację rozszczepu podniebienia^[1].

Ważny dla rozwoju chirurgii plastycznej był okres I i II wojny światowej; potrzeby dziesiątek tysięcy rannych żołnierzy wymagały wówczas rozwinięcia pionierskich technik operacji plastycznych^[2].

Na przełomie XIX i XX wieku chirurgią plastyczną i korekcyjną zajmował się chirurg i pionier ortopedii dr Antoni Gabryszewski^[3][4]. W 1951 dr Stanisław Michałek-Grodzki (prekursor chirurgii plastycznej w Polsce) otworzył w Polanicy-Zdroju, w szpitalu św. Antoniego, pierwszy w Polsce oddział tej specjalności, przeznaczony głównie dla chorych z wrodzonymi i nabytymi zniekształceniami, m.in. z okresu wojny. Po śmierci dr Michałka-Grodzkiego, 7 października 1951 ordynatorem oddziału, a od 1953 dyrektorem szpitala (od 1958 – Wojewódzkiego Szpitala Chirurgii Plastycznej) w Polanicy został jego asystent dr Michał Krauss. Opracował on plan rozwoju chirurgii plastycznej w Polsce, zakładając zorganizowanie Kliniki Chirurgii Plastycznej (z Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego), którą powołano w 1972 na bazie Wojewódzkiego Szpitala Chirurgii Plastycznej w Polanicy, lecz już w 1976 przeniesiono do Warszawy. Ordynatorem oddziału chirurgii plastycznej i dyrektorem szpitala w Polanicy został dr med. Kazimierz Kobus, który rozwinął metody leczenia. W Warszawie nowy zespół kierowany przez prof. M. Kraussa rozwijał działalność kliniczną, dydaktyczną i naukową m.in. obok dotychczasowych specjalności chirurgię ręki, leczenie oparzeń i mikrochirurgię. M. Krauss był współtwórcą i pierwszym prezesem Polskiego Towarzystwa Chirurgii Plastycznej i Rekonstrukcyjnej^{[potrzebny przypis]}.

Zakres tej specjalizacji obejmuje diagnostykę i leczenie ostrych i przewlekłych stanów chorobowych wrodzonych i nabytych, związanych ze zniekształceniami i ubytkami funkcji, powstałych w wyniku urazu, choroby przewlekłej, procesów degeneracyjnych i starzenia się^[5].

W Polsce chirurgia plastyczna i rekonstrukcyjna stanowi specjalizację lekarską o nazwie chirurgia plastyczna, która trwa 6 lat (2 lata modułu podstawowego z chirurgii ogólnej i 4 lata modułu specjalistycznego z chirurgii plastycznej)^[5]. Jest to jedna z wzajemnie uznawanych specjalizacji w krajach Unii Europejskiej^[6]. Konsultantem krajowym chirurgii plastycznej od 9 listopada 2016 roku jest prof. dr hab. n. med. Jerzy Bernard Strużyna^[7].

Operacji wymagają:^{[potrzebny przypis]}

• nowotwory złośliwe powłok, zwłaszcza skóry twarzy, kończyn
• świeże obrażenia ciała, zwłaszcza głowy, twarzy, kończyn
• głębokie i rozległe oparzenia skóry
• przewlekłe, otwarte, ziarniste ubytki tkanek
• wady wrodzone, zwłaszcza twarzy (rozszczepienie wargi)
• amputacje, oskalpowania, przerwanie ścięgien
• zniekształcenia pochorobowe, pourazowe, pooperacyjne, natury estetycznej

• Polskie Towarzystwo Chirurgii Plastycznej, Rekonstrukcyjnej i Estetycznej