Celejów (województwo lubelskie)
wieś | |
Pałac w Celejowie | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2021) | |
Strefa numeracyjna |
81 |
Kod pocztowy |
24-120, 24-160[4] |
Tablice rejestracyjne |
LPU |
SIMC |
0392997[5] |
Położenie na mapie gminy Wąwolnica | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego | |
Położenie na mapie powiatu puławskiego | |
51°20′13″N 22°04′42″E/51,336944 22,078333[1] |
Celejów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie puławskim, w gminie Wąwolnica[5][6]. Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 830.
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0999239 | Kolonia Celejów | część wsi |
0999245 | Strychowiec | część wsi |
Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego[7]. Wieś należącą do dóbr celejowskich w województwie lubelskim.
Do 1954 roku istniała gmina Celejów. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Celejów.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa lubelskiego.
Wieś stanowi sołectwo gminy Wąwolnica[8]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 595 mieszkańców[9].
Wieś należała od XV w. do Jakuba i Pawła z Chotczy herbu Nabram. W drugiej połowie XVI w. ród ten zbudował w Celejowie dwór obronny. Około 1580 r. dwór jako wiano Emercjanny Choteckiej trafił do dóbr Dunin-Borkowskich. W 1704 roku odziedziczyła go Teresa Dunin-Borkowska, żona wojewody lubelskiego Stanisława Tarły[10]. W 1740 r. ród Tarłów przebudował siedzibę wg projektu arch. Franciszka Mayera (Magiera). Na przełomie XVIII/XIX w. Anna Teofila z Sapiehów Sanguszkowa Potocka rozbudowała rezydencję w stylu klasycystycznym i otoczyła parkiem angielskim, jednak doprowadziło to do kłopotów finansowych i majątek wystawiono za długi na licytację. Na początku lat 20. XIX w. nabył go książę Adam Czartoryski i wyremontował – m.in. w latach 1823–31 dobudowana została charakterystyczna neogotycka wieża. W ramach represji po Powstaniu listopadowym nastąpiła konfiskata majątku Czartoryskich. Kolejnym właścicielem został Marcin Klemensowski herbu Celejów i w posiadaniu jego rodziny Celejów pozostawał do 1945 r. W 1870 roku pałac spłonął i podczas odbudowy w latach 1889-1890 pałac uzyskał wygląd eklektyczny i w tej formie pozostaje do dzisiaj. W latach 1974–1976 pałac został wymontowany z przeznaczeniem na Dom Opieki Społecznej. Mieści się tu Zakład Opiekuńczo-Leczniczy dla Psychicznie i Nerwowo Chorych. Obiekt jest dostępny do zwiedzania tylko z zewnątrz[11].
Inne zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Park pałacowy,
- Do pałacu prowadzi zabytkowa aleja topolowa z 1932 r.
- Papiernia z 1823 roku zbudowana na polecenie księcia Adama Czartoryskiego (w ruinie). Wzniesiona na planie wydłużonego prostokąta, murowana z cegły i nakryta dachem krytym dachówką. W późniejszym okresie pełniła funkcję młyna.
-
Ruiny młyna, dawnej papierni
-
Krajobraz w pobliżu wsi
-
Pałac od strony podjazdu
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 14652
- ↑ Wieś Celejów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-10-07] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-10-07] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 140 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ BIPgminy, sołectwa
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Wiesław Bondyra, Dobra ziemskie Tarłów w Małopolsce w czasach saskich, w: Tarłowie. Z dziejów kulturalnych, gospodarczych i politycznych rodu, Janowiec 2009, s. 51.
- ↑ Celejów - pałac [online], zamki-palace.eu [dostęp 2022-09-28] .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Celejów (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 531 .