Camillo Cavour
Data i miejsce urodzenia |
10 sierpnia 1810 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
6 czerwca 1861 |
Premier Włoch | |
Okres |
od 23 marca 1861 |
Poprzednik |
nowy urząd |
Następca | |
Premier Królestwa Sardynii | |
Okres |
od 4 listopada 1852 |
Poprzednik | |
Następca | |
Premier Królestwa Sardynii | |
Okres |
od 21 stycznia 1860 |
Poprzednik | |
Następca |
urząd zlikwidowany |
Odznaczenia | |
Camillo Benso di Cavour (ur. 10 sierpnia 1810 w Turynie, zm. 6 czerwca 1861 tamże) – włoski polityk, mąż stanu, premier Sardynii i Włoch oraz minister spraw zagranicznych Włoch, przywódca liberałów piemonckich, współzałożyciel pisma „Il Risorgimento”, wolnomularz, a także współtwórca ograniczeń wpływów duchowieństwa. W wyniku wzmocnienia porządku konstytucyjnego przyczynił się do rozwoju ekonomicznego Włoch[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jego ojcem był arystokrata piemoncko-francuski wywodzący się z sięgającego XI wieku rodu Benso, a matką frankofonka z Genewy, konwertytka z kalwinizmu. Do końca życia nie władał poprawnie językiem włoskim, w swoim życiu nigdy nie był w Rzymie, Wenecji i Neapolu, chociaż podróżował po Francji, Szwajcarii, Belgii i Anglii[2]. W młodości oczekiwano od niego, że zrobi karierę w wojsku. Z powodu liberalnych poglądów mając 21 lat, zrezygnował jednak ze stopnia oficerskiego w armii[3]. Następnie podróżował po Europie, studiując politykę i gospodarkę. Stosując nowe metody rolnicze poprawił wydajność w rodzinnych majątkach ziemskich[3]. W 1847 założył gazetę „Il Risorgimento” (Odrodzenie) wspierającą przede wszystkim ideę zjednoczenie Włoch[3], liberalizm i konstytucjonalizm. Opowiadał się za niedemokratycznym modelem parlamentarnym (z systemem cenzusów, z jednomandatowymi okręgami wyborczymi, bez przedstawicielstwa proporcjonalnego)[potrzebny przypis]. Karierę polityczną rozpoczął w czasie Wiosny Ludów jako deputowany do parlamentu. W 1850 został ministrem gospodarki i handlu, a w 1851 objął stanowisko ministra finansów[3].
Camillo Cavour został powołany na urząd premiera królestwa Piemontu przez króla Wiktora Emanuela II w listopadzie 1852. Zapewnił Piemontowi rozwój ekonomiczny i gospodarczy. Sprawniejsze rolnictwo, zyski z handlu zagranicznego, rozwinięta sieć komunikacyjna (m.in. pierwszy tunel kolejowy pod Alpami – tunel Fréjus) i flota zapewniły Piemontowi najsilniejszą pozycję wśród księstw włoskich. Był zwolennikiem idei federacyjnej. Wraz z Wiktorem Emanuelem chciał, aby po zjednoczeniu Włochy stały się państwem federacyjnym. W 1855 roku, aby nagłośnić kwestię włoską nakłonił króla aby zadecydował o przystąpieniu Piemontu do wojny krymskiej po stronie Francji, Wielkiej Brytanii i Turcji[3] Cavour wykazał się wielkim sprytem po pokoju kończącym wojnę sojuszu francusko-sardyńskiego z Austrią, który został podpisany w listopadzie 1859 roku w Zurychu. Pokój ten zawierał punkt dotyczący powrotu Habsburgów do księstw środkowej Italii (Parma, Modena i Toskania). Piemont nie chciał Habsburgów na tronach, dlatego Cavour wymyślił, aby ogłosić plebiscyt dotyczący przyszłości księstw środkowo-włoskich. Ludność wolała zjednoczenie z Piemontem, niż władzę Habsburgów. Tym samym Austrii pozostała tylko gorycz porażki w wojnie.
Był członkiem turyńskiej loży masońskiej Ausonia[potrzebny przypis]. Dążył do pełnej laicyzacji życia publicznego i prawodawstwa, w tym także prawa rodzinnego i małżeńskiego, usunięcia religii z edukacji i kultury. W chwili śmierci Cavoura 70 biskupów i kilkuset księży włoskich było uwięzionych lub wyrugowanych ze swoich diecezji, a 12 000 zakonników i zakonnic usuniętych z domów klasztornych[2].
Poprzez zabiegi dyplomatyczne walnie przyczynił się do zjednoczenia Włoch. Będąc premierem, starał się ograniczyć wpływy kleru i zapewnić państwu część jego dochodów[3]. Za swoje zasługi jest zaliczany do czterech „ojców Ojczyzny”.
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Order Annuncjaty
- Order Sabaudzki Cywilny
- Order Świętych Maurycego i Łazarza I klasy
- Order Świętego Aleksandra Newskiego
- Order Legii Honorowej I klasy
- Order Karola III
- Order Leopolda I klasy
- Order Zbawiciela I klasy
- Order Medżydów I klasy
- Order Gwelfów I klasy
- Order Lwa i Słońca I klasy[4]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Chris Cook, John Stevenson, Leksykon nowożytnej historii Europy 1763-1999, Warszawa 2000, s. 366.
- ↑ a b Organizacja Monarchistów Polskich » Camillo Benso hrabia di Cavour [online], www.legitymizm.org [dostęp 2020-04-27] (pol.).
- ↑ a b c d e f Palmer 1998 ↓, s. 84.
- ↑ Calendario reale per l’anno 1861, Ceresole e Panizza, Turyn, 1861, s. 171, 195, 513.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Alan Palmer: Kto jest kim w polityce. Świat od roku 1860. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Magnum, 1998. ISBN 83-85852-28-X.
- ISNI: 0000000121020885
- VIAF: 68923739
- LCCN: n79072805
- GND: 118668900
- NDL: 00620473
- LIBRIS: mkz11tw5200c8lq
- BnF: 11885947p
- SUDOC: 02665198X
- SBN: CFIV027084
- NLA: 35763480
- NKC: jn20021007001
- BNE: XX993898, XX1389027
- NTA: 069653747
- BIBSYS: 90387735
- CiNii: DA05777274
- Open Library: OL16951A
- PLWABN: 9810670092205606
- NUKAT: n2003048168
- J9U: 987007271615305171
- PTBNP: 166050
- CANTIC: a10435232
- NSK: 000140271
- CONOR: 124519779
- BNC: 000273342
- ΕΒΕ: 221043
- LIH: LNB:ePn;=Bz
- RISM: people/40200581
- PWN: 3883682
- Britannica: biography/Camillo-Benso-conte-di-Cavour
- Treccani: camillo-benso-conte-di-cavour
- Universalis: cavour-camillo-benso-de
- БРЭ: 2031728
- NE.se: camillo-di-cavour
- SNL: Camillo_Benso_di_Cavour
- VLE: camillo-benso-di-cavour
- Catalana: 0016691
- DSDE: Camillo_di_Cavour
- Hrvatska enciklopedija: 11067
- Premierzy Królestwa Sardynii
- Premierzy Włoch
- Sabaudzcy politycy
- Włoscy wolnomularze
- Odznaczeni Orderem Lwa i Słońca
- Odznaczeni Orderem Sabaudzkim Cywilnym
- Odznaczeni Orderem Annuncjaty
- Odznaczeni Orderem Świętych Maurycego i Łazarza
- Odznaczeni Orderem Świętego Aleksandra Newskiego (Imperium Rosyjskie)
- Odznaczeni Orderem Karola III
- Odznaczeni Orderem Leopolda (Belgia)
- Odznaczeni Orderem Zbawiciela
- Odznaczeni Orderem Medżydów
- Odznaczeni Krzyżem Wielkim Legii Honorowej
- Włosi pochodzenia francuskiego
- Włosi pochodzenia szwajcarskiego
- Ludzie urodzeni w Turynie
- Urodzeni w 1810
- Zmarli w 1861