Brzezinka Średzka

Brzezinka Średzka

wieś
Kościół Matki Boskiej Królowej Polski
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	średzki
Gmina	Miękinia
Liczba ludności (III 2011)	575[2]
Strefa numeracyjna	71
Kod pocztowy	55-330[3]
Tablice rejestracyjne	DSR
SIMC	0877192
Położenie na mapie gminy Miękinia Brzezinka Średzka
Położenie na mapie Polski Brzezinka Średzka
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Brzezinka Średzka
Położenie na mapie powiatu średzkiego Brzezinka Średzka
51°12′59″N 16°49′22″E/51,216389 16,822778[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Brzezinka Średzka (niem. Klein Bresa) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie średzkim, w gminie Miękinia.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.

Zabudowa wsi złożona jest z małych, luźno rozrzuconych obejść gospodarskich. Brzezinka Średzka jest wsią folwarczną, wielodrożnicą z zespołem dworskim w północnej części założenia oraz dochodzącej do zespołu drogi od strony południowej. Za murami dziedzińca folwarcznego posadowiono kilka domów mieszkalnych o charakterze willowym, w luźnej zabudowie. Zabudowa wsi złożona z małych, luźno rozrzuconych obejść gospodarskich^[4].

We wsi znajduje się stacja kolejowa o długości prawie 1,5 km.

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[5]:

• kościół pw. Matki Bożej Królowej Polski, neogotycki^[6] z 1863 r.
• park dworski z drugiej połowy XIX w.

Inne zabytki architektury i budownictwa we wsi:^[4]

• cmentarz ewangelicki, na południe od wsi, z drugiej połowy XIX w.
• zespół pałacowo-folwarczny: nr 25, 26, 26 a-i, z lat 1850-1890 oraz około 1910 r.:
  • dom zarządcy w stylu szwajcarskim^[6], nr 25, z połowy XX w.
  • oficyna mieszkalna, nr 25 a, z około 1910 r.
  • stajnia, obecnie budynek gospodarczy nr 26 z około 1910 r.
  • kuźnia, obecnie budynek mieszkalny i zakład mechaniczny, nr 26, z około 1920 r.
  • stajnia, obecnie budynek mieszkalno-gospodarczy, nr 26, z lat 1850-1860
  • budynek mieszkalno-gospodarczy, nr 26 a, z przełomu XIX/XX w.
  • budynek gospodarczy, obecnie mieszkalny, z przełomu XIX/XX w.
  • obora i stodoła, z przełomu XIX/XX w.
  • mauzoleum rodu von Kramst w parku dworskim
• zespół dworca PKP z 1900 r.^[6]:
  • budynek stacji, przełom XIX/XX w.
  • budynek wc, z przełomu XIX/XX w.
  • waga towarowa, obecnie spichlerz, z końca XIX w.
  • dom mieszkalny nr 31, z początku XX w.
  • dom mieszkalny nr 35, z początku XX w.
• dom mieszkalny nr 36, z około 1905 r.

nieistniejący:

• dwupiętrowy neogotycki pałac wybudowany w XIX w. Od frontu ryzalit z wysuniętym balkonem. Po lewym boku wieża o podstawie kwadratu, po prawej piętrowa okrągła. Ściany zakończone attykami. Rozebrany w latach 50. XX w.^[7]

W ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków figuruje kilkanaście stanowisk archeologicznych we wsi, wybrane z nich:^[4]:

• osada - wczesne średniowiecze
• cmentarzysko - IV okres epoki brązu, kultura łużycka
• ślad osadnictwa - III okres epoki brązu, okres halsztacki

Wieś, jako teren integralnie związany z zespołem zabytkowym, znajduje się w strefie konserwatorskiej K ochrony krajobrazu kulturowego. Wielkoobszarowa strefa ochrony krajobrazu kulturowego obejmuje całą miejscowość^[4].