Boz (władca Antów)

Boz (Booz, Boż; zm. 375) – władca Antów, wzmiankowany w Historii gockiej Jordanesa.

Opisując walki Ostrogotów pod wodzą Winitara w okresie ich pobytu nad Morzem Czarnym w II połowie IV wieku, Jordanes wspomniał o ich najeździe na ziemie Antów. W pierwszym starciu Ostrogoci mieli ponieść klęskę, jednak w wyniku drugiego najazdu Antowie zostali pokonani, a Winitar nakazał ukrzyżować „króla ich, imieniem Boz, wraz z synami i siedemdziesięcioma naczelnikami”.

Jeżeli prawdziwa jest informacja Jordanesa przedstawiająca Antów jako wschodni odłam Słowian, Boz byłby pierwszym znanym z imienia władcą słowiańskim. Henryk Łowmiański interpretował Antów jako wschodniosłowiański związek plemienny i lokalizował ich nad Rosią^[1]. Niemniej Lech Leciejewicz określił próby lokalizacji „państwa” Boza w okolicach Kijowa lub na Wołyniu jako jedynie hipotetyczne, wobec braków materiałów źródłowych^[2]. Zdaniem Stanisława Urbańczyka imię Boz może być spokrewnione ze słowami „boży” lub „bosy”, bądź też wywodzić się od słowa „wódz” i być tylko nazwą godności a nie imieniem. Antowie są najczęściej utożsamiani ze wschodnimi Słowianami, choć możliwe że początkowo nazwa ta odnosiła się do sarmackiej grupy rządzącej^[3].

W nauce rosyjskiej i ukraińskiej panuje przekonanie, że ślad imienia Boza zachował się w Słowie o wyprawie Igora^[4]: Се бо готскія красныя дѣвы .. поютъ время Бусово, лелѣютъ месть Шароканю^[5].

• Antowie

• HenrykH. Łowmiański HenrykH., Pocza̜tki Polski, t. I, Warszawa: PWN, 1963, s. 404–409 .
• Jerzy Strzelczyk: Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian. Poznań: Rebis, 2007. ISBN 978-83-7301-973-7. Brak numerów stron w książce
• Jerzy Strzelczyk: Od Prasłowian do Polaków. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987. ISBN 83-03-02015-3. Brak numerów stron w książce