Audouin Dollfus
 Audouin Dollfus w 2009 roku | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
astronom, aeronauta |
| Narodowość |
francuska |
Audouin Dollfus (ur. 12 listopada 1924 w Paryżu, zm. 1 października 2010[1] w Wersalu[2]) – francuski astronom i aeronauta. Specjalista w dziedzinie Układu Słonecznego. 15 grudnia 1966 odkrył[a][b][3][4][5][6][7][8] księżyc Saturna – Janusa.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Charles’a Dollfusa, francuskiego baloniarza, pierwszego kustosza Muzeum Lotnictwa i Astronautyki Le Bourget[9]. Studiował na Sorbonie i tam w 1955 obronił doktorat z fizyki. Od 1946 pracował w Obserwatorium Paryskim, tam współpracował z nim m.in. Bernard Lyot. Jednak większość swej pracy opierał na obserwacjach poczynionych w obserwatorium na szczycie Pic du Midi de Bigorre.
W grudniu 1966 roku podczas obserwacji Saturna, w momencie, gdy ten był zwrócony krawędzią swoich pierścieni do Ziemi[c] odkrył księżyc Janus. Prawdopodobnie zaobserwował wtedy również inny, mniejszy księżyc Epimeteusz. Nie zdał sobie jednak sprawy z tego, że mogą to być dwa różne obiekty. Dlatego Richard Walker, który zaobserwował Epimeteusza trzy dni później jest uznawany za jego odkrywcę. Przez dwanaście lat nie było jasne, czy zaobserwowano w rzeczywistości jeden, czy dwa księżyce. Pewność co do istnienia ich obu przyniosły dopiero zdjęcia z sondy Voyager 1, która przeleciała przez system Saturna 12 listopada 1980 roku.
Odbył kilka lotów balonem w celu wykonania obserwacji na dużych wysokościach, a także pierwszy lot stratosferyczny we Francji. Na podstawie własności polaryzujących światła stwierdził, że materiał na powierzchni Marsa składa się z limonitu i sporządził mapę Wenus pokazującą stałe cechy jej powierzchni[10].
Nagrody i upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]W 1993 roku przyznano mu nagrodę Prix Jules-Janssen.
Na jego cześć nazwano planetoidę (2451) Dollfus[11] oraz krater Dollfus na Marsie[12].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ministere de l’Enseignement supérieur et de la Recherche: Déces d’Audouin Dollfus, astronome et aéronaute français. 2010-10-04. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-01)]. (fr.).
- ↑ Richard McKim. Audouin Charles Dollfus 1924–2010. „Astronomy & Geophysics”. 52 (1), s. 1.44, 2011. DOI: 10.1111/j.1468-4004.2011.52143_1.x. (ang.).
- ↑ IAUC 1987: PROBABLE NEW SATELLITE OF SATURN. [w:] Minor Planet Electronic Circular [on-line]. (ang.).
- ↑ IAUC 1995: SATURN X (JANUS). [w:] Minor Planet Electronic Circular [on-line]. (ang.).
- ↑ IAUC 3417: NEW RING AND Satellites OF SATURN. [w:] Minor Planet Electronic Circular [on-line]. (ang.).
- ↑ IAUC 2702: PROBABLE NEW SATELLITE OF JUPITER. [w:] Minor Planet Electronic Circular [on-line]. (ang.).
- ↑ IAUC 3456: 1980 S 2. [w:] Minor Planet Electronic Circular [on-line]. (ang.).
- ↑ IAUC 3497: SATURN. [w:] Minor Planet Electronic Circular [on-line]. (ang.).
- ↑ Encyclopædia Universalis, AUDOUIN DOLLFUS [online], Encyclopædia Universalis [dostęp 2020-01-18] (fr.).
- ↑ Encyklopedia Britannica. Ziemia i Wszechświat. Poznań: Wydawnictwo KURPISZ SA, 2006, s. 39. ISBN 978-83-60563-25-0.
- ↑ (2451) Dollfus w bazie Minor Planet Center (ang.)
- ↑ Dollfus on Mars. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS Astrogeology Science Center, NASA. [dostęp 2022-09-03]. (ang.).