Przejdź do zawartości

Andrzej Poniedzielski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Andrzej Poniedzielski
Ilustracja
Andrzej Poniedzielski, 2016
Data i miejsce urodzenia

4 lipca 1954
Iwaniska

Instrumenty

gitara

Zawód

satyryk, poeta, wokalista, muzyk, aktor

Wydawnictwo

MTJ, Dalmafon

Powiązania

Elżbieta Adamiak, Artur Andrus, Przechowalnia

Odznaczenia
Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Faksymile
Strona internetowa

Andrzej Poniedzielski (ur. 4 lipca 1954 w Iwaniskach)[1] – polski poeta, pieśniarz, konferansjer, autor tekstów piosenek, satyryk, humorysta, gitarzysta, twórca scenariuszy, reżyser, artysta kabaretowy i aktor. Członek Akademii Fonograficznej Związek Producentów Audio-Video (ZPAV)[2]. Mistrz Mowy Polskiej[3].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wykształcenie

[edytuj | edytuj kod]

Po ukończeniu Technikum Elektronicznego w Kielcach (1974) rozpoczął studia na Politechnice Świętokrzyskiej na kierunku automatyka przemysłowa, które ukończył w 1980 z dyplomem magistra inżyniera automatyka.

Będąc uczniem technikum, założył szkolny kabaret, organizował występy artystyczne z okazji uroczystości szkolnych, również ze swoim udziałem, brał udział w działalności szkolnego radiowęzła. Studiując na Wydziale Elektrycznym Politechniki Świętokrzyskiej, występował w Klubie pod Krechą. Od 1977 roku uczestniczył w Giełdach Piosenki Turystycznej w Szklarskiej Porębie, będących w tamtych czasach spotkaniami wykonawców drugiego obiegu[4].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Jest autorem łącznie ponad 400 wierszy i piosenek, w tym tekstów ponad 20 piosenek Elżbiety Adamiak. W 1984 roku opublikował tomik swoich wierszy pt. Chyba już można..., zawierający kilkadziesiąt tekstów, wierszy i piosenek z lat 1977–1982, m.in. Bawitko, Kardiogram, Koń, szabelka i butelka, Nos Kościuszki oraz Piosenkę o chyba jeszcze miłości[4]. Pisał także teksty dla Edyty Geppert, Anny Marii Jopek, Seweryna Krajewskiego, Maryli Rodowicz, Lory Szafran, Anny Treter, Grzegorza Turnaua i Tadeusza Woźniaka. Pisał teksty do muzyki Elżbiety Adamiak, Seweryna Krajewskiego, Włodzimierza Nahornego, Janusza Strobla, Jerzego Satanowskiego.

W 1987 nakładem wytwórni Pronit wydał album muzyczny pt. Elżbieta Adamiak & Andrzej Poniedzielski - Live.

W latach 90. zajmował się biznesem związanym z artykułami motoryzacyjnymi. W 1995 założył kabaret literacki Przechowalnia. W 1999 wspólnie z Arturem Andrusem zaczął prowadzić wieczory kabaretowe w „Przechowalni”, co stworzyło nową jakość improwizowanych błyskotliwych dialogów opartych na scenicznych osobowościach obu artystów[4]; fragmenty występów wydano na czterech składankach CD[1].

W 1999 roku w serii Biblioteka bardów nakładem Wydawnictwa „Twój Styl” ukazały się wiersze i teksty Andrzeja Poniedzielskiego; tomik zilustrował jego syn Michał[4].

Współpracował z teatrem – do muzyki Tadeusza Woźniaka pisał piosenki do spektakli Kubuś Fatalista i jego Pan, Czterech muszkieterów w świecie komputerów (Teatr Polski w Bydgoszczy) czy Kopciuszek Brzechwy (Teatr Dramatyczny w Białymstoku i Teatr im. Horzycy w Toruniu). W 2002 roku stworzył dla łódzkiego Teatru Powszechnego spektakl 12 godzin z życia kobiety z piosenkami Wojciecha Młynarskiego i Jerzego Derfla z płyty pod tym samym tytułem, a w 2005 roku w Teatrze Dramatycznym w Białymstoku Cztery pary roku – Casting[4][1]. Wspólnie z Adamem Opatowiczem w Teatrze Polskim w Szczecinie stworzył spektakle: Piosennik (2004) i Stacyjka Zdrój (2007). W lutym 2007 roku napisał scenariusz i wraz z Adamem Opatowiczem wyreżyserował spektakl Album rodzinny oparty na piosenkach i tekstach Jana Kaczmarka.

W 2006 roku, wraz z Magdą Umer i Wojciechem Borkowskim, stworzył spektakl parateatralny Chlip-Hop – czyli nasza mglista laptop–lista, wydany również na płytach DVD i CD, a później także w formie internetowego bloga i książki[1]. Nagranie spektaklu uzyskało certyfikat złotej płyty DVD[5].

Poniedzielski w „Przechowalni”

4 lipca 2002 roku w ramach Olsztyńskich Spotkań Zamkowych „Śpiewajmy Poezję” wydał album pt. 13 łatwych utworów tanecznych, za który otrzymał nominację do Fryderyków w kategorii „piosenka poetycka”[4].

Od 2001 roku pisze felietony dla łódzkiego miesięcznika kulturalnego „Kalejdoskop”. Od kwietnia 2003 do 2009 roku pisał „Felietony z wierszem” dla miesięcznika „Zwierciadło”. Razem z Arturem Andrusem pisał dialogi i występował w drugoplanowej roli portiera w odc. 1–11 serialu Sprawa na dziś (2003). W filmie Zamknięci w celuloidzie (2007) w reżyserii Władysława Sikory grał samego siebie.

Jest współautorem wielu spektakli estradowych (scenariusz, reżyseria, prowadzenie), m.in. Wielkiej Gali 80-lecia Polskiego Radia, koncertu „Inny świat, Monsieur Chopin”, gali Złotego Berła Fundacji Kultury Polskiej dla Janusza Gajosa i Wojciecha Młynarskiego, koncertu jubileuszowego Seweryna Krajewskiego w Opolu[1].

W marcu 2007, przyjmując propozycję Gustawa Holoubka, objął kierownictwo literackie „Sceny na dole” w warszawskim Teatrze Ateneum[1].

19 listopada 2011 roku zorganizowano koncert „Wywar z przywar” w ramach Festiwalu Korowód przez Fundację „Piosenkarnia” Anny Treter. Tytuł pochodzi od piosenki śpiewanej przez organizatorkę tego wydarzenia, w którym śpiewali: Elżbieta Adamiak, Barbara Gąsienica-Giewont, Edyta Geppert, córka Katarzyna Poniedzielska, Anna Treter, Jakub Blokesz, Przemysław Branny, Grzegorz Turnau, jak i sam Andrzej Poniedzielski oraz Artur Andrus[6][7].

24 kwietnia 2012 roku wydał album koncertowy pt. Chyba już można... będący zapisem jego występu w Teatrze Małym w Łodzi. W 2013 wydał drugą płytę studyjną pt. SzlafRock & Roll, na którą nagrał piosenki pisane dla wielu wykonawców, m.in. Maryli Rodowicz, Edyty Geppert czy Anny Treter[8].

W 2014 roku miał premierę program jubileuszowy z okazji 60 urodzin pt. „Monday-Day, czyli Sing, Spring & Drink” w warszawskim Teatrze Ateneum, w którym Poniedzielski prezentował swoje najlepsze piosenki z całej swojej twórczości[9]. Piosenki z tego programu ukazały się w 2015 roku na płycie Live? zarejestrowanej na koncercie w Teatrze Ateneum w grudniu 2014 roku[10]. W październiku 2016 roku nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka ukazało się najpełniejsze wydanie wierszy i piosenek Andrzeja Poniedzielskiego pod tytułem Dla duszy – gram[11]. W 2017 wydał album Melo Nie Dramat, który nagrał z Sylwią Różycką[12].

Od lipca 2020 na antenie internetowego Radia Nowy Świat prowadzi w niedzielne wieczory muzyczną audycję pt. Piosennik[13].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Od 1980 roku jego żoną jest Elżbieta Adamiak[14]. Mają córkę Katarzynę[15] i syna Michała[16] (bliźnięta[14] urodzone 10 lipca 1981 roku).

Nagrody i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

W 1977 roku otrzymał wyróżnienie na Spotkaniach Zamkowych „Śpiewajmy Poezję” w Olsztynie i nagrodę Naczelnej Redakcji Muzyki Estradowej PRiTV na Studenckim Festiwalu Piosenki w Krakowie. Na tym samym festiwalu w maju 1978 roku otrzymał drugą nagrodę, a w listopadzie odebrał pierwszą nagrodę na I Warszawskim Przeglądzie Piosenki Autorskiej (późniejsza OPPA) oraz dostał zaproszenie na koncert debiutów Opole 78, gdzie Kardiogram przeszedł w eliminacjach, ale nie dostał jednak nagrody[4].

W 2007 roku, podczas XXVIII Przeglądu Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu otrzymał Dyplom Mistrzowski Kapituły im. Aleksandra Bardiniego, w tym samym roku został nominowany do nagrody imienia Mateusza Święcickiego za całokształt twórczości[4]. W 2008 roku został laureatem Nagrody Polskiej Estrady „Prometeusz” przyznawanej za wybitne osiągnięcia artystyczne oraz „Małego Berła” – nagrody przyznanej mu przez laureata Złotego Berła 2008 Wojciecha Młynarskiego, który docenił Andrzeja Poniedzielskiego jako kontynuatora jego dzieła. 20 maja 2009 z rąk ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego odebrał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[17]. W 2011 roku otrzymał tytuł Mistrza Mowy Polskiej[3].

Dyskografia

[edytuj | edytuj kod]
Rok Tytuł Wydawca[1]
1987 Elżbieta Adamiak & Andrzej Poniedzielski – Live (reedycja na płytach CD – 2007) Pronit (reedycja CD w 2007 roku jako Punkt widzenia Live'87MTJ)
2002 13 łatwych utworów tanecznych[18] Dalmafon
2005 Przechowalnia 1&2 – Kabaretowa scena Trójki[19] Dalmafon
2007 Przechowalnia 3[20] Dalmafon
2010 Przechowalnia 4[21] Dalmafon
2012 Chyba już można... MTJ,

Fundacja Słowem

2013 SzlafRock & Roll[22] MTJ
2015 Live?[10] MTJ
2017 Melo Nie Dramat[12] Wydawnictwo Jednocześnie
2021 Ba Wydawnictwo Jednocześnie

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]
Rok Tytuł
2003 Sprawa na dziś (odc. 1–11)
2007 Zamknięci w celuloidzie

Piosenki innych wykonawców z tekstami Poniedzielskiego

[edytuj | edytuj kod]
  • 1999: Grzegorz Turnau: Ultima – tekst utworu Wiem
  • 2002: Stanisław Sojka: Soykanova – tekst utworu Wywar z przywar
  • 2006: Edyta Geppert: Moje królestwo – tekst utworu Kamień i mgła
  • 2006: Edyta Geppert: Śpiewam życie – tekst utworu Śpiewam życie
  • 2008: Edyta Geppert: Nic nie muszę – tekst utworu Sentymentu mgła

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g Biografia Poniedzielski. poniedzielski.art.pl.
  2. ZPAV: Akademia Fonograficzna (Sekcja Muzyki Rozrywkowej). fryderyki.pl. [dostęp 2010-10-03]. (pol.).
  3. a b Mistrz Mowy Polskiej 2011. Poniedzielski. 19.09.2011. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-18)].
  4. a b c d e f g h Andrzej Poniedzielski. rmf.fm.
  5. Złote płyty CD przyznane w 2009 roku [online], ZPAV [dostęp 2020-10-15].
  6. Wywar z zalet Poniedzielskiego.
  7. Przyjdę, jeśli się nie wystraszę.
  8. Szlafrock & Roll - Poniedzielski Andrzej.
  9. Monday-day | Teatr Ateneum.
  10. a b Andrzej Poniedzielski - Live?.
  11. Dla duszy - gram. Andrzej Poniedzielski. lubimyczytac.pl. [dostęp 2016-10-31].
  12. a b Melo-nie-dramat – Andrzej Poniedzielski [online], www.strefapiosenki.pl [dostęp 2019-03-29] (pol.).
  13. Piosennik [online], Radio Nowy Świat [dostęp 2020-11-09] (pol.).
  14. a b Agnieszka Dajbor, „To serce mówi, z kim chce się być”. Elżbieta Adamiak i Andrzej Poniedzielski są razem 42 lata [online], Viva.pl, 13 kwietnia 2023 [dostęp 2024-05-11].
  15. Zadumana to już byłam | Kalejdoskop kulturalny regionu łódzkiego [online], www.e-kalejdoskop.pl [dostęp 2024-05-11], Wydawca: Łódzki Dom Kultury.
  16. Janusz R. Kowalczyk, Andrzej Poniedzielski | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 2024-05-11].
  17. Glorie dla przedstawicieli świata rozrywki. mkidn.gov.pl, 20 maja 2009.
  18. Andrzej Poniedzielski – 13 łatwych utworów tanecznych.
  19. Przechowalnia – komplet cz.1+cz.2 (2CD).
  20. Przechowalnia 3 – Andrus... Poniedzielski... Goście.
  21. Przechowalnia 4 – Andrus... Poniedzielski... Goście.
  22. Andrzej Poniedzielski – SzlafRock (&roll).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]