Amfilochiusz (Wakulski)

Amfilochiusz

Antoni Wakulski
Biskup Alaski
Kraj działania	Stany Zjednoczone
Data i miejsce urodzenia	12 września 1862 Dokudów
Data i miejsce śmierci	25 stycznia 1933 South Canaan
Biskup Alaski
Okres sprawowania	1923–1931
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Metropolia Amerykańska
Śluby zakonne	13 stycznia 1891
Diakonat	3 marca 1891
Prezbiterat	23 listopada 1893
Nominacja biskupia	1923
Chirotonia biskupia	28 lipca 1924
Multimedia w Wikimedia Commons

Amfilochiusz, imię świeckie Antoni Wakulski (ur. 12 września 1862 w Dokudowie, zm. 25 stycznia 1933 w South Canaan) – duchowny prawosławny, misjonarz na Alasce, następnie biskup autonomicznej Metropolii Amerykańskiej^[a].

Pochodził z chłopskiej rodziny. Wykształcenie podstawowe uzyskał w szkole parafialnej przy monasterze św. Onufrego w Jabłecznej, a następnie na kursach dla służby cerkiewnej przy soborze Narodzenia Matki Bożej w Chełmie. 13 stycznia 1891 złożył wieczyste śluby mnisze, przyjmując imię zakonne Amfilochiusz. 3 marca tego samego roku przyjął święcenia diakońskie z rąk biskupa lubelskiego Flawiana, zaś 21 listopada 1893 został wyświęcony na hieromnicha przez kolejnego biskupa lubelskiego Gedeona. W 1897 arcybiskup chełmski i warszawski Flawian mianował go ekonomem monasteru w Jabłecznej oraz powierzył mu obowiązki misjonarza w dekanacie bialskim, gdzie miał uczestniczyć w umacnianiu prawosławia wśród byłych unitów niechętnych narzuconemu im prawosławiu^[1].

31 sierpnia 1899 rozpoczął naukę na dwuletnich kursach misjonarzy przy Kazańskiej Akademii Duchownej, wybierając wydział mongolistyczny. Oprócz zdobywania praktycznych umiejętności misyjnych uczył się języków mongolskiego i kałmuckiego. W 1900, na prośbę biskupa Aleutów i Alaski Tichona został skierowany do pracy misyjnej na kontynencie amerykańskim. Między styczniem i majem 1901 tymczasowo był proboszczem parafii Trójcy Świętej w Chicago, w czerwcu tego roku przybył na Alaskę^[1].

Kierował misją w delcie Jukonu i Kuskokwin, założoną przez ks. Jakowa Niecwietowa. Założył szkołę dla katechetów, w której pod jego kierunkiem kształcili się przyszli duchowni, poznając w ojczystym języku podstawy teologii i Pismo Święte. W 1908 za wysiłki w pracy misyjnej otrzymał godność ihumena^[1]. W 1908 biskup Alaski Innocenty przeniósł go do placówki misyjnej w Forcie św. Michała, co oznaczało kierowanie misją na Czukotce. W ciągu jedenastoletniej pracy misyjnej na Alasce i na Czukotce ochrzcił nawet półtora tysiąca osób^[1]. W 1912 na polecenie arcybiskupa Aleutów i Ameryki Północnego Platona został dziekanem parafii prawosławnych w Kanadzie, proboszczem parafii przy soborze w Edmonton i w Rabbit Hill. W 1914 otrzymał godność archimandryty. Rok później biskup Alaski Aleksander wyznaczył go na dziekana wszystkich placówek misyjnych na Alasce oraz na proboszcza soboru św. Michała Archanioła w Sitce^[1]. Od 1916 na własne życzenie pracował ponownie na Północnej Alasce. Prośbę o przeniesienie w ten region złożył, widząc, iż pod wpływem misjonarzy metodystycznych i prezbiteriańskich ok. 2/3 wiernych prawosławnych zmieniło wyznanie^[1].

W 1923 otrzymał nominację na biskupa Alaski, wikariusza metropolii amerykańskiej. W celu jej oficjalnego potwierdzenia miał zamiar udać się do Moskwy do patriarchy moskiewskiego i całej Rusi Tichona, jednak okazało się to niemożliwe. Ostatecznie ceremonia chirotonii biskupiej odbyła się w soborze św. Mikołaja w Nowym Jorku pod przewodnictwem metropolity całej Ameryki i Kanady Platona, z udziałem biskupa Chicago Teofila oraz biskupa Detroit Apolinarego. Hierarcha prowadził pracę misyjną na Alasce przez osiem lat. We wrześniu 1931 z powodu złego stanu zdrowia odszedł w stan spoczynku i zamieszkał w monasterze św. Tichona Zadońskiego w South Canaan. Tam też zmarł na zapalenie płuc i został pochowany^[1].

Autor tekstów poświęcony etnografii ludów Alaski oraz życiu ludności prawosławnej na Alasce^[1].