Zygmunt Franciszek Męski (ur. 16 sierpnia 1872 w Borku, zm. 5 października 1949 w Przemyślu) – duchowny rzymskokatolicki, kanonik, działacz społeczny, poseł do austriackiej Rady Państwa.

Zygmunt Męski
Kanonik
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

16 sierpnia 1872
Borek

Data i miejsce śmierci

5 października 1949
Przemyśl

Miejsce pochówku

cmentarz Główny w Przemyślu

Proboszcz Parafii Bożego Ciała w Jarosławiu
Okres sprawowania

1923–1935

Proboszcz Parafii Archikatedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jana Chrzciciela w Przemyślu
Okres sprawowania

1935–1949

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

9 lipca 1895

Życiorys

edytuj

Urodził się 16 sierpnia 1872 w Borku (obecnie Jedlicze) jako syn Jana (rządca w Zarszynie)[1] i Julii z domu Wyrwa[2]. W 1891 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku[3][4][5]. Miał siostry Jadwigę Helenę (1874-1938, nauczycielka, której 17 sierpnia 1899 w Sanoku udzielił ślub z Józefem Tomasikiem, tamtejszym profesorem gimnazjalnym[6][7], Lucynę (ur. 1884, nauczycielka w szkole ludowej w Posadzie Olchowskiej pod Sanokiem, której 25 lutego 1911 w Sanoku udzielił ślub z Emilem Heimrothem, aspirantem na stacji kolejowej w Posadzie Chyrowskiej)[2][8].

Po maturze podjął studia teologiczne w Seminarium Duchownym w Przemyślu, które ukończył w 1895. Otrzymał święcenia kapłańskie 9 lipca 1895. Od 1895 do 1895 pracował jako wikary w Głogowie Małopolskim, od 1896 do 1897 jako wikary w Dębowcu, po czym był administratorem tamtejszej Parafii Świętego Bartłomieja Apostoła do 1923. Podczas posługiwania w Dębowcu został radnym Rady Powiatowej w Jaśle, gdzie był członkiem wydziału. Pełnił funkcję prezesa Powiatowego Zarządu w Jaśle Towarzystwa Kółek Rolniczych we Lwowie (1914)[9], przewodniczącego Rady Szkolnej. W Dębowcu dzięki jego inicjatywie i wsparciu wybudowano budynek banku spółdzielczego (późniejsza siedziba urzędu gminy), w 1903 wzniesiono gmach szkoły, w 1912 nowy budynek plebanii, zbudowano most na rzece Wisłoka. Sprawował mandat posła do austriackiej Rady Państwa w Wiedniu XI kadencji (1907–1911), wybrany w okręgu nr 49 Jasło-Gorlice-Biecz[10]. Był politykiem partii Polskie Centrum Ludowe ks. Stanisława Stojałowskiego. W parlamencie był członkiem Koła Polskiego. Bez powodzenia kandydował na posła Sejmu Krajowego Galicji X kadencji (1913–1914) w okręgu 54 Jasło[11]. W 1916 otrzymał przywilej noszenia rokiety i mantoletu[12].

 
Tabliczka nagrobna ks. Zygmunta Męskiego

Od 1 czerwca 1923 do 18 lutego 1935 był proboszczem Parafii Bożego Ciała w Jarosławiu przy tamtejszej kolegiacie[13][14]. W 1925 otrzymał godność podkomorzego tajnego Jego Świątobliwości Ojca św. Piusa XI[15][16]. W 1925 za zgodą biskupa Anatola Nowaka założył bractwo straży honorowej Najświętszego Serca Jezusa. W kwietniu 1935 został mianowany kanonikiem gremialnym kapituły katedralnym obrządku łacińskiego w Przemyślu[17][18]. Był członkiem Towarzystwa Bursy Mikołaja Kopernika w Jarosławiu. W 1935 został mianowany wizytatorem księży dziekanów[19]. Od 1935 do 1949 był proboszczem Parafii Archikatedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jana Chrzciciela w Przemyślu[20][21]. Pod koniec 1935 został mianowany egzaminatorem prosynodalnym, penitencjarzem kościoła katedralnego i dziekanem dekanatu przemskiego miejskiego[22]. Pod koniec 1936 został mianowany asystentem Katolickiego Stowarzyszenia Mężow i Katolickiego Stowarzyszenia Kobiet[23]. W 1947 otrzymał godność podkomorzego tajnego nadliczbowego Jego Świątobliwości Ojca św. Piusa XII[24]. Był także dziekanem miasta, pełnił funkcję sędziego w sądzie biskupim, wizytatorem księży dziekanów i szkół średnich, egzaminatorem i patronem szkoły organistowskiej, penitencjarzem katedry.

Zmarł 5 października 1949 w Przemyślu. Został pochowany w grobowcu kapituły rzymskokatolickiej na cmentarzu Głównym w Przemyślu (kwatera RI, rząd 3, miejsce 12)[25].

Przypisy

edytuj
  1. CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1887/1888 (zespół 7, sygn. 6). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 244.
  2. a b Księga małżeństw rz. kat. Sanok (1905–1912). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku / (zespół 491, sygn. 21). AP Rzeszów – O/Sanok. s. 92 (poz. 17).
  3. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1891. Sanok: 1901, s. 45, 52.
  4. Maria Myćka-Kril: Dorobek nauczycieli i uczniów Gimnazjum w Sanoku. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 96.
  5. Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2016-03-22].
  6. Jadwiga Tomasik. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2021-10-21].
  7. Księga małżeństw parafii rzymskokatolickiej w Sanoku (1888–1905). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 148 (poz. 43).
  8. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: 1911, s. 780, 859.
  9. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1914, Lwów 1914, s. 1028
  10. Część nieurzędowa. Wybory do Izby Posłów Rady Państwa. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 141 z 23 czerwca 1911. 
  11. Wybory posłów na Sejm Krajowy z kuryi gmin wiejskich. „Gazeta Lwowska”, s. 4, nr 148 z 1 lipca 1913. 
  12. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. 5-7, s. 89, maj-lipiec 1916. 
  13. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. 5-9, s. 114, 1923. 
  14. Księża Proboszczowie i Prepozyci Kolegiaty Jarosławskiej. kolegiata.org. [dostęp 2017-01-03].
  15. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. 6-8, s. 98, 1925. 
  16. Kronika. Wiadomości diecezjalne. „Ziemia Przemyska”. 28, s. 3, 11 lipca 1925. 
  17. Przemyśl. Nowy kanonik gremjalny kapituły katedralnej. „Kurier Warszawski”. Nr 106, s. 6, 17 kwietnia 1935. 
  18. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej O.Ł.”. Nr 3/4, s. 59, 1935. 
  19. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej O.Ł.”. Nr 7/8, s. 141, 1935. 
  20. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej O.Ł.”. Nr 7/8, s. 142, 1935. 
  21. Duszpasterze. katedra-przemysl.pl. [dostęp 2017-01-03].
  22. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej O.Ł.”. Nr 11/12, s. 187, 1935. 
  23. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej O.Ł.”. Z. 11/12, s. 345, 1936. 
  24. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej O.Ł.”. Z. 5/7, s. 107, 1947. 
  25. Zygmunt Męski. cmentarzeprzemysl.pl. [dostęp 2017-01-03].

Bibliografia

edytuj