Wyciąg szybowy

urządzenie stosowane w górnictwie

Górniczy wyciąg szybowydźwignica stosowana w górnictwie głębinowym do transportu urobku, osób i materiałów w szybie górniczym, najczęściej pionowym.

Zasada działania wyciągu szybowego – maszyna wyciągowa zrębowa z kołem pędnym
Nadziemna część górniczego wyciągu szybowego
Koło wyciągowe z szybu KWK „1 Maja” w Wodzisławiu Śląskim
Szola na terenie skansenu przy Zabytkowej Kopalnia Srebra w Tarnowskich Górach

Budowa

edytuj
  • wieża szybowa
    • basztowa (wolnostojąca)
      • trzonowa pełna
      • trzonowa dzielona
      • trzonowa słupowa
      • słupowa
    • zastrzałowa
      • jednozastrzałowa
      • dwuzastrzałowa (kozłowa)
  • nadszybie
  • maszyna wyciągowa
    • rodzaje napędów:
    • rodzaje maszyn wyciągowych:
      • bębnowe (liny nawijane na jeden lub dwa bębny nawojowe) – droższe od wyciągów z kołem pędnym, stosowane przy bardzo dużych głębokościach, szybach pochyłych, przy głębieniu szybów, oraz przy bardzo trudnych warunkach ze względu na korozję
      • bobinowe (od „bobina” – cewa) – wąski lecz wysoki bęben
      • cierne (z kołem pędnym – liny przewijane przez bęben cierny) – stosowane przy głębokościach do 2000 m
  • naczynia wyciągowe
    • klatka (szola) – najstarszy typ naczynia o wszechstronnym zastosowaniu: transport ludzi, kopaliny w wozach kopalnianych, maszyn; klatki mogą mieć do 6 poziomów
    • kubły – stosowane w fazie drążenia szybu
    • skipy – transport kopaliny luzem, o dużej wydajności, praca w pełni zautomatyzowana
    • skipoklatki – do transportu ludzi i urobku
  • liny
    • nośne
    • wyrównawcze
    • prowadnicze
    • odbojowe – zabezpieczające naczynia, przeciwciężary przed wychyleniem lub obrotem
  • podszybie
  • urządzenia załadowcze i wyładowcze
  • urządzenia hamujące

Podział wyciągów szybowych

edytuj

Ze względu na funkcję:

  • wydobywcze
  • zjazdowo-materiałowe
  • wielofunkcyjne
  • do głębienia szybów
  • wentylacyjne

Ze względu na liczbę urządzeń wyciągowych w jednym szybie:

  • jednoprzedziałowe
  • dwuprzedziałowe
  • wieloprzedziałowe

Ze względu na liczbę lin, na których zawieszone jest naczynie:

  • jednolinowe
  • dwulinowe
  • wielolinowe

Maszyny wyciągowe jak na urządzenia dźwigowe osiągają wysokie parametry techniczne: moce przekraczające 20 MW, udźwigi do 50 Mg, prędkości przekraczające 20 m/s.

Zobacz też

edytuj