Wikipedysta:Sati/brudnopis

Wikipedysta:Sati/brudnopis
Renal corpuscle
	Corpusculum renis
	; Ciałko nerkowe (kłębuszek nerkowy - czerwony, otoczony torebka nerkową - różowa)
	; Kora nerki (preparat histologiczny, MŚ):; 1. Ciałko nerkowe 2. Kanalik proksymalny; 3. Kanalik dystalny
Narządy	Nerka
Tętnice	naczynia doprowadząjące (gałązie tt. miedzyzrazikowych)
Prekursor	nerka właściwa (metanephros) - mezoderma nerkotwórcza

Ciałko nerkowe (ciałko Malpighiego, corpusculum renis) - cześć nefronu zbudowana z kłębuszka nerkowego (sieć dziwna) oraz otaczającej go torebki (Bowmana) o średnicy ok. 170^[1]-200μm ^[2] (najczęściej ciałka nerkowe nefronów przyrdzennych są większe niż korowych). W ciałku nerkowym wyróżnić możemy:

biegun naczyniowy (polus vasicularis) - miejsce, w którym blaszka zewnętrzna przechodzi w blaszkę wewnętrzną, nazywamy biegunem naczyniowymmiejsce (wnika t. doprowadzająca i odechodzi t. odprowadzająca),
biegun kanalikowy (polus tubularis) - miejsce, w którym światło torebki przechodzi w kanalik bliższy.

W ciałku nerkowym na zasadzie filtracji fizycznej (tzw. filtracji kłębuszkowej) powstaje mocz pierwotny (jest to przesączona krew pozbawiona białek i elementów morfotycznych). W ciągu doby obie nerki wytwarzają 110-220 litrów moczu pierwotnego na dobę (dla porównania mocz ostateczny to tylko ok. 1,5 litra)

Kłębuszek nerkowy

Sieć dziwna (cudowna) składa się z dwóch tętnic – t. doprowadzającej i t.odprowadzającej. Tętniczka doprowadzająca ma większą średnicę (przynajmniej tak jest w ciałkach przyrdzennych^[2]) i po wejściu do ciałka nerkowego tworzy 2-5 mniejszych rozgałęzień, które potem rozpadają się na naczynia włosowate, tworzące ok. 30 pętli - sieć tętniczo-tętniczą. Naczynia te łączą się z powrotem w jedną tętniczke odprowadząjącą. Niektórzy autorzy uznają, że naczynia włosowate nie tworzą sieci.^[1] Przestrzeń pomiędzy pętlami kłębuszka nerkowego wypełnia mezangium.

Kłębuszek nerkowy myszy, powiększenie 1,000x
Kłębuszek nerkowy myszy, powiększenie 5,000x
Kłębuszek nerkowy myszy, powiększenie 10,000x
Widok od wewnątrz uszkodzonej kapilarny z widocznymi okienkami, powiększenie 100 000x

Torebka kłębuszkowa

Osobny artykuł: Torebka Bowmana.

Torebka kłębuszkowa (Bowmana) (capsula glomeruli – Bowmani) składa się z 2 blaszek.

Blaszka wewnętrzna (trzewna) przylega do kłębuszka nerkowego, zbudowana z nabłonka jednowarstwowego płaskiego i komórek zwanych podocytami, która mają beleczkowate wypustki cytoplazmatyczne (podia) zwiększające ich powierzchnię. Wyróznia sie wypustki I i II rzędowe.
Blaszka zewnętrzna (ścienna) zbudowana również z nabłonka jednowarstwowego płaskiego, które wyścielają otoczenie kłębuszka. W Biegunie kanalikowym przechodzi on w nabłonek kanalika proksymalnego .

Między dwiema blaszkami torebki znajduje się światło torebki kłębuszka - czyli przestrzeń moczowa, gdzie spływa mocz pierwotny.

Mezangium

Elementami strukturalnymi cialka nerkowego jest także mezangium (komórki krezki naczyniowej^[1]). Wnikają wraz z naczyniami i leżą pomiędzy pętlami naczyń włosowatych. Są tkanką łączną występującą w ciałku nerkowym. Ze wzgledy na położenie możemy wyróznić:

Mezangium zewnętrzne (zewnątrzkłebuszkowe) – występujące pomiędzy tętniczką doprowadzającą a odprowadzającą. Wchodzą one w skład aparatu przykłebuszkowego
Mezangium wewnętrzne (wewnątrzkłebuszkowe) – między naczyniami włosowatymi kłębuszka. Pełnią one kilka ważnych funkcji:

fagocytozują
współtworzą błony podstawną u ok 20% kapilar kłębuszka.
regulacja ciśnienia w n. włosowatych kłębuszka – mogą się kurczyć (są rodzajem miofibroblastów)

Schemat budowy ciałka nerkowego

Eponim morfologiczny

Nazwa ciałko Malpighiego (od nazwiska biologa Marcello Malpighiego), jest dziś używana bardzo rzadko. Najczęściej w kontekście anatomii zwierząt, a nie anatomii człowieka.

Galeria

Unaczynienie kłębuszka nerkowego (opis w j. łacińskim)
Budowa ciałka nerkowego (opis w j. francuskim) - Kłębuszek: czerwony, Torebka: zielona
Budowa ciałka nerkowego (opis w j. francuskim).

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Układ Moczowy. W: Andrzej Myśliwski: Physiology. Wyd. 8. Gdańsk: Akademia Medyczna w Gdańsku, 2007. ISBN 978-83060253-33-5.
↑ ^a ^b 22. Układ moczowy. W: Wojciech Sawicki: Histologia. Wyd. V. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008. ISBN 978-83-200-3710-4.

Zobacz też

Kationy i aniony wydzielane w kanaliku proksymalnym

Organiczne jony wydzielane w kanaliku proksymalnym
Aniony organiczne	Kationy organiczne
Endogenne	Egzogenne	Endogenne	Egzogenne
cAMP Sole kwasów żółciowe Kwas hipurowy Szczawiany Prostaglandyny Kwas moczowy (moczany)	Acetazolamid Chlorotiazyd Furosemid Penicylina Probenecid Salicylany (np. Aspiryna) Hydrochlorotiazdy Bumetanid Adefowir Cidowir NSAID Enalapril	Kreatyna Dopamina Epinefryna Norepinefryna	Atropina Isoproterenol Cymetydyna Morfina Chinina Amiloryd Prokainamid Werapamil

Właściwości moczu

Właściwości fizykochemiczne moczuBłąd w przypisach: Nieprawidłowe nazwy parametrów elementu `<ref>`.
Cecha	Zakres	Średnia wartość	Uwagi
Objętość	0,4-2,6	1,0 (±0,5)	l/24h
Gęstość (względna)	1,001-1,028	1,015 (±0,010)	—
Lepkość (względna)	1,0-1,14	—	woda=1,0
Napięcie powierzchniowe	64-69	—	10^-3 N/m
Obniżenie punktu zamarzania	0,1-2,6	—	K
Osmolalność	50-1400	850 (±200)	mmol/kg
pH	4,5-8,2	6,2 (±0,5)	—
Kwaśność miareczkowana	—	0,64 (±0,13)	mmol/(24h•kg)
Kwaśność miareczkowana	—	23 (±10)	mmol/24h
Ciśninie CO₂	2-18	10 (±2)	kPa
Masa sucha	50 (±72)	—	g/24h

[Myśliwski-1] Układ Moczowy. W: Andrzej Myśliwski: Physiology. Wyd. 8. Gdańsk: Akademia Medyczna w Gdańsku, 2007. ISBN 978-83060253-33-5.

[Sawicki-2] 22. Układ moczowy. W: Wojciech Sawicki: Histologia. Wyd. V. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008. ISBN 978-83-200-3710-4.

[1]

Corpusculum renis
Ciałko nerkowe (kłębuszek nerkowy - czerwony, otoczony torebka nerkową - różowa)
Kora nerki (preparat histologiczny, MŚ): 1. Ciałko nerkowe 2. Kanalik proksymalny 3. Kanalik dystalny
Narządy	Nerka
Tętnice	naczynia doprowadząjące (gałązie tt. miedzyzrazikowych)
Prekursor	nerka właściwa (metanephros) - mezoderma nerkotwórcza