Ulica Wróbla we Wrocławiu
Ulica Wróbla – ulica położona we Wrocławiu na osiedlu Gajowice w dawnej dzielnicy Fabryczna. Biegnie od ulicy Kruczej do alei gen. Józefa Hallera. Przypisana jest do niej droga gminna o długości 573 m o numerze 106337D. Pewną nietypowością tej ulicy jest fakt, iż składa się z trzech odcinków, z których środkowy przesunięty jest w osi względem pozostałych, przez co, aby przejechać z jednego odcinka ulicy na drugi, trzeba poruszać się fragmentem jednej z przecznic. Ulica przebiega przez obszar dzielnicy Południe podlegający ochronie w ramach gminnej ewidencji zabytków, szczególnie w zakresie historycznego układu urbanistycznego. Ponadto przy ulicy i w najbliższym otoczeniu położone są budynki oraz park również objęte ochroną w ramach wymienionej gminnej ewidencji zabytków.
| Gajowice | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
573 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Poprzednie nazwy |
Morgensternstrasse | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Wrocławia  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 51°05′29,203″N 17°00′20,909″E/51,091445 17,005808 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Historia
edytujHistoria obszaru, przez który przebiega ulica Wróbla, to historia Gajowic, dla których ważną datą jest rok 1868, kiedy to zostały one włączone w granice miasta[1][2]. Początkowo istniała w tym rejonie główna droga biegnąca z Wrocławia na południe do wsi Gajowice[3][4].
W roku 1815 na terenie, który współcześnie otoczony jest ulicami: Bernarda Pretficza, Gajowicką, Sztabową i Wróblą, założono dla Gajowic cmentarz ewangelicki parafii św. Marii Magdaleny, później cmentarz komunalny. Już w 1937 przygotowano plan jego likwidacji i urządzenia na pozyskanym terenie parku. Nie został on jednak zrealizowany, a cmentarz istniał jeszcze po II wojnie światowej. Jego likwidację przeprowadzono w 1958 r., kiedy to przekształcono go w skwer[5][6][7]. Swoją nazwę jako park im. gen. Mariana Langiewicza uzyskał w 2013 r.[8]
Pomimo działań wojennych prowadzonych w trakcie II wojny światowej podczas oblężenia Wrocławia z 1945 r. i znacznych zniszczeniach istniejącej zabudowy Gajowic, przy samej ulicy Wróblej przeważa zachowana zabudowa przedwojenna z lat 20. XX wieku i przy północnym odcinku z lat 30. XX wieku (projekt ogólny 1931 r., projekty szczegółowe 1932 r. i późniejsza realizacja), a nowa, powojenna zabudowa to jedynie budynek mieszkalny przy ulicy Wróblej 8–14 i pawilon handlowo-usługowy przy ulicy Bernarda Pretficza 37[9][10][11].
Nazwa
edytujW swojej historii ulica nosiła następujące nazwy:
- Straße 129, do 22.12.1927 r.[12][13]
- Morgensternstraße, od 22.12.1927 r. do 1945 r.[12][14]
- Jutrzenki, 1945–1946, nazwa samowolna[12]
- Wróbla, od 1948 r.[6][12][15]
Niemiecka nazwa ulicy upamiętniała kolejno malarzy[12]. Do roku 1929 odnosiła się do Christiana Morgensterna, urodzonego 29.09.1805 r. w Hamburgu, zmarłego 27.02.1867 r. Monachium, malarza i grafika, profesora akademii w Monachium[12][16]. A od 1929 r. upamiętniała Karla Ernsta Morgensterna, urodzonego 14.09.1847 r. w Villa Morgenstern, zmarłego 9.11.1928 r. w Ścięgnach koło Karpacza, malarza i profesora Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu[12]. Współczesna nazwa ulicy – ulica Sztabowa – została nadana uchwałą Miejskiej Rady Narodowej z dnia 24.03.1948 r. nr 1065[15].
Droga
edytujUlica Wróbla jest drogą publiczną, której nadano kategorię drogową – droga gminna[a][15]. Droga ta ma przypisany numer 106337D[b][15][17] (numer ewidencyjny drogi G1063370264011[18]). Łączy ulicę Kruczą z aleją gen. Józefa Hallera[15][19]. Jej długość wynosi 573 m[15]. Jest drogą jednojezdniową, z ruchem dwukierunkowym[20][21][22]. Nawierzchnia ulicy została wykonana na odcinku od ulicy Kruczej do ulicy Bernarda Pretficza z masy bitumicznej, a na pozostałych odcinkach jako brukowana z granitowej kostki kamiennej[21][22]. Teren, przez który przebiega, leży na wysokości bezwzględnej od około 120,7 do 126,2 m n.p.m.[23][24] Droga ta w niemal całości objęta jest strefą ograniczenia prędkości do 30 km/h. Wyjątkiem są skrzyżowania z ulicą Kruczą i aleją gen. Józefa Hallera. Wskazana jest w ramach wymienionej strefy dla ruchu rowerowego[20][25].
Układ drogowy
edytujUlica biegnie od ulicy Kruczej do alei gen. Józefa Hallera[15][19]. Jej przebieg nie jest ciągły, lecz składa się z trzech odcinków położonych nieliniowo, z przesunięciem odcinka środkowego względem pozostałych dwóch skrajnych odcinków. Aby więc przejechać drogą kołową całą ulicę, należy pomiędzy odcinkiem pierwszym i środkowym przejechać fragmentem ulicy Bernarda Pretficza, a dalej aby przejechać pomiędzy odcinkiem środkowym ulicy a odcinkiem trzecim, trzeba przejechać fragmentem ulicy Sztabowej[19]. Dla pieszych i rowerzystów istnieje jednak połączenie na wprost ciągiem pieszo-rowerowym prowadzącym przez park[26]. Ulica Wróbla łączy się z następującymi drogami[19]:
| powiązanie | kierunek | droga | nr drogi | foto | objaśnienia |
|---|---|---|---|---|---|
| odcinek pierwszy ulicy | |||||
| skrzyżowanie | ← → | ulica Krucza[15][19][27][28] | 105526D[27] | w prawo i w lewo (w prawo w górę początek ulicy Wróblej) | |
| skrzyżowanie | ← → | ul. B. Pretficza[19][29][30] | 105612D[29] | ||
| odcinek środkowy ulicy połączenie między odcinkami ulicą Bernarda Pretficza | |||||
| skrzyżowanie | ← → | ul. B. Pretficza[19][29][30] | 105612D[29] | ||
| skrzyżowanie | ← → | ul. Sztabowa[18][19][31] | 105698D[18] | po prawej (w lewo ulica Wróbla) | |
| odcinek końcowy ulicy połączenie między odcinkami połączenie ulicą Sztabową | |||||
| skrzyżowanie | ← → | ul. Sztabowa[18][19][31] | 105698D[18] | na wprost (w lewo ulica Wróbla) | |
| skrzyżowanie | ← → | aleja gen. Józefa Hallera[15][19][32][33] (obwodnica śródmiejska[34]) droga główna ruchu przyspieszonego[32][35] torowisko tramwajowe[20][36][37] |
Droga krajowa nr 5 droga krajowa nr 94[32] |
||
Położenie i otoczenie
edytujUlica Wróbla przebiega przez obszar osiedla Gajowice, w dawnej dzielnicy Fabryczna[1][15][19][38]. Obszary obu osiedli należą do jednostki urbanistycznej Śródmieście Południowe[39][40].
Część miasta, przez którą przebiega ulica, zaliczana jest do obszarów zabudowy osiedli kameralnych, położonych w centralnej jego części, których źródło układu urbanistycznego i zagospodarowania oparte jest na funkcjach mieszanych sięgających XIX wieku lub okresów wcześniejszych. Takie obszary cechują się umiarkowaną gęstością zaludnienia oraz wysoką intensywnością wykorzystania terenu. Sam układ urbanistyczny jest uznawany za bardzo czytelny, oparty jest na blokach urbanistycznych wykreowanych w oparciu o geometrycznie ułożone kwartały uliczne z funkcją reprezentacyjną skierowaną na zewnątrz bloku i funkcją użytkową skierowaną do wnętrza takiego bloku. Pierwotnie dominująca jest zabudowa pierzejowa wzdłuż ulic, choć późniejsza zabudowa powstała na wolnych terenach po usunięciu zniszczonych podczas II wojny światowej obiektów często zrywa z takim układem rozmieszczenia budynków, a kształtując układ nowej zabudowy w oparciu o swobodne zasady modernizmu. W ramach zabudowy oprócz funkcji mieszkalnej występują także obiekty handlowe, usługowe i inne obiekty, w tym użyteczności publicznej. Są to więc obszary o silnie wykształconym i zróżnicowanym systemie funkcjonalno-przestrzennym, zaopatrzone w infrastrukturę społeczno-usługową i bogatym programie funkcjonalnym[41][42].
Ulica przebiega przez obszary o zdefiniowanym dostępie do infrastruktury komunikacyjnej miasta, ocenianym na poziomie stopnia III – bardzo korzystny dostęp[36]. Taka ocena dostępności komunikacyjnej występuje mimo tego, że ulicą Wróblą nie prowadzą jakiekolwiek linie komunikacyjne w ramach wrocławskiej, miejskiej komunikacji zbiorowej. Takie linie prowadzą natomiast ulicą Gajowicką i Kruczą (komunikacja autobusowa) oraz aleją Józefa Hallera (komunikacja autobusowa i tramwajowa)[20][36][37].
Zabudowa i zagospodarowanie
edytujZabudowa przy ulicy Wróblej obejmuje budynki mieszkalne, wieloklatowe domy wielorodzinne (współczesne oraz przedwojenne), pojedyncze, rozproszone lokale handowo-usługowe znjadujące się w wymienionych budynkach i jeden niewielki obiekty stricte hadnowo-usługowy. Dominuje zabudowa pierzejowa. Ciągłe, nieprzerwane pierzeje wskazane budynki, w powiązaniu także z pierzejami niektórych przecznic, tworzą przy wszystkich trzech odcinkach ulicy po stronie zachodniej oraz przy odcinku ulicy od ulicy Sztabowej do alei gen. Józefa Hallera po stronie wschodniej. Natomiast od ulicy Kruczej po stronie wschodniej pierzeja ciągła sięga jedynie numeru 6. Dalej znajduje się wolnostojący, współczesny budynek mieszkalny i wspomniany obiekt handlowo-usługowy[41][42][43][44][9][10][45], w którym między innymi zlokalizowany jest sklep sieci Biedronka[46][47]. Stronę wschodnią odcinka ulicy od ulicy Bernarda Pretficza do ulicy Sztabowej zajmuje park[48][49]. Ponieważ jak wyżej wskazano ulica przebiega przez tereny o wysokim stopniu ich wykorzystania, nie ma tu dużych terenów zielonych poza parkiem, tj. Park gen. Mariana Langiewicza, a pozostała zieleń to głównie nasadzenia przyuliczne, teren szkolny czy zieleń międzyblokowa[41][42][2][50].
Zieleń
edytujObszary, przez które przebiega ulica, zaliczane są do terenów o bogatym systemie zieleni. W jego skład wschodzą skwery, zieleń półprywatna towarzysząca zabudowie mieszkaniowej, przyuliczne szpalery oraz historyczne założenia dawnych ogrodów i cmentarzy[42]. Przy samej ulicy urządzone są szpalery drzew[51][52][53]. Należy także zauważyć, że dzięki temu, iż część zabudowy osiedli mieszkaniowych położonych w rejonie tej ulicy została po zakończeniu II wojny światowej zachowana, to zachowała się także część historycznej, dawnej kompozycji zieleni. Natomiast przy powojennych obiektach powstawały liczne nowe nasadzenia[54].
W rejonie ulicy Wróblej znajdują się następujące tereny zieleni urządzonej:
| Obiekt | Powierzchnia[c], położenie, uwagi | foto |
|---|---|---|
| aleja, szpalery | początek ulicy ulica Krucza[55] |
|
| wnętrze przy ul. Kruczej | strona zachodnia za budynkami przy ulicy Wróblej 1–15/17[56] |
|
| zieleń międzyblokowa przy ulicy Wróbla | strona zachodnia za budynkami przy ulicy Wróblej 23–37[57][58] |
|
| aleja, szpalery | ulica Bernarda Pretficza[59] | |
| Park gen. Mariana Langiewicza[48][57][60][49] wcześniej cmentarz, następnie skwer[54][5] ważne założenie zieleni[45] |
13 856 m²[61][62] strona wschodnia[48][49] ochrona: gminna ewidencja zabytków[9] |
|
| zieleń międzyblokowa przy ulicy Stopnickiej | strona zachodnia za budynkami przy ulicy Wróblej 39–67[57][63] |
|
| zieleń międzyblokowa przy ulicy Wróbla i ulicy Gajowickiej | strona wschodnia za budynkami przy ulicy Wróblej 40–68[57][64] |
|
| aleja, szpalery | koniec ulicy aleja gen. Józefa Hallera[65] |
Demografia
edytujUlica przebiega przez kilka rejonów statystycznych o umiarkowanym stopniu zaludnienia[41][42][66], przy czym dane pochodzą z 31.12.2022 r.[66]
| Rejon statystyczny nr | Ilość osób zameldowanych | Gęstość zaludnienia [lud./km²] | położenie |
|---|---|---|---|
| 930990 | 1 027 | 17 339 | od ulicy Kruczej do ulicy Bernarda Pretficza, obie strony |
| 931000 | 1 138 | 14 825 | od ulicy Bernarda Pretficza do ulicy Sztabowej, obie strony |
| 931010 | 1 032 | 25 991 | od ulicy Sztabowej do alei gen. Józefa Hallera, strona zachodnia |
| 931020 | 724 | 19 149 | od ulicy Sztabowej do alei gen. Józefa Hallera, strona wschodnia |
Ochrona i zabytki
edytujUlica Wróbla przebiega przez obszar dzielnicy Południe podlegający ochronie jako założenie przestrzenne w ramach gminnej ewidencji zabytków[9][67][68][69][70][71], rodzaj ochrony: inny (karta obiektu niewpisanego do rejestru z 1.10.2015 r.)[9][70]. Ochronie podlega w szczególności historyczny układ urbanistyczny dzielnicy. Obszar ten wpisany jest do ewidencji jako historyczny układ urbanistyczny dzielnicy Południe we Wrocławiu, w rejonie alei generała Józefa Hallera i ulic: Powstańców Śląskich, Sztabowej oraz placu Powstańców Śląskich, który był kształtowany począwszy od XIII wieku (wzmianki) oraz od lat 80. XIX wieku do 1945 r.[9][69][71] Stan jego zachowania ocenia się na dobry[69].
Przy ulicy oraz w bezpośrednim sąsiedztwie znajdują się następujące zabytki[9]:
| strona | obiekt[d], adres | powstanie, rodzaj ochrony, nr rej.[e] | fotografia |
|---|---|---|---|
| odcinek od ulicy Kruczej do ulicy Bernarda Pretficza | |||
| zachodnia | budynek mieszkalny ulica Krucza 80–82[9][72][73] |
około 1920 r. rodzaj ochrony: inny[9] |
|
| zachodnia | budynek mieszkalny ulica Wróbla 1[9][74][75] |
około 1934–1939 r. rodzaj ochrony: inny[9] |
|
| zachodnia | budynek mieszkalny ulica Wróbla 3–15/17[9][76][77] |
około 1934–1939 r. rodzaj ochrony: inny[9] |
|
| zachodnia | budynek mieszkalny ulica Bernarda Pretficza 39–43[9][78][79] |
około 1920 r. gez, rodzaj ochrony: inny[9] |
|
| wschodnia | budynek mieszkalny ulica Krucza 74–78[9][80][81] |
około 1920 r. rodzaj ochrony: inny[9] |
|
| wschodnia | budynek mieszkalny ulica Wróbla 2–4[9][82][83] |
około 1934–1939 r. rodzaj ochrony: inny[9] |
|
| wschodnia | budynek mieszkalny ulica Wróbla 6[9][84][85] |
około 1934–1939 r. rodzaj ochrony: inny[9] |
|
| odcinek od ulicy Bernarda Pretficza do ulicy Sztabowej | |||
| zachodnia | budynek mieszkalny ulica Wróbla 23–37, ulica Sztabowa 21[9][86] |
druga połowa lat 20. XX wieku rodzaj ochrony: inny[9] |
|
| wschodnia | Cmentarz ewangelicki, obecnie park im. gen. Mariana Langiewicza ulica Gajowicka[9][87][88] |
1815 r. (1958 r. likwidacja) gez, rodzaj ochrony: inny[9] |
|
| odcinek od ulicy Sztabowej do alei gen. Józefa Hallera | |||
| zachodnia | budynek mieszkalny ulica Wróbla 39–43[9][89] (ulica Sztabowa 23[f][90]) |
druga połowa lat 20. XX wieku rodzaj ochrony: inny[9] |
|
| zachodnia | budynek mieszkalny ulica Wróbla 45–61[9][91] |
druga połowa lat 20. XX wieku rodzaj ochrony: inny[9] |
|
| zachodnia | budynek mieszkalny ulica Wróbla 63–67[9][92] |
druga połowa lat 20. XX wieku rodzaj ochrony: inny[9] |
|
| zachodnia | budynek mieszkalny aleja gen. Józefa Hallera 41, 43, 43a, 45[9][93][94] |
lata 30. XIX wieku rodzaj ochrony: inny[9] |
|
| wschodnia | budynek mieszkalny ulica Wróbla 40–44[9][95] (ulica Sztabowa 25[f][96]) |
druga połowa lat 20. XX wieku rodzaj ochrony: inny[9] |
|
| wschodnia | budynek mieszkalny ulica Wróbla 46–62[9][97] |
druga połowa lat 20. XX wieku rodzaj ochrony: inny[9] |
|
| wschodnia | budynek mieszkalny ulica Wróbla 64–68[9][98] |
druga połowa lat 20. XX wieku rodzaj ochrony: inny[9] |
|
| wschodnia | budynek mieszkalny aleja gen. Józefa Hallera 39[9][99] (ulica Wróbla 70[f][100]) |
lata 30. XIX wieku rodzaj ochrony: inny[9] |
|
Baza TERYT, EMUiA
edytujDane Głównego Urzędu Statystycznego z bazy TERYT, spis ulic (ULIC)[101]:
- województwo: DOLNOŚLĄSKIE (02)
- powiat: Wrocław (0264)
- gmina/dzielnica/delegatura: Wrocław (0264011) gmina miejska; Wrocław-Fabryczna (0264029) delegatura
- Miejscowość podstawowa: Wrocław (0986283) miasto; Wrocław-Fabryczna (0986290)[102]
- kategoria/rodzaj: ulica
- Nazwa ulicy: ul. Wróbla (22098)[19][102].
Znaczenie ulicy oraz elementów otoczenia
edytujWspółcześnie ulicę ocenia się za istotną dla spójności przestrzeni publicznej osiedla i korytarz ruchu rowerowego (przy czym dotyczy to ciągu komunikacyjnego obejmującego kolejno: odcinek ulicy Wróblej od ulicy Kruczej do ulicy Bernarda Pretficza, ciąg pieszo-rowerowy przebiegający przez Park gen. Mariana Langiewicza i odcinek ulicy Wróblej od ulicy Sztabowej do alei gen. Józefa Hallera; odcinek ulicy Wróblej od ulicy Bernarda Pretficza do ulicy Sztabowej nie jest klasyfikowany w tym zakresie)[51][26]. W kwestii przestrzeni publicznych wszystkie ulice otaczające park im. gen. Mariana Langiewicza, w tym odcinek ulicy Wróblej od ulicy Bernarda Pretficza do ulicy Sztabowej, tworzą lokalne centrum, a ulica Bernarda Pretficza pełni także funkcję łącznika międzyosiedlowego[103]. W ramach powyższych przestrzeni lokalnych wyróżniającym się jest ważna przestrzeń publiczna placu lub skrzyżowania: skrzyżowanie ulicy Bernarda Pretficza z ulicą Wróbla[104]. Do miejsc i obiektów podnoszących rozpoznawalność oraz orientację w przestrzeni zalicza się park im. gen. Mariana Langiewicza[49]. Duże znaczenie ma aleja gen. Józefa Hallera, która jest drogą główną ruchu przyspieszonego[35] i stanowi ona przestrzeń o charakterze ogólnomiejskim[65][103].
Zobacz też
edytujUwagi
edytuj- ↑ Ulicy Wróblej nadano kategorię drogową – droga gminna – uchwałami: Wojewódzkiej Rady Narodowej z 14.05.1987 r. nr XVII/107/87[15].
- ↑ Ulicy Wróblej przypisano numer drogi 106337D uchwałą Zarządu Województwa Dolnośląskiego z dnia 25.06.2003 r. nr 351/II/03[15].
- ↑ Wielkość pola powierzchni dla zieleni określona jest na podstawie pola powierzchni działki/działek gruntu. Tak określona wielkość może nie obejmować przylegającej zieleni, ale położonej na działce sąsiedniej, np. przyulicznej czy posesji prywatnej, lub może obejmować także teren na danej działce zajęty przez urządzenia terenowe lub jeśli występuje zabudowę niezwiązaną z zielenią.
- ↑ Dane o użytkowniku, przeznaczeniu danego obiektu podane według zapodanych źródeł. Dotyczą najczęściej użytkownika pierwszego lub ewentualnie następnych. Należy jednak wziąć pod uwagę ze względu na zachodzące zmiany, że dane te mogą być nieaktualne.
- ↑ Nr rej.: numer wpisu do rejestru zabytków; mpzp – miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego; gez – gminna ewidencja zabytków.
- ↑ a b c Istniejący numer porządkowy przypisany do danego budynku, wykazany w Ewidencja Miejscowości, Ulic i Adresów Wrocławia – ulice i adresy, lecz nie wymieniony w gminnej ewidencji zabytków.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Harasimowicz 2006 ↓, s. 221 (Gajowice).
- ↑ a b Bińkowska i in. 2013 ↓, s. 337–338 (poz. 244 Osiedle Gajowice).
- ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 221–222 (Gajowicka).
- ↑ Antkowiak 1970 ↓, s. 204–206 (Próchnika).
- ↑ a b Bińkowska i in. 2013 ↓, s. 566 (poz. 500 skwer).
- ↑ a b UMWD 2023 ↓, Mapy historyczne: Wrocław 1948.
- ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 118 (mapa: Cmentarze, poz. 59).
- ↑ RMWr 2021 ↓, § 1, Załącznik.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Gminna ewidencja zabytków.
- ↑ a b ZGKiKM 2023 ↓, EGiB G5.
- ↑ Eysymontt i in. 2008 ↓, s. 86 (poz. 89).
- ↑ a b c d e f g Heyduk 2012 ↓, s. 102 (Morgensternstr.).
- ↑ Heyduk 2012 ↓, s. 147 (Straße 129).
- ↑ UMWD 2023 ↓, Mapy historyczne: Wrocław 1926-37.
- ↑ a b c d e f g h i j k l ZDiUM drogi 2022 ↓, L.p. 6652 (Wróbla).
- ↑ PWN 2023 ↓.
- ↑ UMWD 2023 ↓, BDOT10k.
- ↑ a b c d e ZDiUM drogi 2022 ↓, L.p. 5859-5861 (Sztabowa).
- ↑ a b c d e f g h i j k l UMWr SIP EMUiA 2023 ↓, UiA nr 2096 (ul. Wróbla).
- ↑ a b c d UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Komunikacja i transport.
- ↑ a b GUGiK 2023 ↓, Obiekty topograficzne (BDOT500).
- ↑ a b ZGKiKM 2023 ↓, Obiekty topograficzne (BDOT500).
- ↑ UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Mapa wysokościowa.
- ↑ GUGiK 2023 ↓, Geoportal krajowy, obiekty topograficzne.
- ↑ UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Mapa rowerowa.
- ↑ a b UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Osiedle kompletne: CP_15.
- ↑ a b ZDiUM drogi 2022 ↓, L.p. 2632-2633 (Krucza).
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2023 ↓, UiA nr 1876 (ul. Krucza).
- ↑ a b c d ZDiUM drogi 2022 ↓, L.p. 4588-4589 (Pretficza Bernarda).
- ↑ a b UMWr SIP EMUiA 2023 ↓, UiA nr 1585 (ul. Bernarda Pretficza).
- ↑ a b UMWr SIP EMUiA 2023 ↓, UiA nr 1114 (ul. Sztabowa).
- ↑ a b c ZDiUM drogi 2022 ↓, L.p. 1586-1587 (Hallera Józefa aleja).
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2023 ↓, UiA nr 428 (al. gen. Józefa Hallera).
- ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 602 (Obwodnica śródmiejska).
- ↑ a b UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Studium 2018: rys. 6, 14.
- ↑ a b c UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Dostęp do infrastruktury komunikacyjnej miasta.
- ↑ a b UMWr SKM 2022 ↓.
- ↑ UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Osiedla Wrocławia.
- ↑ UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 26, k.j.u. A11.
- ↑ UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Studium 2018: rys. 5.
- ↑ a b c d Mironowicz 2016 ↓, s. 33 (Ryc. 13), 36.
- ↑ a b c d e UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. k.j.u. A11.
- ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 221 (Gajowice. Osiedle Mieszkaniowe „Gajowice”).
- ↑ SARP 1996 ↓, s. 37.
- ↑ a b UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Studium 2018: rys. 4.
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2023 ↓, POI nr 1877 (Biedronka).
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2023 ↓, PT nr 16657 (ul. Bernarda Pretficza 37).
- ↑ a b c UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Mapa przyrodnicza.
- ↑ a b c d UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Osiedle kompletne: Z_02.
- ↑ Bińkowska i in. 2013 ↓, s. 581 (poz. 519 Tereny zieleni osiedla m. Gajowice).
- ↑ a b UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Osiedle kompletne: 2U_18.
- ↑ UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Osiedle kompletne: SZI_02.
- ↑ Bińkowska i in. 2013 ↓, s. 376–378 (poz. 270 Osiedle Powstańców Śląskich).
- ↑ a b Bińkowska i in. 2013 ↓, s. 581 (poz. 518 Tereny zieleni osiedla mieszkaniowego „Gajowice”).
- ↑ UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Osiedle kompletne: 1U_10.
- ↑ UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Osiedle kompletne: WZ_34.
- ↑ a b c d UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Studium 2018: rys. 9.
- ↑ UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Osiedle kompletne: WZ_40.
- ↑ UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Osiedle kompletne: 2U_21.
- ↑ UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Studium 2018: rys. 2.
- ↑ UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Mapa podstawowa: działka Grabiszyn, AR_17, 20.
- ↑ UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Mapa własności: działka Grabiszyn, AR_17, 20.
- ↑ UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Osiedle kompletne: WZ_43.
- ↑ UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Osiedle kompletne: WZ_44.
- ↑ a b UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Osiedle kompletne: AU_06.
- ↑ a b c UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Demografia.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, wiersz 47.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, wiersz 10408.
- ↑ a b c WUOZ 2018 ↓, dzielnica Południe, karta ewidencyjna ....
- ↑ a b NID geoportal 2023 ↓, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_UU.4362.
- ↑ a b NID zabytek.pl 2023 ↓, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_UU.4362.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, wiersz 3902.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, wiersz 3741.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, wiersz 10082.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, wiersz 9855.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, wiersz 10084.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, wiersz 9857.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, wiersz 6925.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, wiersz 6549.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, wiersz 3900.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, wiersz 3739.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, wiersz 10083.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, wiersz 9856.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, wiersz 10085.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, wiersz 9858.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, wiersz 10086.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, wiersz 1566.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, wiersz 1525.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, wiersz 10087.
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2023 ↓, UiA pt 43092 (ul. Sztabowa 23).
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, wiersz 10089.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, wiersz 10091.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, wiersz 2081.
- ↑ WUOZ 2022 ↓, wiersz 2029.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, wiersz 10088.
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2023 ↓, UiA pt 33735 (ul. Sztabowa 25).
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, wiersz 10090.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, wiersz 10092.
- ↑ UMWr ZW 2021 ↓, wiersz 2080.
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2023 ↓, UiA pt 48398 (ul. Wróbla 70).
- ↑ GUS 2023 ↓, ULIC.
- ↑ a b GUS 2023 ↓, ULIC: 24824.
- ↑ a b UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Studium 2018: rys. 11.
- ↑ UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Osiedle kompletne: PS_10.
Bibliografia
edytuj- Zygmunt Antkowiak, Ulice i place Wrocławia, Wrocław-Warszawa-Kraków, seria: Biblioteka Wrocławska, tom 11, Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich – Wydawnictwo, 1970, Zam nr A/185/70 (C-9) (pol.).
- Architekci Wrocławia 1945–1995, 50 lat Stowarzyszenia Architektów Polskich we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku, Wrocław: Zarząd Oddziału Wrocławskiego SARP, 1996, ISBN 83-86480-37-8 (pol.).
- Iwona Bińkowska i inni red., Leksykon zieleni Wrocławia, Wrocław miasto spotkań, Wrocław: Wydawnictwo Via Nova, 2013, ISBN 978-83-64025-06-8, ISBN 978-83-64025-06-8 (pol.).
- Rafał Eysymontt, Thomas Urban, Wrocław na fotografii lotniczej z okresu międzywojennego, ze zbiorów Instytutu Herdera w Magdeburgu, Wrocław: wydawnictwo VIA NOVA, 2008 (pol.).
- Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Geoportal Krajowy, GUGiK – Geoportal Krajowy [dostęp 2023-04-07] (pol.).
- Główny Urząd Statystyczny, Rejestr TERYT [online], GUS [dostęp 2023-04-06] (pol.).
- Jan Harasimowicz (red.), Encyklopedia Wrocławia, wyd. III poprawione i uzupełnione, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, ISBN 83-7384-561-5, ISBN 978-83-7384-561-9 (pol.).
- Andrzej Heyduk, Niemiecko-polski słownik nazw ulic, Wratislavia.net, 2012 [dostęp 2023-03-21] (pol.).
- Izabela Mironowicz, Analiza funkcjonalna osiedli Wrocławia, AFO, Badanie i publikacja współfinansowana przez miasto Wrocław (www.wroclaw.pl), Wrocław: Fundacja Dom Pokoju, 2016, ISBN 978-83-941467-3-3 (pol.).
- Morgenstern Christian, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-04-05].
- Narodowy Instytut Dziedzictwa, Geoportal o zabytkach, NID [dostęp 2023-04-06] (pol.).
- Narodowy Instytut Dziedzictwa, Portal zabytek.pl, NID [dostęp 2023-04-06] (pol.).
- Rada Miejska Wrocławia, Uchwała XLV/1175/21 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 21 października 2021 r. w sprawie nadania nazwy parkowi na terenie Wrocławia, „uchwały RMWr; Urząd Miejski Wrocławia, Baza Aktów Własnych”, Baza Aktów Własnych; Biuletyn Urzędowy RMW z 2021 r. poz. 359; Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego z 2021 r. poz.4974. [Data ogłoszenia: 2 listopada 2021 r.], Wrocław, 21 października 2021 [dostęp 2023-04-04] (pol.).
- Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Geoportal Dolny Śląsk, UMWD Wydział Geodezji i Kartografii; Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej [dostęp 2023-04-07] (pol.).
- Urząd Miejski Wrocławia, Schematy komunikacji zbiorowej, aktualizacja: 2022-12-06, Oficjalny portal internetowy Wrocławia, Centrum Informacji Urzędu Miejskiego, Wrocław, 2 kwietnia 2022 [dostęp 2023-04-06] (pol.).
- Urząd Miejski Wrocławia, Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego, „geoportal.wroclaw.pl”, Jadwiga Brzuchowska, Wydział Planowania Przestrzennego Urzędu Miejskiego Wrocławia, Wrocław 2018 [dostęp 2023-04-06] (pol.).
- Urząd Miejski Wrocławia, System Informacji Przestrzennej Wrocławia – Ewidencja Miejscowości, Ulic i Adresów Wrocławia, „geoportal.wroclaw.pl”, Jadwiga Brzuchowska, Zespół ds. Nazewnictwa Ulic i Adresów w ramach Wydziału Planowania Przestrzennego Urzędu Miejskiego Wrocławia, Wrocław [dostęp 2023-04-06] (pol.).
- Urząd Miejski Wrocławia, System Informacji Przestrzennej Wrocławia – Mapy, „geoportal.wroclaw.pl”, Jadwiga Brzuchowska, Wydział Planowania Przestrzennego Urzędu Miejskiego Wrocławia, Wrocław [dostęp 2023-04-06] (pol.).
- Urząd Miejski Wrocławia, Zabytki Wrocławia, Magdalena Wankowska, Monika Florczak, Marta Kolibska, Data ostatniej aktualizacji: 22.06.2021 r. g. 13:45, Urząd Miejski Wrocławia, Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków, 22 czerwca 2021 [dostęp 2022-05-09] (pol.).
- Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków we Wrocławiu, Wykazy zabytków, dawne województwo wrocławskie, miasto Wrocław, Piotr Jędrzejewski, Anna Olech, Biuletyn Informacji Publicznej – Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków we Wrocławiu, 21 marca 2022 [dostęp 2022-05-09] (pol.).
- Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków we Wrocławiu, Wykazy zabytków, obszary urbanistyczne Wrocław, Piotr Jędrzejewski, Anna Olech, Biuletyn Informacji Publicznej – Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków we Wrocławiu, 17 października 2018 [dostęp 2023-03-20] (pol.).
- Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta, Wykaz dróg w Zarządzie Dróg i Utrzymania Miasta we Wrocławiu, „ZDiUM/Infrastruktura/Drogi”, ZDJOGA/NOXE/, ZDiUM, Wrocław, 26 kwietnia 2022 [dostęp 2022-05-16] (pol.).
- Zarząd Geodezji, Kartografii i Katastru Miejskiego we Wrocławiu, Geoinfo Portal (GIPortal2), ZGKiKM we Wrocławiu [dostęp 2023-04-07] (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Ulica Wróbla, [w:] Wrocław – Gajowice [online], fotopolska.eu, ID: u150425 [dostęp 2023-04-05] (pol.).
- ul. Wróbla, [w:] Wrocław: Gajowice [online], polska-org.pl, ID: 587600 [dostęp 2023-04-05] (pol.).
- ul. Wróbla [online], wikimapia.org [dostęp 2023-04-05] (pol.).