Ulica Towarowa w Warszawie

Ulica Towarowa w Warszawie
	Mirów, Czyste
	; Ulica Towarowa na wysokości ul. Kolejowej, widok w kierunku północnym (2020). Widoczne biurowce: The Warsaw Hub (po lewej) i Generation Park (po prawej)
Państwo	Polska
Miejscowość	Warszawa
Długość	1330 m
Przebieg
	Położenie na mapie Warszawy Ulica Towarowa w Warszawie
	Położenie na mapie Polski Ulica Towarowa w Warszawie
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Ulica Towarowa w Warszawie
	52°13′49,2″N 20°59′04,0″E/52,230333 20,984444
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica Towarowa – ulica w warszawskiej dzielnicy Wola.

Przebieg

Ulica Towarowa jest szeroką, trójpasmową arterią z wytyczonymi trasami pojazdów komunikacji miejskiej. Biegnie od placu Zawiszy przy dworcu kolejowym Warszawa Ochota do skrzyżowania z Wolską i Chłodną. Trasa ta łączy dzielnicę Wolę z Ochotą i stanowi fragment drogi wojewódzkiej nr 634.

Historia

Ulica jest dawną drogą biegnącą wzdłuż usypanych w 1770 okopów Lubomirskiego^[1]. Została uregulowana w 1825, w 1875 poprowadzona jako ulica w miejscu zniwelowanego okopu^[1]. Jej nazwa, nadana w 1890, pochodzi od znajdującej się tam stacji towarowej Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej^[2]^[3]. Do lat 50. XX wieku wzdłuż ul. Towarowej, między dworcem towarowym (późniejszym Dworcem Głównym) a ul. Grzybowską, znajdował kompleks bocznic kolejowych i magazynów nazywany zwyczajowo „Syberią”^[4].

W końcu XIX wieku przy Towarowej w rejonie ul. Srebrnej powstała fabryka metalurgiczna Bormann i Szwede^[3], a przy ul. Krochmalnej i ul. Grzybowskiej – skupisko domów publicznych^[5]. Przeniesione tam z rejonu ul. Freta wskutek interwencji arcybiskupa Wincentego Popiela^[6] „przedsiębiorstwa” zajmowały często całe kamienice^[7].

W 1930 w ciągu ulicy nad wykopem linii średnicowej zbudowano wiadukt, który poszerzono w latach 1962–1963^[8].

Zabudowa ulicy została w dużej części zniszczona i wypalona w latach 1939 i 1944.

W 1945 jedną z hal stacji towarowej przebudowano na dworzec pasażerski – Dworzec Główny^[1].

W 1950 w kwadracie ulic: Towarowej, Pańskiej, Srebrnej i Miedzianej uruchomiono największą drukarnię wybudowaną w okresie PRL – Domu Słowa Polskiego. W latach 60. przy rondzie Ignacego Daszyńskiego wzniesiono kompleks biurowo-magazynowy Państwowego Przedsiębiorstwa Kolportażu „Ruch” (obecnie już nieistniejący). W dawnym biurowcu „Ruchu” (nr 28) do 2013 mieścił się Instytut Pamięci Narodowej.

W latach 1963–1967 przy ulicy powstało osiedle Okopowa-Towarowa, zaprojektowane przez Jana Klewina i Zbigniewa Pawlaka, a w latach 1964–1966 osiedle Srebrna (Jan Bogusławski i Bohdan Gniewiewski)^[9].

Od grudnia 1985^[10] do lipca 2000^[11] była częścią drogi krajowej nr 2^[a] i trasy europejskiej E30 na odcinku od ronda Daszyńskiego do placu Zawiszy^[13].

Ważniejsze obiekty

Upamiętnienia

Kamień pamiątkowy ustawiony w miejscu niezachowanej kamienicy nr 54, w której w latach 1905–1914 oraz 1918–1931 mieszkał Konstanty Ildefons Gałczyński.
Trzy tablice pamiątkowe Tchorka^[14].

Obiekty nieistniejące

W kulturze

W 1929 Konstanty Ildefons Gałczyński opublikował wiersz Ulica Towarowa^[15].

Uwagi

↑ W latach 1999 – 2000 fragment drogi nr 2 biegnący od skrzyżowania z drogą nr 7 do skrzyżowania z drogą nr 719 był klasyfikowany jako droga wojewódzka^[12].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 890. ISBN 83-01-08836-2.
↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 208. ISBN 83-86619-97X.
↑ ^a ^b Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 224.
↑ Jerzy Pytko, Leopold J. Pytko: Warszawa. Ocalić od zapomnienia. Warszawa: Agencja Wydawniczo-Reklamowa Skarpa Warszawska, 2019, s. 99. ISBN 978-83-66195-22-6.
↑ Jarosław Zieliński. Rozpustna Towarowa. „Stolica”, s. 78, styczeń-luty 2015.
↑ Benedykt Hertz: Na taśmie 70-lecia. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1966, s. 54.
↑ Andrzej Jeżewski: Warszawa na starej fotografii. Warszawa: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne "Ruch", 1960, s. 52.
↑ Marian Gajewski: Urządzenia komunalne Warszawy. Zarys historyczny. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979, s. 277. ISBN 83-06-00089-7.
↑ Barbara Orlańska, Andrzej Dobrucki, Wacław Orzeszkowski, Jan Kazimierz Zieliński: Warszawskie osiedla ZOR. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1968, s. 154.
↑ Uchwała nr 192 Rady Ministrów z 2 grudnia 1985 r. w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg krajowych (M.P. z 1986 r. nr 3, poz. 16
↑ Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 5 lipca 2000 r. w sprawie ustalenia przebiegu dróg krajowych w Warszawie (Dz.U. z 2000 r. nr 56, poz. 675)
↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie ustalenia wykazu dróg krajowych i wojewódzkich (Dz.U. z 1998 r. nr 160, poz. 1071)
↑ Warszawa: Atlas aglomeracji 1:20 000. Wyd. pierwsze. Warszawa: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1996. ISBN 83-7000-086-X.
↑ Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w.. Warszawa: Argraf, 2004, s. 310–311. ISBN 83-912463-4-5.
↑ Ulica Towarowa. galczynski.kulturalna.com. [dostęp 2020-08-22].

[13] W latach 1999 – 2000 fragment drogi nr 2 biegnący od skrzyżowania z drogą nr 7 do skrzyżowania z drogą nr 719 był klasyfikowany jako droga wojewódzka^[12].

[Encyklopedia-1] Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 890. ISBN 83-01-08836-2.

[2] Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 208. ISBN 83-86619-97X.

[Szwankowski-3] Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 224.

[Pytko-4] Jerzy Pytko, Leopold J. Pytko: Warszawa. Ocalić od zapomnienia. Warszawa: Agencja Wydawniczo-Reklamowa Skarpa Warszawska, 2019, s. 99. ISBN 978-83-66195-22-6.

[5] Jarosław Zieliński. Rozpustna Towarowa. „Stolica”, s. 78, styczeń-luty 2015.

[6] Benedykt Hertz: Na taśmie 70-lecia. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1966, s. 54.

[7] Andrzej Jeżewski: Warszawa na starej fotografii. Warszawa: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne "Ruch", 1960, s. 52.

[8] Marian Gajewski: Urządzenia komunalne Warszawy. Zarys historyczny. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979, s. 277. ISBN 83-06-00089-7.

[9] Barbara Orlańska, Andrzej Dobrucki, Wacław Orzeszkowski, Jan Kazimierz Zieliński: Warszawskie osiedla ZOR. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1968, s. 154.

[10] Uchwała nr 192 Rady Ministrów z 2 grudnia 1985 r. w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg krajowych (M.P. z 1986 r. nr 3, poz. 16

[11] Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 5 lipca 2000 r. w sprawie ustalenia przebiegu dróg krajowych w Warszawie (Dz.U. z 2000 r. nr 56, poz. 675)

[wykaz1999-12] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie ustalenia wykazu dróg krajowych i wojewódzkich (Dz.U. z 1998 r. nr 160, poz. 1071)

[14] Warszawa: Atlas aglomeracji 1:20 000. Wyd. pierwsze. Warszawa: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1996. ISBN 83-7000-086-X.

[15] Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w.. Warszawa: Argraf, 2004, s. 310–311. ISBN 83-912463-4-5.

[16] Ulica Towarowa. galczynski.kulturalna.com. [dostęp 2020-08-22].

[1]