Tarō Katsura (jap. 桂 太郎 Katsura Tarō; ur. 4 stycznia 1848 w Hagi, zm. 10 października 1913 w Tokio)japoński generał i polityk z okresu Meiji, trzykrotnie pełnił funkcję premiera Japonii (1901–1906, 1908–1911, 1912–1913). Zwolennik przywrócenia władzy cesarskiej i ograniczenia wpływów europejskich w Japonii.

Tarō Katsura
桂 太郎
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

4 stycznia 1848
Hagi

Data i miejsce śmierci

10 października 1913
Tokio

Premier Japonii
Okres

od 2 czerwca 1901
do 7 stycznia 1906

Poprzednik

Kinmochi Saionji
(pełniący obowiązki premiera)

Następca

Kinmochi Saionji

Okres

od 14 lipca 1908
do 30 sierpnia 1911

Poprzednik

Kinmochi Saionji

Następca

Kinmochi Saionji

Okres

od 21 grudnia 1912
do 20 lutego 1913

Poprzednik

Saionji Kinmochi

Następca

Gonnohyōe Yamamoto

podpis
Odznaczenia
Order Chryzantemy (Japonia) Wielka Wstęga Kwiatów Paulowni Orderu Wschodzącego Słońca (Japonia) Wielka Wstęga Orderu Wschodzącego Słońca (Japonia) Order Złotej Kani III klasy (Japonia) Wielka Wstęga Orderu Świętego Skarbu (Japonia, 1888–2003) Medal Wojskowy za Wojnę Chińsko-Japońską 1894-1895 (Japonia) Order Zasługi Japońskiego Czerwonego Krzyża Medal Japońskiego Czerwonego Krzyża dla Członka Specjalnego Komandor Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry) Wielki Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wielki Orderu Orła Czerwonego (Prusy) Order Zasług Korony Pruskiej (Cesarstwo Niemieckie) Krzyż Wielki Orderu Korony (Prusy) Cesarski i Królewski Order Orła Białego (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie) Krzyż Wielki Orderu Piusa IX Krzyż Wielki Orderu Łaźni (Wielka Brytania) Komandor Orderu Świętych Maurycego i Łazarza (Królestwo Włoch)

Życiorys

edytuj

Urodził się w Hagi w lennie Chōshū (obecnie prefektura Yamaguchi). Pochodził z rodziny samurajskiej[1]. W młodości brał udział w wystąpieniach przeciwko rodowi Tokugawa[2]. W 1868, podczas restauracji Meiji, opowiedział się za przywróceniem władzy cesarzowi i odstąpieniem od rządów siogunów z rodu Tokugawa[3].

W następnych latach przebywał w Niemczech, gdzie uczył się strategii i taktyki wojskowej oraz pełnił funkcję attaché wojskowego ambasady Japonii od 1875 do 1878. Po powrocie do kraju otrzymał stopień generała brygady[4]. W 1886 mianowano go na stanowisko wiceministra armii[3].

Brał udział w pierwszej wojnie chińsko-japońskiej (1894–1895), w której dowodził 3. Dywizją Cesarskiej Armii[5]. 2 czerwca 1896 objął urząd gubernatora generalnego Tajwanu, który piastował do października tego samego roku[6]. W 1898 został ministrem armii, a trzy lata później, 2 czerwca 1901, premierem Japonii. W czasie jego pięcioletniego premierostwa Japonia zawarła sojusz z Wielką Brytanią (1902) i odniosła zwycięstwo w wojnie z Rosją (1904–1905), umacniając swoją pozycję na arenie międzynarodowej. Urząd premiera przestał sprawować 7 stycznia 1906.

W latach 1908–1911 ponownie pełnił funkcję premiera kraju. W 1910 doprowadził do uznania Korei za japoński protektorat i do jej aneksji. Wkrótce po zakończeniu sprawowania urzędu został mianowany księciem (kōshaku), strażnikiem Tajnej Pieczęci (nai-daijin) oraz czcigodnym mężem stanu (genrō)[3].

Mimo że początkowo sprzeciwiał się idei partii politycznych, to podczas swojego trzeciego premierostwa (21 grudnia 1912 – 20 lutego 1913) utworzył partię Rikken Dōshikai (Konstytucyjne Stowarzyszenie Jednomyślnych, 1913–1916), która miała być odpowiedzią na dominację opozycyjnej partii Rikken Seiyūkai (Konstytucyjne Stowarzyszenie Przyjaciół Polityki, 1900–1940) w Zgromadzeniu Narodowym. Jego ugrupowanie, pomimo początkowych niepowodzeń, stało się jedną z dwóch głównych sił politycznych w Japonii w okresie przed II wojną światową. Po zaledwie siedmiu tygodniach przestał piastować stanowisko premiera ze względu na wybuch protestów przeciwko jego oligarchicznym metodom i planom zwiększenia zbrojeń[3]. Zmarł kilka miesięcy później w Tokio.

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Stewart Lone: Army, empire and politics in Meiji Japan. Basingstoke: Macmillan, 2000, s. 5. ISBN 0-333-802-07-1.
  2. Stewart Lone, op.cit., s. 7.
  3. a b c d Kōshaku Katsura Tarō, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2011-03-26] (ang.).
  4. Louis Frédéric: Japan Encyclopedia. Cambridge: Belknap Press of Harvard University Press, 2002, s. 494. ISBN 0-674-00770-0.
  5. Ian Ruxton: The Correspondence of Sir Ernest Satow, British Minister in Japan, 1895-1900. Volume One. Lulu Press, 2005, s. 96. ISBN 1-4116-3857-3.
  6. Stewart Lone, op.cit., s. 45.