Stanisław Sobota

polski lekarz weterynarii i działacz społeczny

Stanisław Sobota (ur. 27 września 1879 w Wilkowie, zm. 22 marca 1964 w Prudniku[1]) – polski lekarz weterynarii i działacz społeczny.

Stanisław Sobota
Ilustracja
Stanisław Sobota (1933)
Data i miejsce urodzenia

27 września 1879
Wilków

Data i miejsce śmierci

22 marca 1964
Prudnik

Zawód, zajęcie

lekarz weterynarii, działacz społeczny

Narodowość

polska

Alma Mater

Uniwersytet Humboldtów w Berlinie

Małżeństwo

Elżbieta Habel

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Śląski Krzyż Powstańczy
Gwiazda Górnośląska

Życiorys

edytuj

Urodził się 27 września 1879 w Wilkowie k. Białej w liczącej 12 dzieci chłopskiej rodzinie Jana i Marianny ze Szpillerów. W 1901 ukończył gimnazjum w Prudniku (obecnie I Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza)[2]. Następnie wyjechał na studia w Uniwersytecie Humboldtów w Berlinie, gdzie w 1906 otrzymał uniwersytecki dyplom lekarza weterynarii[3].

W 1908 otworzył praktykę weterynaryjną w Głogówku. Żeby móc dojeżdżać do swoich pacjentów, kupił pierwszy samochód w powiecie prudnickim. W 1913 ożenił się z Elżbietą Habel z Prudnika. Jej ojcem był znany prudnicki samorządowiec i przedsiębiorca Konrad Habel[3].

Podczas I wojny światowej (1914–1918) służył w wojsku niemieckim na froncie zachodnim, między innymi w bitwie nad Sommą. Trafił do szpitala z powodu zatrucia konserwą mięsną. Po zakończeniu hospitalizacji prowadził przy froncie lecznicę dla koni wojskowych. Został zwolniony ze służby przed końcem walk w 1918 i wrócił do prowadzenia swojej praktyki w Głogówku[3].

W 1920 został doradcą technicznym kontrolera powiatowego w Prudniku. Był doradcą Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej na Górnym Śląsku. Za udział w III powstaniu śląskim został aresztowany przez Niemców 21 maja 1921[3] i wywieziony na internowanie do Prudnika, gdzie został publicznie pobity na Rynku i osadzony w miejscowym więzieniu. Następnie został przewieziony do obozu w Chociebużu, a później do więzienia w Raciborzu[4].

Z więzienia został zwolniony po miesiącu. Jako że w wyniku plebiscytu na Górnym Śląsku ziemia prudnicka pozostała w Republice Weimarskiej, przeprowadził się do Katowic, które znalazły się w Polsce. Rozpoczął pracę jako kierownik wydziału weterynaryjnego w urzędzie województwa śląskiego. W 1925 został dyrektorem rzeźni miejskiej w Katowicach. W 1929 został członkiem Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (członek nr 43304/1480)[1]. Ponadto organizował i był prezesem Polskiego Związku Lekarzy Weterynarii na Śląsku, a także prezesem Towarzystwa Ochrony Zwierząt i członkiem Rady Weterynaryjnej przy Ministerstwie Rolnictwa. W 1937 za namową prezydenta Warszawy został dyrektorem tamtejszej rzeźni. Podczas II wojny światowej odpowiadał za zaopatrzenie Warszawy w mięso[3]. Jego córki Marianna i Dorota brały udział w powstaniu warszawskim jako sanitariuszki[5].

Po zakończeniu wojny w 1945 zamieszkał w Prudniku. Był jednym z założycieli Instytutu Śląskiego w Opolu i Muzeum Śląska Opolskiego[2]. Do 1947 pełnił funkcję zarządcy w majątku Państwowych Nieruchomości Ziemskich w Prudniku, następnie został kierownikiem Powiatowej Lecznicy Zwierząt. W latach 1950–1958 był kierownikiem służb sanitarno-weterynaryjnych w Prezydium Miejskiej Rady Narodowej. Został członkiem Stronnictwa Demokratycznego i Związku Weteranów Powstań Śląskich. Był wieloletnim radnym Miejskiej Rady Narodowej w Prudniku. Przeszedł na emeryturę w 1958[6].

 
Grób Stanisława Soboty w Prudniku

Zmarł 22 marca 1964 w wieku 85 lat w Prudniku[5]. Został pochowany na cmentarzu komunalnym w Prudniku[7]. Jego imieniem nazwano jedną z ulic w mieście, znajdującą się na Górce, w okolicy starej cegielni Konrada Habla[6].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Elżbieta Zagłoba-Zygler, Turystyczna rodzinka. Dzienniczek wypraw rodzinnych (pdf), Prudnik, 4 stycznia 2011 [dostęp 2020-03-18] (pol.).
  2. a b Bogusław Wyderka i inni, Rocznik Ziem Zachodnich: Tom 2, Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” [dostęp 2020-03-11] (pol.).
  3. a b c d e Krzysztof Strauchmann, Stanisław Sobota z Prudnika. On karmił Warszawę. Wojna w miejskiej rzeźni [online], Nowa Trybuna Opolska, 11 stycznia 2020 [dostęp 2020-03-11] (pol.). 
  4. Wpisali się do jednej brygady, powiodło ich serce, „Tygodnik Prudnicki”, 8, Prudnik: Zakłady Przemysłu Bawełnianego „Frotex”, 21 października 1990, s. 1, ISSN 1231-904X.
  5. a b Powstanie warszawskie, „Express Prudnicki”, Adam Myśków, 7, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 1 sierpnia 2014, s. 3.
  6. a b c d e Stanisław Sobota, „Tygodnik Prudnicki”, 13 (436), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 1 kwietnia 1999, s. 15, ISSN 1231-904X.
  7. śp. Stanisław Sobota [online], prudnik.grobonet.com [dostęp 2023-05-24].
  8. M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 470 „za zasługi na polu pracy zawodowej i społecznej”.

Bibliografia

edytuj