Rezerwat przyrody Pazurek

Rezerwat przyrody Pazurekrezerwat przyrody w województwie małopolskim (powiat olkuski, gmina Olkusz), w pobliżu wsi Pazurek; na terenie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd i obszaru Natura 2000 PLH120006 „Jaroszowiec[2].

Pazurek
rezerwat leśny, przyrody nieożywionej
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Mezoregion

Wyżyna Olkuska[1]

Data utworzenia

2008

Akt prawny

Rozporządzenie Nr 13/08 Wojewody Małopolskiego z dnia 1 sierpnia 2008 r.

Powierzchnia

187,91 ha

Ochrona

czynna

Położenie na mapie gminy Olkusz
Mapa konturowa gminy Olkusz, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Pazurek”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Pazurek”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Pazurek”
Położenie na mapie powiatu olkuskiego
Mapa konturowa powiatu olkuskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pazurek”
Ziemia50°20′00″N 19°37′30″E/50,333333 19,625000

Jest to rezerwat leśny i przyrody nieożywionej[3]. Został utworzony w 2008 roku na powierzchni 187,91 ha[3]. Obszar rezerwatu jest objęty ochroną czynną[4].

Celem ochrony jest zachowanie naturalnych zbiorowisk roślinnych (żyzna buczyna sudecka, buczyna storczykowa, kwaśna buczyna niżowa, jaworzyna z języcznikiem zwyczajnym), stanowisk chronionych gatunków roślin (m.in. czosnek niedźwiedzi, paprotnik kolczysty, żłobik koralowy, języcznik zwyczajny; kilka gatunków z rodziny storczykowatych: m.in. kruszczyk szerokolistny, buławnik mieczolistny, buławnik wielkokwiatowy, buławnik czerwony) i grzybów oraz budowy geomorfologicznej obszaru z występującymi ostańcami wapiennymi. W rezerwacie stwierdzono występowanie około 300 gatunków roślin naczyniowych, w tym ponad 20 gatunków roślin chronionych[5].

W rezerwacie znajduje się grupa skał o nazwie Zubowe Skały. Niektóre z nich były obiektem wspinaczki skalnej. Wybitniejszym z nich wspinacze nadali nazwy: Biała, Babka I, Babka II, Boczny Mur, Główny Mur, Kwadratowa, Ostatnia, Zielona Ściana. Od czasu utworzenia rezerwatu wspinaczka została zabroniona[6]. 14 czerwca 2019 roku przywrócono możliwość wspinania się na Zubowych Skałach na określonych warunkach[7].

W południowej części rezerwatu, pod szczytem Cisowej Skały znajduje się jeszcze druga grupa skał tworzących charakterystyczną Cisową Aleję[5]. W obrębie rezerwatu jest jeszcze Mała Skałka i skalne wychodnie na Jastrząbce i w Grzędzie Olkuskiej[8].

Pierwszymi badaczami obszaru rezerwatu byli speleolodzy, głównie Kazimierz Kowalski. W 1951 roku opublikował on Jaskinie Polski, w których wymienił m.in. jaskinie Zubowych Skał i Cisowej Skały. Odkrył m.in. jedną z większych jaskiń rezerwatu – Omszałą Studnię, na dnie której w dniu 28.06.1947 r. znalazł sporą ilość lodu mimo wczesnej i ciepłej w tym roku wiosny. Na terenie rezerwatu znajdują się także inne jaskinie i schroniska[9].

Szlaki turystyczne

edytuj

Przez rezerwat prowadzi zielony szlak turystyczny będący odgałęzieniem Szlaku Orlich Gniazd, oraz okrężna ścieżka dydaktyczna rezerwatu Pazurek[5] o 12 „przystankach” z tablicami informacyjnymi.

  Januszkowa Góra – rezerwat przyrody Pazurek – Jaroszowiec
  ścieżka dydaktyczna rezerwatu Pazurek

Przypisy

edytuj
  1. Rejestr Rezerwatów Przyrody prowadzony przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Krakowie. [dostęp 2019-03-20].
  2. Na podstawie interaktywnej mapy na stronie Geoserwisu.
  3. a b Rozporządzenie Nr 13/08 Wojewody Małopolskiego z dnia 1 sierpnia 2008 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody pod nazwą „Pazurek”. [w:] Dz. Urz. Województwa Małopolskiego Nr 518, poz. 3355 [on-line]. 2008-08-06. [dostęp 2019-03-20].
  4. Rezerwat przyrody Pazurek. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-03-20].
  5. a b c Na podstawie tablic ścieżki dydaktycznej.
  6. Baza topo portalu wspinaczkowego [online] [dostęp 2019-07-02].
  7. Zarządzenie Nr-18-19-RDOŚ-w-Krakowie [online] [dostęp 2019-07-06].
  8. Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2019-07-02].
  9. K. Kowalski, Jaskinie Polski, tom. 1, Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, 1952.