Portal:Dania
< Portale < Geografia < Europa < Dania
Dania w polskojęzycznej Wikipedii
Królestwo Danii (duń. Kongeriget Danmark) – państwo położone w Europie Północnej (Skandynawia). Pod względem powierzchni najmniejsze z państw nordyckich (bez uwzględnienia duńskich terytoriów zamorskich).
70% powierzchni Danii przypada na Półwysep Jutlandzki. Reszta kraju położona jest na 405 wyspach, z czego zamieszkałych jest 79. Największe i najważniejsze wyspy to Zelandia (na której znajduje się stolica kraju, Kopenhaga), Fionia, Amager, Lolland oraz Bornholm. W skład duńskiej wspólnoty państwowej wchodzą również Grenlandia oraz Wyspy Owcze. Do 1944 r. wchodziła także Islandia, a do 1814 r. Norwegia. Oba kraje były związane z Danią unią personalną. Władczynią Danii od 1972 r. jest królowa Małgorzata II.
Wybrany artykuł
Herb Roskilde przedstawia w polu srebrnym orła (lub jastrzębia, co do tego nie ma pełnej zgodności pośród heraldyków) czarnego (w praktyce stosuje się wizerunek orła srebrnego w polu białym) zwróconego w prawo, ze złotymi szponami, dziobem, przepaską na skrzydłach i ogonie. Pod nim źródło błękitne otoczone w półkole czerwonymi blankowanymi murami z cegły. Na środku źródła pływają trzy róże czerwone. Czytaj więcej...
Wybrana ilustracja
Kultura i język Danii
Symbole narodowe: Flaga Danii - Herb Danii - Hymn Danii
Języki: Język duński - Inuktitut - Język farerski - Języki skandynawskie --Język szwedzki - Język norweski - Język islandzki - Język staronordyjski - Runy
Edukacja: Oświata w Danii - Uczelnie wyższe w Danii - Uniwersytet Kopenhaski - Uniwersytet w Roskilde - Uniwersytet w Aalborgu - Instytut Nielsa Bohra
Religia: luteranizm - Ewangelicko-Luterański Kościół Danii - Katolicyzm - Islam - Mitologia nordycka - Noc Walpurgii - Święta narodowe w Danii - Święta religijne w Danii
Główne mniejszości narodowe: Farerowie - Inuici - Niemcy - Turcy - Szwedzi
Zabytki historyczne: Amalienborg - Christiansborg - Fredensborg - Grathe Hede - Gråsten - Jelling - Katedra Najświętszej Marii Panny w Kopenhadze - Kościół zamkowy w Christiansborgu - Marselisborg - Katedra w Roskilde - Rosenborg - Muzeum Roskilde - Roskilde (stacja kolejowa) - Kościół Fryderyka w Kopenhadze - Kościół św. Ducha w Kopenhadze - Katedra św. Ansgara - Kronborg - Kamienie runiczne z Jelling - Opactwo Esrum
Pisarze, poeci, malarze: Sven Aggesen - Hans Christian Andersen - Vita Andersen - Karen Blixen - Paul Borum - Christoffer Wilhelm Eckersberg - Johannes Ewald - Lorenz Frølich - Karl Adolph Gjellerup - Mikołaj Fryderyk Seweryn Grundtvig - Vilhelm Hammershøi - Sven Hassel - Peter Høeg - Per Højholt - Jens Fink-Jensen - Johannes Jensen - Søren Kierkegaard - Ebbe Kornerup - Jacob Kornerup - Wilhelm Marstrand - Kaj Munk - Martin Andersen Nexø - Adam Gottlob Oehlenschläger - Henrik Pontoppidan - Axel Salto - Saxo Grammaticus - Bertel Thorvaldsen - Jørn Utzon - Gustav Wied - Jeppe Aakjær
Rysownicy: Flemming Andersen - Sussi Bechs - Peter Kielland-Brandt - Ole Comoll Christensen - Lorentz Frölich - Karsten Hansen - Rune Kidde - Teddy Kristiansen - Peter Madsen - Erik Hjorth Nielsen - Robert Storm Petersen - Henrik Rehr - Sonja Rindom - Mårdøn Smet
Muzycy: Roskilde Festiwal - Hans Abrahamsen - Afenginn - Aqua - Jørgen Bentzon - Victor Borge - August Enna - Hot Eyes - Infernal - Grethe & Jörgen Ingman - Junior Senior - King Diamond - Leæther Strip - Lene - Carl Nielsen - Olsen Brothers - Outlandish - Papa Bue's Viking Jazzband - Rollo & King - Safri Duo - Tommy Seebach - Jakob Sveistrup - Lars Ulrich
Filmowcy: Morten Arnfred - Bille August - Christoffer Boe - Poul Bundgaard - Carl Theodor Dreyer - Dogma 95 - Morten Grunwald - Holger Juul Hansen - Ernst-Hugo Järegård - Anna Elisabeth Jessen - Anders Thomas Jensen - Nikolaj Lie Kaas - Udo Kier - Soren Kragh-Jacobsen - Eric Kress - Jørgen Leth - Christian Levring - Brigitte Nielsen - Jens Okking - Kirsten Rolffes - Ove Sprogøe - Annette Strøyberg - Lars von Trier - Thomas Vinterberg
Naukowcy: Caspar Bartholin młodszy - Caspar Bartholin starszy - Rasmus Bartholin - Thomas Bartholin - Christian Bohr - Niels Bohr - Aage Niels Bohr - Tycho Brahe - Johannes Nicolaus Brønsted - Henrik Dam - Agner Krarup Erlang - Johannes Fibiger - Niels Ryberg Finsen - Hans Christian Gram - Emil Christian Hansen - Ejnar Hertzsprung - Niels Kaj Jerne - August Krogh - Carl Lange - Benjamin Mottelson - Jens Christian Skou - Bengt Strömgren - Søren Peder Lauritz Sørensen - Ole Rømer - Øjvind Winge - Ole Worm - Hans Christian Ørsted
Sport: Reprezentacja Danii w piłce nożnej - Hans N. Andersen - Harald Bohr - Kenneth Carlsen - Preben Elkjær-Larsen - Thomas Gravesen - Jesper Grønkjær - Thomas Helveg - Pauli Jørgensen - Brian Laudrup - Michael Laudrup - Bent Larsen - Ole Madsen - Michael Maze - Richard Møller Nielsen - Hans Nielsen - Poul Nielsen - Lars Olsen - Morten Olsen - Bjarne Pedersen - Nicki Pedersen - Michael Rasmussen - Bjarne Riis - Ebbe Sand - Peter Schmeichel - Ebbe Schwartz - Allan Simonsen - John Sivebæk - Thomas Sørensen - Finn Tugwell - Jon Dahl Tomasson - Caroline Wozniacki - Kim Vilfort - Superligaen - Aalborg BK - Brøndby IF - FC Kopenhaga - FC Midtjylland - Viborg FF - Parken
Zobacz też
Telewizja: DR1 - DR2 - TV 2 - 24Nordjyske - Kanal København - TV3 - TV3+ - Viasat Nature/Crime - Kanal 4 - Kanal 5 - 6'eren - DK4 - MTV Europe (danish) - The Voice TV Danmark
Polityka: Duńska Partia Ludowa - Folketinget - Konserwatywna Partia Ludowa - Partia Socjaldemokratyczna - Partia Socjalistyczna - Partia Socjalliberalna - Ruch Czerwcowy - Venstre - Zieloni
Gospodarka: Lista duńskich firm - Bang & Olufsen - Carlsberg - Danisco - DFDS - Ecco - HydroTexaco - Jysk - Lego - Poczta Duńska - SAS Group - Tuborg - Velux
Inne: Christiania - Danske Statsbaner - Hamlet - Jesperhus - Kara śmierci w Danii - Kastrup - Korona duńska - Lillebæltsbroen - Nordsømuseet w Hirtshals - Ogier Duński - Kopenhaska Syrenka - Ogrody Tivoli - Drømte mig en drøm i nat
Czy wiesz, że?
- Wszyscy wywodzący się z dynastii Oldenburgów królowie Danii, z wyjątkiem Jana oraz Małgorzaty II, noszą na przemian imię Fryderyk lub Chrystian?
- Wolne Miasto Christiania jest dzielnicą w Kopenhadze i według tamtejszych mieszkańców nie należy do Unii Europejskiej?
- Linia brzegowa Danii ma aż 7314 kilometrów i będąc na terytorium tego państwa nie oddalisz się od morza dalej, niż na 50 kilometrów?
- Bluetooth (siny ząb), technologia bezprzewodowej komunikacji między elektronicznymi urządzeniami, nazwana jest tak na cześć króla Haralda Sinozębego?
- 65% ludności wyspy Drejø to karykaturzyści?
- W Danii oficjalnie przyjęte są dwa hymny państwowe: hymn królewski Kong Kristian (Król Chrystian) i hymn narodowy Der er et yndigt land (Jest taki piękny kraj)?
- Chociaż Dania jest państwem Unii Europejskiej, a walutą Unii jest euro, na mocy Traktatu z Maastricht zwolniona jest z obowiązku wprowadzenia u siebie tej waluty?
- Dania była pierwszym krajem świata, który wprowadził do obiegu znaczek bożonarodzeniowy?
Geografia Danii
Podział administracyjny od 2007: Nordjylland - Midtjylland - Syddanmark - Hovedstaden - Sjælland
Podział obowiązujący w latach 1970 - 2006: Kopenhaga - Frederiksberg - Københavns Amt - Frederiksborg Amt - Roskilde Amt - Vestsjællands Amt - Storstrøms Amt - Fyns Amt - Sønderjyllands Amt - Ribe Amt - Vejle Amt - Ringkjøbing Amt - Viborg Amt - Nordjyllands Amt - Århus Amt - Bornholm
Największe miasta: Kopenhaga - Århus - Odense - Ålborg - Esbjerg - Randers - Kolding - Vejle - Horsens - Roskilde - Næstved - Silkeborg - Fredericia - Helsingør - Køge - Viborg - Holstebro - Slagelse - Herning - Hillerød - Svendborg - Sønderborg - Hjørring
Inne duńskie miejscowości: Esrum - Fredensborg - Fårevejle - Hammel - Jyllinge - Kirke Hyllinge - Middelfart - Ribe - Ringsted - Sorø - Vordingborg
Wyspy Danii: Als - Amager - Bornholm - Falster - Fionia - Langeland - Lolland - Læsø - Morsø - Møn - Vendsyssel - Zelandia
Terytoria zależne: Grenlandia - Wyspy Owcze
Cieśniny: Kattegat - Skagerrak - Wielki Bełt - Mały Bełt - Limfjord - Sund
Historia Danii
Główne artykuły: Dania prehistoryczna - Epoka Wikingów - Dania w Średniowieczu - Unia kalmarska - Skandynawska Unia Monetarna - Dania w XIX i XX wieku - II wojna światowa - Dania po roku 1945
Władcy: Legendarni władcy Danii - Gorm Stary - Harald Sinozęby - Swen Widłobrody - Harald Svensson - Kanut II Wielki - Kanut III - Magnus I Dobry - Swen II Estrydsen - Harald Hein - Kanut IV Święty - Olaf I Głód - Eryk I Zawsze Dobry - Mikołaj Estrydsen - Eryk II Pamiętny - Eryk III Jagnię - Swen Grade - Kanut V - Waldemar I Wielki - Waldemar I Wielki - Kanut VI - Waldemar II Zwycięski - Eryk IV Denar od pługa - Abel Estrydsen - Krzysztof I - Eryk V Klipping - Eryk Menved - Krzysztof II - Waldemar III - Waldemar Atterdag - Olaf Haakonsson - Małgorzata I - Eryk Pomorski - Krzysztof Bawarski - Chrystian I - Jan II Oldenburg - Chrystian II Oldenburg - Fryderyk I Oldenburg - Chrystian III Oldenburg - Fryderyk II Oldenburg - Chrystian IV - Fryderyk III Oldenburg - Chrystian V Oldenburg - Fryderyk IV Oldenburg - Chrystian VI Oldenburg - Fryderyk V Oldenburg - Chrystian VII Oldenburg - Fryderyk VI - Chrystian VIII - Fryderyk VII - Chrystian IX - Fryderyk VIII - Chrystian X - Fryderyk IX - Małgorzata II
Duńskie królowe: Małgorzata Asbjørnsdatter - Adela flandryjska - Ingegerda norweska - Bodil Thrugotsdatter - Małgorzata Fredkulla - Ulvhild - Malmfryda kijowska - Ludgarda z Salzwedel - Adela miśnieńska - Zofia Włodzimierzówna - Gertruda saska - Berengaria portugalska - Eleonora portugalska - Judyta saska - Mechtylda holsztyńska - Agnieszka brandenburska - Ingeborga szwedzka - Eufemia pomorska - Jadwiga ze Szlezwiku - Dorota brandenburska - Krystyna saska - Izabela Habsburg - Zofia pomorska - Dorota saska - Zofia meklemburska - Anna Katarzyna Hohenzollern - Zofia Amelia brunszwicka - Karolina Amelia heska - Ludwika meklemburska - Anna Zofia Reventlow - Zofia Magdalena - Ludwika Hanowerska - Juliana Maria brunszwicka - Karolina Matylda - Maria Zofia Hessen-Kassel - Karolina Amelia - Luiza Hessen-Kassel - Luiza - Aleksandra - Ingrid Bernadotte
Premierzy: Adam Wilhelm Moltke - Christian Albrecht Bluhme - Anders Sandø Ørsted - Peter Georg Bang - Carl Christoffer Georg Andræ - Carl Christian Hall - Carl Edvard Rotwitt - Ditlev Gothard Monrad - Christian Emil Krag-Juel-Vind-Frijs - Ludvig Holstein-Holsteinborg - Christen Andreas Fonnesbech - Jacob Brønnum Scavenius Estrup - Tage Reedtz-Thott - Hugo Egmont Hørring - Hannibal Sehested - Johan Henrik Deuntzer - Jens Christian Christensen - Niels Neergaard - Ludvig Holstein-Ledreborg - Carl Theodor Zahle - Klaus Berntsen - Otto Liebe - Michael Pedersen Friis - Niels Neergaard - Thomas Madsen-Mygdal - Thorvald Stauning - Vilhelm Buhl - Erik Scavenius - Knud Kristensen - Hans Hedtoft - Erik Eriksen - Hans Christian Hansen - Viggo Kampmann - Jens Otto Krag - Hilmar Baunsgaard - Anker Jørgensen - Poul Hartling - Anker Jørgensen - Poul Schlüter - Poul Nyrup Rasmussen - Anders Fogh Rasmussen - Lars Løkke Rasmussen
Politycy: Absalon - Fredrik Bajer - Mariann Fischer Boel - Hans Enoksen - Lars Emil Johansen - Jonathan Motzfeldt - Helmer Rosting
Biografie: Aleksandra - Vitus Bering - Paul Elvstrøm - Birgitte (księżna Gloucester) - Kristian Hude - Wilhelm Johannsen - Kanut Lavard - Christian Mortensen - Peter Naur - Ole Nydahl - Palnatoke - Rasmus Rask - Bjarne Stroustrup - Wulfstan - Helge Tramsen
Inne hasła: I wojna północna - Chronica Jutensis - Duńska Kompania Wschodnioindyjska - Gesta Danorum - Hedeby - Kronika z Roskilde - Szlezwik - Tranguebar - Wojna duńska 1864 roku - Wojna kalmarska
Artykuł na medal
Gustav Wied, właśc. Gustav Johannes Wied (ur. 6 marca 1858 w majątku Holmegaard k. Nakskov, zm. 24 października 1914 w Roskilde - duński pisarz, prozaik, poeta, dramaturg i krytyk społeczny, przedstawiciel naturalizmu poruszający w swej twórczości drażliwe problemy moralne ówczesnego społeczeństwa i ostro rozprawiający się z pruderią i zakłamaniem duńskiej burżuazji.
Jak możesz pomóc??
Jak można pomóc? Wystarczy, że napiszesz bądź uzupełnisz jakikolwiek artykuł związany z Danią. Zostało jeszcze bardzo dużo do zrobienia więc każda pomoc się przyda!!
Mile widziana jest również informacja, na stronie dyskusji Portalu (bądź jego opiekuna) o nowych artykułach i zalążkach związanych pośrednio lub bezpośrednio z Danią. Dzięki temu łatwiej będzie do nich dotrzeć innym Wikipedystom.
Wskazówki edycyjne i inne: jak napisać doskonały artykuł - linki wewnętrzne - poradnik autora Wikipedii - prawa autorskie.
Inne portale tematyczne w polskojęzycznej Wikipedii
 |
|
