Pomnik Adama Mickiewicza w Wilnie

Pomnik Adama Mickiewicza w Wilnie
Państwo	Litwa
Miejscowość	Wilno
Typ obiektu	posąg
Projektant	Gediminas Jokūbonis
Data odsłonięcia	18 kwietnia 1984
	Położenie na mapie Wilna Pomnik Adama Mickiewicza w Wilnie
	Położenie na mapie Litwy Pomnik Adama Mickiewicza w Wilnie
	54°40′57,9″N 25°17′35,8″E/54,682750 25,293278
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pomnik Adama Mickiewicza w Wilnie – pomnik znajdujący się w pobliżu kościoła bernardynów, przy ulicy Maironio (przed 1945 ul. św. Anny), na brzegu rzeki Wilejki.

Historia

Początkowo swoją koncepcję pomnika Adama Mickiewicza dla Wilna lansował Zbigniew Pronaszko z Uniwersytetu Stefana Batorego, jednak w maju 1925 roku ogłoszony został otwarty konkurs^[1]. Ostateczny termin nadesłania prac był przedłużany ze względu na wyjątkowo duże zainteresowanie środowisk artystycznych - ostatecznie nadesłano aż 67 projektów^[1]. W skład komisji wchodzili przedstawiciele władz oraz środowisk artystycznych, zaś na jej czele, jako przewodniczący, stanął gen. Lucjan Żeligowski^[2]. Pierwszą nagrodę w konkursie zdobył Stanisław Szukalski, drugą - Rafał Jachimowicz, a trzecią - Mieczysław Lubelski^[2]. Według projektu Szukalskiego postać Mickiewicza była naga i przyjęła postawę siedzącą. Artysta umieścił ją na wysokim cokole w kształcie piramidy schodkowej^[3]. Na towarzyszącym mu łuku tęczy siedział orzeł, który spijał krew płynącą z rozciętego serca przedstawionej postaci^[3]. Projekt Stanisława Szukalskiego wywołał skrajne emocje i rozpętał dyskusje w prasie, środowisku twórców, krytyków sztuki, a także wśród zwykłych obywateli^[4]. Zamieszanie skłoniło Komitet Budowy Pomnika do ogłoszenia nowego konkursu, tym razem jednak zamkniętego^[4]. Jego zwycięzcą został Henryk Kuna, którego projekt wytypowano do realizacji, jednak m.in. w wyniku problemów finansowych oraz lokalizacyjnych, prace przeciągały się^[4]. W związku z wybuchem II wojny światowej oraz utratą Wilna przez Polskę i rozpoczęciem okupacji sowieckiej sprawa budowy pomnika została zawieszona^[4].

Pomnik

Powojennym projektantem pomnika został rzeźbiarz litewski Gediminas Jokūbonis. Odsłonięcie odbyło się 18 kwietnia 1984. Granit, z którego wykonano rzeźbę, przywieziono z Wołynia.

Pomnik przedstawia Adama Mickiewicza opierającego się na złamanej kolumnie. Cała rzeźba ma wysokość 4,5 m. W 1996 dookoła pomnika umieszczono granitowe płyty z przedwojennego, niedokończonego pomnika Adama Mickiewicza dłuta Henryka Kuny. Obecnie znajduje się tam 6 płyt (z 12 zaplanowanych). Przedstawiają one sceny z Dziadów: "U Senatora", "Widmo złego pana", "Cela Konrada", "Na cmentarzu", "Spotkanie Konrada z ks. Piotrem", "Droga na zesłanie". Płyty wraz z pomnikiem tworzą jedną kompozycję przestrzenną^[5].

Galeria

Pomnik Adama Mickiewicza na tle kościoła św. Anny w Wilnie
Odezwa Komitetu Głównego Budowy Pomnika Adama Mickiewicza w Wilnie z lat 30. XX w. (ze zbiorów Archiwum Państwowego w Poznaniu)
W otoczeniu turystów, w głębi kościół św. Franciszka i św. Bernardyna w Wilnie

Przypisy

↑ ^a ^b Lechosław Lameński: Stach z Warty Szukalski i Szczep Rogate Serce. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2007, s. 53. ISBN 978-83-7363-554-8.
↑ ^a ^b Lechosław Lameński: Stach z Warty Szukalski i Szczep Rogate Serce. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2007, s. 54. ISBN 978-83-7363-554-8.
↑ ^a ^b Lechosław Lameński: Stach z Warty Szukalski i Szczep Rogate Serce. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2007, s. 55. ISBN 978-83-7363-554-8.
↑ ^a ^b ^c ^d Lechosław Lameński: Stach z Warty Szukalski i Szczep Rogate Serce. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2007, s. 56-66. ISBN 978-83-7363-554-8.
↑ Tomasz Krzywicki: Szlakiem Adama Mickiewicza po Nowogródczyźnie, Wilnie i Kownie. Przewodnik. Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2006, s. 248–250. ISBN 978-83-89188-51-9.

[Szukalski53-1] Lechosław Lameński: Stach z Warty Szukalski i Szczep Rogate Serce. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2007, s. 53. ISBN 978-83-7363-554-8.

[Szukalski54-2] Lechosław Lameński: Stach z Warty Szukalski i Szczep Rogate Serce. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2007, s. 54. ISBN 978-83-7363-554-8.

[Szukalski55-3] Lechosław Lameński: Stach z Warty Szukalski i Szczep Rogate Serce. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2007, s. 55. ISBN 978-83-7363-554-8.

[Szukalski56-66-4] Lechosław Lameński: Stach z Warty Szukalski i Szczep Rogate Serce. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2007, s. 56-66. ISBN 978-83-7363-554-8.

[Krzywicki-5] Tomasz Krzywicki: Szlakiem Adama Mickiewicza po Nowogródczyźnie, Wilnie i Kownie. Przewodnik. Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2006, s. 248–250. ISBN 978-83-89188-51-9.

[1]