Nagroda Muzyczna „Fryderyk”

nagroda muzyczna
(Przekierowano z Nagroda Muzyczna Fryderyk)

Fryderykpolska nagroda muzyczna, przyznawana corocznie od 1995 roku przez Związek Producentów Audio-Video (ZPAV) za osiągnięcia w rodzimym przemyśle muzycznym. Od 2000 roku za wyłanianie nominowanych, a następnie laureatów odpowiedzialna jest powołana przez ZPAV Akademia Fonograficzna. Kategorie są podzielone na trzy sekcje: muzyki rozrywkowej, jazzowej i poważnej.

Fryderyk
Ilustracja
Statuetka Fryderyka (od 1998)
Nagroda za

działalność muzyczną

Przyznający

Związek Producentów Audio-Video

Państwo

 Polska

Pierwsze rozdanie

19 marca 1995

Strona internetowa

Fryderyki, nazwane na cześć Fryderyka Chopina, są przyznawane w stale modyfikowanej grupie kategorii, na podstawie ogłaszanych uprzednio nominacji, ustalanych w wyniku zgłoszeń. Nagradzanymi są osoby związane z przemysłem muzycznym: artyści, kompozytorzy, autorzy, producenci muzyczni, realizatorzy dźwięku, reżyserzy nagrań i teledysków oraz twórcy opraw graficznych albumów. Nominowani i laureaci są wyłaniani w wyniku głosowania członków Akademii, którą tworzą osoby związane z branżą muzyczną. Poza kategoriami konkursowymi przyznawane są także honorowe Złote Fryderyki za całokształt twórczości.

Nagrody są wręczane podczas dorocznych ceremonii, zazwyczaj emitowanych w telewizji. Większość z nich była transmitowana przez kanały Telewizji Polskiej, ponadto wybrane gale emitowały TVN (1999, 2019, 2021–2024), TV Puls (2001) oraz Metro (2019, 2023 i 2024). Od 2007 do 2009 organizowane były ceremonie, jedna dla muzyki rozrywkowej oraz druga dla muzyki jazzowej i poważnej. Od 2015 do 2021 nagrody były ponownie wręczane podczas dwóch uroczystości, jednej dla muzyki rozrywkowej i jazzowej oraz drugiej dla muzyki poważnej. Od 2025 organizowane będą odrębne gale dla trzech sekcji.

Przyznawanie nagród

edytuj

W latach 1995–1999 nominowani i laureaci Fryderyków byli wybierani przez przedstawicieli Związku Producentów Audio-Video (ZPAV)[1].

Od 2000 roku podmiotem odpowiedzialnym za przyznawanie nagród jest Akademia Fonograficzna, powołana przez ZPAV[2]. Liczy ona ponad 2 tysiące osób, podzielonych na trzy sekcje: muzyki rozrywkowej, jazzowej i poważnej, przy czym każdy członek może należeć do tylko jednej z nich. W Akademii zrzeszeni są ludzie związani z przemysłem muzycznym: piosenkarze, instrumentaliści, autorzy, kompozytorzy, producenci muzyczni, realizatorzy dźwięku, reżyserzy teledysków, przedstawiciele branży fonograficznej i dziennikarze muzyczni. Grono członków jest poszerzane z każdym rokiem[3][4].

Zgłoszeń do nagród dokonują artyści, menedżerowie, wydawcy i dystrybutorzy. Na ich podstawie Akademia Fonograficzna wybiera nominowanych, przy czym każdy członek może wskazać w jednej kategorii maksymalnie trzy pozycje, przyznając im odpowiednio pięć, trzy lub jeden punkt. W wyniku głosowania przyznawane są nominacje, zwyczajowo pięć w jednej kategorii, przy czym w przypadku remisu liczba nominowanych jest zwiększana, a w przypadku liczby zgłoszeń mniejszej niż dziesięć – zmniejszana do trzech. W drugim etapie odbywa się głosowanie na zwycięzców, przy czym każdy członek może oddać maksymalnie jeden głos w każdej kategorii. W obu etapach głosowanie odbywa się w sposób tajny, poprzez system elektroniczny (do 2009 korespondencyjnie[2]), a każdy członek Akademii może głosować we wszystkich kategoriach ze swojej sekcji[3][4].

Akademia jest reprezentowana przez Radę Akademii Fonograficznej, która współpracuje ze ZPAV w sprawach merytorycznych. Podobnie jak cała Akademia, Rada jest podzielona na trzy sekcje. Zadaniem jej członków jest ustalanie kategorii, analiza zgłoszeń pod kątem zgodności z regulaminem, w tym ewentualne propozycje przeniesienia ich do innych kategorii, akceptowanie kandydatów do dołączenia do Akademii, a także wybór laureatów pozakonkursowych Złotych Fryderyków. Skład Rady jest wybierany na dwuletnią kadencję[3][4].

Statuetka

edytuj
 
Dorota Dziekiewicz-Pilich, autorka aktualnego projektu statuetki Fryderyka

Marek Kijewski zaprojektował statuetkę na pierwszą edycję Fryderyków, przedstawiającą mężczyznę w glanach i z kolczykiem w uchu[3]. Projekt wywołał kontrowersje, w szczególności w środowisku muzyki poważnej, ze względu na brak podobieństwa do Fryderyka Chopina. Komentatorzy zwracali uwagę na większe podobieństwo do Janusza Stokłosy[5][2]. Od drugiej edycji został zmieniony wygląd statuetki, która teraz miała kształt litery F[3].

Kolejna modyfikacja, obowiązująca do dziś, została wprowadzona podczas czwartej edycji, Fryderyków 1997 (w 1998). Projekt wykonała Dorota Dziekiewicz-Pilich na podstawie sylwetki swojego męża, Marcina Pilicha, wzorując się na statuetce Oscara. Nagroda waży około 1,07 kg i jest wykonana z brązu, przy czym Złoty Fryderyk jest dodatkowo pozłacany[3].

Historia

edytuj

1995–2002: Powstanie i pierwsze gale

edytuj

Na pomysł stworzenia Fryderyków wpadli Andrzej Horubała i Maciej Chmiel, zajmujący się w Telewizji Polskiej (TVP) rozrywką, członkowie grupy Pampersów. TVP nawiązała przy organizacji plebiscytu współpracę z Programem I Polskiego Radia, w którym koordynatorem projektu został Wojciech Trzciński[1]. Nad organizacją nagród pracowały stowarzyszenia: Związek Producentów Audio-Video (ZPAV) i International Federation of the Phonographic Industry (IFPI), we współpracy z największymi wytwórniami muzycznymi: Izabelinem, MJM Music PL i Pomatonem[1][6]. W skład grupy inicjatywnej weszli: Walter Chełstowski, Maciej Chmiel, Andrzej Horubała, Bianka Kortlan, Małgorzata Maliszewska, Andrzej Puczyński i Wojciech Trzciński[6]. Zaproszenia do wyłaniania nominowanych i zwycięzców otrzymali przedstawiciele przemysłu muzycznego: artyści, dziennikarze, krytycy i pracownicy firm fonograficznych[1]. Nagrody zostały nazwane Fryderykami na cześć polskiego kompozytora Fryderyka Chopina[5].

Inauguracyjna ceremonia ich wręczenia, Fryderyki 1994, odbyła się 19 marca 1995 w Teatrze Polskim w Warszawie i była emitowana na żywo przez TVP1[2]. W kolejnych latach Fryderyki były wręczane podczas ceremonii w Sali Kongresowej, emitowanych przez TVP1[7]. W 1999, w wyniku braku porozumienia z TVP, gala Fryderyków 1998 została wyprodukowana we współpracy z telewizją TVN[8][9].

W grudniu 1999 Związek Producentów Audio-Video powołał Akademię Fonograficzną, zajmującą się przyznawaniem nominacji i wyłanianiem zwycięzców. Została ona podzielona na trzy sekcje: muzyki rozrywkowej, jazzowej i poważnej, a zaproszenie do dołączenia otrzymali wszyscy dotychczasowi nominowani i laureaci Fryderyków[2][4][10]. W pierwszym roku do Akademii wstąpiło około 400 osób, w tym artyści, producenci muzyczni i przedstawiciele firm fonograficznych. W 2000, z inicjatywy Grzegorza Ciechowskiego, do jej grona dołączyli dziennikarze muzyczni[6].

W kolejnych latach słabło w TVP zainteresowanie organizacją Fryderyków, co było związane z faktem, że dyrektor TVP1, Sławomir Zieliński, usiłował wypromować konkurencyjne Superjedynki[2]. W latach 2000–2002 gale wyemitowały kolejno: TVP1[11], TV Puls[12] i TVP2[13]. W 2002, podczas gali Fryderyków 2001, po raz pierwszy został wręczony honorowy Złoty Fryderyk za całokształt twórczości[13].

2003–2006: Brak gali telewizyjnych

edytuj

Ze względu na słabą kondycję branży muzycznej i brak zainteresowania stacji telewizyjnych, w latach 2003–2005 Fryderyki były wręczane podczas kameralnych uroczystości w Traffic Clubie w Warszawie, bez transmisji w telewizji[14][15][16][17]. W 2006 TVP1 wyraziła zainteresowanie zorganizowaniem ceremonii, która ostatecznie nie doszła do skutku ze względu na problemy finansowe. Laureaci Fryderyków 2005 zostali wówczas ogłoszeni podczas transmisji w portalu internetowym Onet.pl. Statuetki zostały wręczone podczas różnych okazji lub wysłane do wytwórni muzycznych[18][19][20].

2007–2018: Ceremonie w TVP

edytuj
 
Fabryka Trzciny w Warszawie, w której odbywały się gale Fryderyków w latach 2007–2009 i 2011

23 lutego 2007 Andrzej Puczyński i Jan Chojnacki, reprezentujący zarząd ZPAV, podpisali ze Stanisławem Trzcińskim, prezesem agencji STX Jamboree, umowę w sprawie wyłącznej organizacji i promocji Fryderyków w latach 2007–2010. Ponadto przedsiębiorstwo mogło rozporządzać prawami do transmisji telewizyjnej wręczenia nagród[21]. We wrześniu 2008 ZPAV przedłużył umowę na lata 2011–2012[22]. Ostatecznie agencja wyprodukowała wszystkie kolejne gale do 2018[23][24][25][26][27].

W latach 2007–2009 wręczenie Fryderyków zostało podzielone na dwie ceremonie, odbywające się tego samego dnia. Pierwsze z nich, obejmujące sekcje muzyki poważnej i jazzowej, odbywały się w Bazylice Najświętszego Serca Jezusowego w Warszawie, zaś drugie, z kategoriami muzyki rozrywkowej, w założonej przez Trzcińskiego Fabryce Trzciny. Były emitowane przez TVP1 i TVP Kultura, na żywo lub w formie retransmisji[28][29][30][31]. W 2008 zostało zmienione nazewnictwo poszczególnych ceremonii – od tej pory w tytule każdej edycji znajduje się rok aktualny, a nie poprzedni, za który przyznawane są nagrody[2]. W 2010 został zmieniony system wyłaniania nominowanych i laureatów – od tej pory członkowie Akademii Fonograficznej oddają głosy elektronicznie, a nie korespondencyjnie, jak dotychczas[2]. W tym samym roku ZPAV ogłosił przeniesienie gali muzyki rozrywkowej do Teatru Polskiego w Warszawie. Obie ceremonie zostały jednak odwołane z powodu żałoby narodowej po katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku i zastąpione emitowanym przez TVP1 koncertem w hołdzie ofiar, podczas którego laureaci zostali tylko odczytani[32].

W roku 2011 organizatorzy powrócili do formuły jednej gali, łączącej wszystkie trzy sekcje, która odbyła się w Fabryce Trzciny i była retransmitowana przez TVP1[33]. W latach 2012–2014 ceremonie miały miejsce w warszawskich salach teatralnych, a ich emisja została przeniesiona do TVP2[34][35][36].

8 listopada 2012 ZPAV ogłosił, że liczba kategorii, w których przyznawane są nagrody, zostanie zmniejszona z 39 do 13, w tym 10 konkursowych i (niezmiennie) Złotych Fryderyków w każdej z trzech sekcji. Zniesione zostały podziały związane z gatunkami muzycznymi i płciami artystów. Piotr Metz, członek Rady Akademii Fonograficznej, uzasadnił tę decyzję trudnościami z klasyfikowaniem zgłaszanych propozycji i szansą na większą promocję dla nagrodzonych, dodając, że podobne zmiany zostały zastosowane przez brytyjskie Brit Awards. Ponadto ZPAV ogłosił, że nagrodzonymi w kategoriach albumów roku będą wykonawcy i producenci muzyczni, zaś w kategorii utwór roku wykonawcy, kompozytorzy i autorzy tekstów. Zmiany zostały zastosowane po raz pierwszy podczas Fryderyków 2013[37]. Gala Fryderyków 2014 została zorganizowana w ramach uczczenia 20-lecia plebiscytu – odbyły się podczas niej występy celebrujące jubileusz i po raz została utworzona możliwość kupienia na nią biletów[36].

24 listopada 2014 ZPAV ogłosił, że od Fryderyków 2015 nastąpi powrót do podziału kategorii album roku (w sekcji muzyki rozrywkowej) na kategorie odpowiadające różnym gatunkom muzycznym[38]. Od tej samej edycji został ponownie wprowadzony podział wręczenia Fryderyków na dwie gale: jedną dla muzyki rozrywkowej i jazzowej oraz drugą dla muzyki poważnej[24][2]. W latach 2015–2018 ceremonie muzyki rozrywkowej i jazzowej odbywały się w Teatrze Polskim i były retransmitowane przez TVP2. W 2015 gala muzyki poważnej miała miejsce w Sali Kolumnowej Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego, bez emisji telewizyjnej[24]. W latach 2016–2018 ceremonie muzyki poważnej odbywały się w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego, z transmisją na antenie Programu II Polskiego Radia[39][40][41].

2019–2024: Fryderyk Festiwal w TVN

edytuj
 
Scenografia Fryderyk Festiwalu 2024 w PreZero Arenie w Gliwicach

25 października 2018 ZPAV ogłosił zwiększenie, począwszy od Fryderyków 2019, liczby kategorii, w tym utworzenie nowych kategorii gatunkowych dla albumów roku w muzyce rozrywkowej oraz kategorii nowe wykonanie. Został także wprowadzony nowy regulamin, na mocy którego podmiotami nagradzanymi w kategoriach najlepsza oprawa graficzna i teledysk roku nie są wykonawcy, ale tylko kolejno autorzy oprawy graficznej i reżyserzy teledysków[42][43].

25 stycznia 2019 ZPAV ogłosił zmianę formuły nagród począwszy od jubileuszowej, 25. edycji Fryderyków 2019. W kolejnych latach ceremonie były organizowane w ramach Fryderyk Festiwalu, organizowanego poza Warszawą. Producentem imprez zostały agencje Live i Festival Group. Gale muzyki rozrywkowej i jazzowej odbywały się w halach sportowo-widowiskowych z udziałem widowni, która mogła kupić bilety, a ich emisja na żywo odbywała się w TVN. W 2019 festiwal miał miejsce w Katowicach, a galę muzyki poważnej wyemitowała należąca do TVN Grupy Discovery stacja Metro[44][45]. W 2020 festiwal ponownie odbył się w Katowicach. Gala muzyki poważnej była emitowana przez TVP Kultura, zaś gala muzyki rozrywkowej i jazzowej została odwołana ze względu na pandemię COVID-19 w Polsce, a laureaci zostali ogłoszeni w Internecie kilka miesięcy później[46][47].

Od 2021 do 2024 producentem Fryderyk Festiwalu była agencja High Events[48]. W latach 2021–2022 odbywał się on w Szczecinie[49][50], a gale muzyki poważnej emitowała TVP Kultura[51][52]. Ze względu na problemy finansowe miasto zrezygnowało z jego dalszej organizacji[53]. W latach 2023–2024 festiwal odbywał się w konurbacji górnośląskiej[54][55], a gale muzyki poważnej retransmitowało Metro[56][57].

Od 2025: Powrót do TVP

edytuj

7 listopada 2024 Maciej Kutak, przewodniczący zarządu ZPAV, i Tomasz Sygut, prezes TVP, podpisali umowę w sprawie ponownej transmisji telewizyjnej Fryderyków w TVP, począwszy od 31. edycji w 2025. Równocześnie ZPAV zapowiedział zmianę nazwy sekcji muzyki poważnej na muzyki klasycznej, utworzenie nowych kategorii, a także organizację odrębnych ceremonii dla wszystkich trzech sekcji, przy czym gala muzyki rozrywkowej będzie emitowana na żywo, zaś gale muzyki jazzowej i klasycznej będą retransmitowane[58].

Kategorie

edytuj

Nieistniejące

edytuj

Lista edycji

edytuj
  1. R dla sekcji muzyki rozrywkowej, J dla sekcji muzyki jazzowej i P dla sekcji muzyki poważnej. Brak wymienionych sekcji oznacza, że ogłoszeni zostali zwycięzcy we wszystkich kategoriach.
  2. W przypadku braku ceremonii data ogłoszenia zwyzięców.
  3. Ceremonia się nie odbyła, a zwycięzcy zostali ogłoszeni w Internecie.
  4. a b c Transmisja na żywo.
  5. a b c Retransmisja.
  6. Planowane ceremonie wręczenia nagród zostały odwołane z powodu żałoby narodowej po katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku. Zamiast nich odbył się koncert Fryderyk 2010 – Artyści w hołdzie ofiarom katastrofy lotniczej w Smoleńsku, zaś laureaci zostali tylko odczytani. Kameralna uroczystość wręczenia nagród zwycięzcom odbyła się 24 maja 2010 w Fabryce Trzciny w Warszawie[75][76].
  7. Ceremonia wręczenia Fryderyków 2020 w sekcjach muzyki rozrywkowej i jazzowej została odwołana z powodu pandemii COVID-19 w Polsce. Laureaci zostali ogłoszeni w Internecie 1 października 2020. Kameralna uroczystość wręczenia nagród odbyła się 4 sierpnia 2021 w Szczecinie[97].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Skąd wzięły się Fryderyki?. Tomasz Żąda. Historia Fryderyków. Polskie Radio Program III. 2016-10-22. [dostęp 2024-10-12].
  2. a b c d e f g h i Fryderyki 2024 – trzydzieści lat najważniejszej nagrody branży muzycznej. fryderyki.pl, 2024-02-14. [dostęp 2024-10-12].
  3. a b c d e f Nagrody Fryderyk. fryderyki.pl. [dostęp 2024-10-12].
  4. a b c d Akademia Fonograficzna. fryderyki.pl. [dostęp 2024-10-12].
  5. a b Vito Bambino obraził się na Fryderyki. Nie on pierwszy. TVP Info, 2024-03-25. [dostęp 2024-10-12].
  6. a b c 20 lat ZPAV. Związek Producentów Audio-Video, 2011, s. 15. [dostęp 2024-10-12].
  7. a b c d e f g h Historia Fryderyków. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2022-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-14)].
  8. a b Roman Rogowiecki: Antygala. Wprost, 1999-04-18. [dostęp 2024-10-12].
  9. Piotr Guzik: Twórca SuperJedynek: Liczy się widowisko, a nie muzyka. Gazeta Wyborcza, 2015-06-15. [dostęp 2024-10-12].
  10. Złoty Fryderyk dla Czesława Niemena. Interia, 2003-04-01. [dostęp 2024-10-12].
  11. a b Nominowani i laureaci 1999. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  12. a b Fryderyki 2000, 18 marca 2001 r.. Interia. [dostęp 2022-10-28].
  13. a b c Fryderyki 2001 rozdane. Onet.pl, 2002-04-24. [dostęp 2022-11-25].
  14. Klubowe Fryderyki: kryzys w branży muzycznej. Onet.pl, 2003-04-02. [dostęp 2024-10-12].
  15. a b Klubowe Fryderyki. Interia, 2003-03-13. [dostęp 2022-11-28].
  16. a b Fryderyki 2003: Raz, Dwa, Trzy razy pięć!. Interia, 2004-04-10. [dostęp 2023-04-08].
  17. a b Przyznano Fryderyki 2004!. Interia, 2005-03-16. [dostęp 2023-05-26].
  18. a b Fryderyki 2005: Triumf Heya i Kasi Nosowskiej. Wirtualnemedia.pl, 2006-03-30. [dostęp 2023-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-11)].
  19. Fryderyki 2005 w internecie. RMF Classic, 2006-03-23. [dostęp 2023-06-11].
  20. Przemysław Dziubłowski: Fryderyki odlewają się po raz trzynasty. Gazeta Lubuska, 2007-02-07. [dostęp 2023-07-19].
  21. Powrót Fryderyka. Wirtualnemedia.pl, 2007-02-25. [dostęp 2023-07-19].
  22. Historia. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2024-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-13)].
  23. Ogłoszenie nominacji do FRYDERYKÓW 2014 - już we środę 12 lutego!. Związek Producentów Audio-Video, 2014-02-09. [dostęp 2024-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-22)].
  24. a b c Fryderyk: 21. gala rozdania nagród w czwartek. Onet.pl, 2015-04-17. [dostęp 2024-03-16].
  25. Nominacje do Fryderyków 2016 poznamy 9 marca. Związek Producentów Audio-Video, 2016-02-26. [dostęp 2024-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-21)].
  26. Fryderyki 2017 – nominacje ogłoszone!. Związek Producentów Audio-Video, 2017-03-09. [dostęp 2024-03-20].
  27. Poznaliśmy laureatów Fryderyków 2018 w muzyce rozrywkowej i jazzie. Związek Producentów Audio-Video, 2018-03-24. [dostęp 2024-03-24].
  28. a b Fryderyki znów w telewizji. Wirtualnemedia.pl, 2007-04-05. [dostęp 2023-07-19].
  29. TVP 1 pokaże Fryderyki. Wirtualnemedia.pl, 2008-03-09. [dostęp 2023-11-13].
  30. Fryderyki 2009 rozdane. Wprost, 2009-04-20. [dostęp 2024-10-12].
  31. a b Fryderyki z niższą widownią niż rok temu. Wirtualnemedia.pl, 2009-04-22. [dostęp 2024-01-06].
  32. Katarzyna Szczekała: Znamy szczegóły specjalnego koncertu "Fryderyk 2010". Plejada.pl, 2010-02-16. [dostęp 2024-02-18].
  33. a b Fryderyki 2011: To będzie wieczór Moniki Brodki?. Interia, 2011-05-09. [dostęp 2024-03-10].
  34. a b Kto otrzyma Fryderyki?. Interia, 2012-04-26. [dostęp 2024-03-10].
  35. a b Gala Fryderyk 2013 na antenie TVP2. Wirtualnemedia.pl, 2013-04-10. [dostęp 2024-03-13].
  36. a b c Maciej Kancerek: Kayah i Tomasz Kammel poprowadzą Fryderyki. Codzienna Gazeta Muzyczna, 2014-04-03. [dostęp 2024-03-15].
  37. Rewolucja w konkursie Fryderyki 2013. Wirtualnemedia.pl, 2012-11-08. [dostęp 2024-03-13].
  38. Kategorie FRYDERYK 2015. Związek Producentów Audio-Video, 2014-11-24. [dostęp 2024-03-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-22)].
  39. a b Fryderyki 2016: Jean Michel Jarre gwiazdą gali. Interia, 2016-04-11. [dostęp 2024-03-18].
  40. Fryderyki 2017: wystąpią Organek, Hey, BeMy, Raz Dwa Trzy i inni. Onet.pl, 2017-04-03. [dostęp 2024-03-20].
  41. a b Zawiałow, Dąbrowska i Zalewski - kto wystąpi podczas gali Fryderyk 2018?. Onet.pl, 2018-04-08. [dostęp 2024-03-24].
  42. FRYDERYKI 2019 - rozpoczęliśmy przyjmowanie zgłoszeń!. Związek Producentów Audio-Video, 2018-10-25. [dostęp 2024-10-12].
  43. Regulamin Akademii Fonograficznej 2019. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2024-10-12].
  44. Michał Kurdupski: 25 gala rozdania Fryderyków w TVN. Nowa formuła i nowe miasto. Wirtualnemedia.pl, 2019-01-28. [dostęp 2024-10-12].
  45. a b Gala Muzyki Poważnej Fryderyków 2019 na żywo w Metro (wideo). Wirtualnemedia.pl, 2019-03-10. [dostęp 2024-03-20].
  46. a b Przyznano Fryderyki w kategoriach muzyki poważnej. TVP Kultura, 2020-03-09. [dostęp 2024-03-20].
  47. Fryderyki 2020: Natalia Kukulska: Polska muzyka ma się bardzo dobrze. Interia, 2020-10-02. [dostęp 2024-10-12].
  48. Najlepsze polskie artystki na scenie Fryderyk Festiwal 2021. Związek Producentów Audio-Video, 2021-07-15. [dostęp 2024-10-12].
  49. a b Fryderyki 2021 w Szczecinie: sanah, Zalewski, Kayah i Viki Gabor. Kto jeszcze wystąpi podczas gali? [TRANSMISJA, PROGRAM, PROWADZĄCY]. Interia, 2021-08-04. [dostęp 2024-03-20].
  50. a b Fryderyki 2022: Kto zgarnie nagrody? [TRANSMISJA, WYNIKI]. Interia, 2022-04-29. [dostęp 2024-03-20].
  51. a b Fryderyki 2021 w kategoriach muzyki poważnej wręczone. fryderyki.pl, 2021-06-26. [dostęp 2024-03-20].
  52. a b Poznaliśmy laureatów Fryderyków 2022 w kategoriach muzyki poważnej. fryderyki.pl, 2022-04-22. [dostęp 2024-03-20].
  53. Szczecin rezygnuje z gali Fryderyków. Wiemy, które miasto przejmuje organizację imprezy. wSzczecinie.pl, 2023-03-22. [dostęp 2024-10-12].
  54. Ewelina Kulasza: Fryderyki 2023 powracają! Gliwice gospodarzem Festiwalu. Radio Eska, 2023-03-17. [dostęp 2024-10-12].
  55. Klaudia Dzięgiel: Fryderyki 2024 - gdzie oglądać galę?. RMF FM, 2022-03-22. [dostęp 2024-10-12].
  56. a b Gala Muzyki Poważnej Fryderyk 2023 – gdzie oglądać. fryderyki.pl, 2023-04-26. [dostęp 2024-03-20].
  57. a b Gala Muzyki Poważnej Fryderyk Festiwal 2024 – gdzie oglądać?. fryderyki.pl, 2024-04-26. [dostęp 2024-04-28].
  58. Bartosz Stoczkowski: TVP "odbiło" Fryderyki z rąk TVN-u. Gala po latach wraca do publicznego nadawcy. Interia, 2024-11-07. [dostęp 2024-11-09].
  59. Nominowani i laureaci 1994. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  60. Nominowani i laureaci 1995. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  61. Nominowani i laureaci 1996. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  62. Nominowani i laureaci 1997. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  63. Nominowani i laureaci 1998. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  64. Nominowani i laureaci 2000. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  65. Nominowani i laureaci 2001. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  66. Nominowani i laureaci 2002. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  67. Nominowani i laureaci 2003. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  68. Nominowani i laureaci 2004. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  69. Nominowani i laureaci 2005. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  70. Nominowani i laureaci 2006. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  71. Nominowani i laureaci 2008. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  72. Marek Niedźwiecki i Kayah poprowadzą Fryderyki. Wirtualnemedia.pl, 2008-04-03. [dostęp 2023-11-13].
  73. Nominowani i laureaci 2009. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  74. Fryderyki 2009 rozdane. STX Jamboree. [dostęp 2024-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-28)].
  75. Paweł Brodowski: Fryderyki 2010. Jazz Forum. [dostęp 2024-02-18].
  76. Aleksandra Żmuda: Fryderyki trafiły do laureatów. Plejada.pl, 2010-05-24. [dostęp 2024-02-18].
  77. Nominowani i laureaci 2010. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  78. Fryderyk 2010 - Artyści w hołdzie ofiarom katastrofy lotniczej w Smoleńsku. STX Jamboree. [dostęp 2024-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-28)].
  79. Nominowani i laureaci 2011. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  80. Nominowani i laureaci 2012. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  81. Nominowani i laureaci 2013. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  82. Fryderyki: Brodka kontra Peszek. Interia, 2013-02-21. [dostęp 2024-03-13].
  83. Nominowani i laureaci 2014. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  84. Nominowani i laureaci 2015. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  85. Fryderyki 2015: Zaz gwiazdą specjalną. Interia, 2015-04-21. [dostęp 2024-03-16].
  86. Fryderyki w kategorii muzyki poważnej przyznane. Onet.pl, 2015-04-23. [dostęp 2024-03-16].
  87. Nominowani i laureaci 2016. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  88. Nominowani i laureaci 2017. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  89. Fryderyki 2017: znamy już pełny program tegorocznej gali. Onet.pl, 2017-04-13. [dostęp 2024-03-20].
  90. Nominowani i laureaci 2018. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  91. Fryderyki 2018: Gdzie oglądać? Transmisja na żywo w tv i online. Onet.pl, 2018-04-24. [dostęp 2024-03-20].
  92. Nominowani i laureaci 2019. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  93. Sabina Obajtek: Fryderyki 2019: Poznaliśmy zwycięzców!. RMF24, 2019-03-10. [dostęp 2024-03-20].
  94. Nominowani 2020. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  95. Fryderyki 2020. Nagroda dla Orkiestry Polskiego Radia w Warszawie!. Polskie Radio, 2020-03-08. [dostęp 2024-03-20].
  96. Fryderyki 2020 rozdane! "Pola" utworem roku, Hania Rani debiutantką roku. Onet.pl, 2020-10-01. [dostęp 2024-03-20].
  97. Wręczono Fryderyki 2020. RMF24, 2021-08-04. [dostęp 2024-03-20].
  98. Nominowani 2021. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  99. Nominowani 2022. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  100. Nominowani 2023. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
  101. Gala wręczenia Fryderyków zyskała widzów w TVN. Wirtualnemedia.pl, 2023-04-27. [dostęp 2024-03-20].
  102. Przyznano Fryderyki Muzyki Poważnej 2023. RMF Classic, 2023-04-28. [dostęp 2024-03-20].
  103. Nominowani 2024. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-22].
  104. Magdalena Skiba: FRYDERYKI 2024. Poznaj nominowanych w jubileuszowej 30. edycji!. TVN, 2024-02-22. [dostęp 2024-02-23].
  105. Paweł Piotrowicz: Fryderyki 2024: Janerka czyni mistrza, czyli nokaut bez obecności [RELACJA]. Onet.pl, 2024-03-22. [dostęp 2024-03-23].
  106. Mateusz Ciupka: Jubileuszowe Fryderyki rozdane. Ruch Muzyczny, 2024-04-28. [dostęp 2024-04-30].

Linki zewnętrzne

edytuj