Melpomene (mitologia)
Melpomene (także Melpomena, „Śpiewająca”; gr. Μελπομένη Melpoménē, łac. Melpomene, ‘Śpiewaczka’; od gr. mélpein ‘śpiewać’) – w mitologii greckiej muza tragedii[a][1].
| bogini muza tragedii | |
 Melpomene, muza tragedii, marmurowa kopia rzymska z II wieku n.e. według oryginału greckiego, Muzeum Pio-Clementino (Muzea Watykańskie) | |
| Inne imiona |
Melpomena |
|---|---|
| Występowanie | |
| Atrybuty |
maska tragiczna, wieniec z winorośli |
| Siedziba | |
| Rodzina | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Rodzeństwo |
Erato, |
Uchodziła za córkę boga Zeusa i tytanidy Mnemosyne oraz za siostrę: Erato, Euterpe, Kalliope, Klio, Polihymnii, Talii, Terpsychory i Uranii[1][2][3]. Według jednej z wersji miała z bogiem Acheloosem córki – syreny[4].
Była jedną spośród dziewięciu muz olimpijskich (przebywały na Olimpie), które należały do orszaku boga Apollina (Apollon Musagetes), ich przewodnika[3][5][6]. Wraz ze swoimi siostrami uświetniała śpiewem biesiady bosko-ludzkie (m.in. zaślubiny Tetydy i Peleusa oraz Harmonii i Kadmosa), a także uczty olimpijskie samych bogów[1][3].
W sztuce przedstawiana jest zwykle jako kobieta oparta o skałę lub maczugę, z maską tragiczną w ręce i wieńcem z winorośli na głowie – atrybutami symbolizującymi dziedzinę sztuki, której patronowała[1][5][7][8].
Imieniem muzy została nazwana jedna z planetoid – (18) Melpomene.
Zobacz też
edytujUwagi
edytuj- ↑ Zadanie (rola) jakie Melpomene wyznaczono ostatecznie w późnym okresie starożytności.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Wyżyna olimpijska. W: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 145–147. ISBN 83-7391-077-8.
- ↑ Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 279. ISBN 80-8046-098-1. (słow.).; polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
- ↑ a b c Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 241–242. ISBN 83-04-04673-3.
- ↑ Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 2, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
- ↑ a b Mity o bogach. W: Michał Pietrzykowski: Mitologia starożytnej Grecji. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1979, s. 163–164. ISBN 83-221-0111-2.
- ↑ Oskar Seyffert: Dictionary of Classical Antiquities, 1894, s. 404: Musagetes. ancientlibrary.com. [dostęp 2011-03-22]. (ang.).
- ↑ Vojtech Zamarovský, op.cit., s. 293–294. ISBN 80-8046-098-1.
- ↑ Bogowie olimpijscy. W: Jan Parandowski: Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1989, s. 53. ISBN 83-210-0677-9.
Bibliografia
edytuj- Aaron J. Atsma: Melpomene. theoi.com. [dostęp 2010-01-17]. (ang.).
- Melpomene. mythindex.com. [dostęp 2010-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-13)]. (ang.).
- Hezjod: Narodziny bogów (Theogonia); Prace i dni; Tarcza. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999. ISBN 83-7255-040-9.
- Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 471. ISBN 83-01-03529-3.
- Carlos Parada: Melpomene (Muses). maicar.com. [dostęp 2010-11-13]. (ang.).
- Oskar Seyffert: Dictionary of Classical Antiquities, 1894, s. 388: Melpomene. ancientlibrary.com. [dostęp 2011-03-22]. (ang.).
- Oskar Seyffert: Dictionary of Classical Antiquities, 1894, s. 405: Muses. ancientlibrary.com. [dostęp 2011-01-10]. (ang.).
- William Smith: A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology: Melpomene. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-05-05]. (ang.).
- Harry Thurston Peck: Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898: Melpomene. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-05-05]. (ang.).