Liwonia
Liwonia (łot. Vidzeme „Śródziemie”; niem. Livland, łac. Terra Mariana, czasami także Liwlandia – ziemia Liwów) – jedna z pięciu krain historycznych składających się na współczesną Łotwę, leży w jej środkowej i północnej części na prawym brzegu Dźwiny, na północ od Rygi.
Liwonię zamieszkiwało ugrofińskie plemię Liwów.
Historia
edytujW XIII wieku Liwonia została podbita przez niemiecki zakon kawalerów mieczowych i biskupstwo Rygi.
Po sekularyzacji zakonu krzyżackiego w Inflantach w XVI wieku po 1561 roku była w granicach Rzeczypospolitej Obojga Narodów jako wspólna domena Korony i Wielkiego Księstwa. W 1578 r. Liwonia została zdobyta przez cara Iwana IV Groźnego, jednak odbita przez wojska Batorego. Pozostała przy Rzeczypospolitej po rozejmie z 1582 r. w Jamie Zapolskim, w ramach województwa wendeńskiego.
W wyniku wojen polsko-szwedzkich w 1621–1629 została zajęta przez Szwedów, którzy wcześniej posiadali jedynie północną część dzisiejszej Estonii. W wyniku pokoju w Oliwie (1660) przeszła na stałe w ręce szwedzkie. Ustanowiona wówczas granica stanowi do dziś tradycyjne rubieże Vidzeme.
Po wojnie rosyjsko-szwedzkiej w 1721 r. według zapisów pokoju w Nystad, Liwonia przeszła pod panowanie Piotra I, cara Rosji. W czasie rewolucji rosyjskiej z jej terenów operowała atakująca Piotrogród biała armia gen. Judenicza.
Od 1921 roku Liwonia należy do niepodległej Łotwy.
Region gospodarczy
edytujWspółcześnie (od 2007) Liwonia jest także regionem gospodarczym na który składa się sześć okręgów: Alūksne, Cēsis, Gulbene, Okręg Madona, Valka i Valmiera. Przewodniczącym regionu jest burmistrz Gulbene Nikolajs Stepanovs.
Zobacz też
edytujBibliografia
edytuj- Inflanty szwedzkie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 278.
- Liwowie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 357.