Kazimierz Grabowski (inżynier)
Kazimierz Stanisław Grabowski (ur. 16 marca 1875 w Lewiczynie – zm. 20 grudnia 1936 w Warszawie) – polski inżynier, prekursor stosowania żelbetu, szachista.
Życiorys
edytujUkończył studia na Wydziale Matematyki Uniwersytetu Warszawskiego a następnie szkołę inżynierską w Szwajcarii. Przez wiele lat pracował w tym kraju, będąc specjalistą w zakresie budowy mostów i tunelów[1]. Po powrocie do kraju był współwłaścicielem biura projektowego „Grabowski K. Trzciński G. i Wróbel”.
Był jednym z prekursorów stosowania żelbetu w budownictwie w Polsce i Europie., m.in. współpracując z architektem Bronisławem Brochwiczem-Rogójskim wykonał wraz z Gustawem Trzcińskim projekty i wykonanie konstrukcji żelbetonowej obu budynków przy ul. Zielnej − niższego (nr 37) w 1904 a wyższego (nr 39) w 1908 dla Szwedzkiego Towarzystwa Telefonów Cedergren (od 1922 należącymi do Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej)[2]. Niższy budynek zbudowany w 1904 miał stalowy szkielet, zaś wyższy, złożony z ośmiu kondygnacji i wybudowany w 1908 wzniesiony został w technologii żelbetowej, szkieletowej. Jak na owe czasy była to bardzo nowoczesna konstrukcja i zarazem najwyższy budynek w całym imperium rosyjskim i jednym z wyższych na kontynencie[3]. Był także autorem konstrukcji bazyliki Najświętszego Serca Jezusowego przy ul. Kawęczyńskiej w Warszawie[2]. Był w latach 1904-1908 jednym z budowniczych mostu Poniatowskiego w Warszawie[4] − wraz z Wacławem Paszkowskim, autorem projektu stalowego wiaduktu tego mostu[2], nadzorował również od 1904 prace budowlane[5].
W latach 1906–1911 był wykładowcą Wydziału Technicznego Towarzystwa Kursów Naukowych[6].
Jednocześnie był zapalonym szachistą i autorem bardzo dobrych jak na tamte czasy nowoczesnych dwuchodówek oraz klasycznych trzychodówek[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Jan Rusinek, Kazimierz Grabowski, Szachy w Polsce [dostęp 7.07.2023]
- ↑ a b c Michał Czapski, Z dziejów polskiego wkładu do teorii żelbetu, w: Inżynierowie polscy w XIX i XX wieku. Technika i przemysł, t. 2, Warszawa 1995, s. 11
- ↑ Krzysztof Traczyński, Budynek "Pasty", "Geotekst - Internetowy Magazyn Geotechniczny" [dostęp 7.07.2023]
- ↑ Mateusz Markowski, Król warszawskich przepraw - Most Księcia Józefa Poniatowskiego "Mad-White" [dostęp 7.07.2023]
- ↑ Most Poniatowskiego - Historia - Warszawikia [dostęp 7.07.2023]
- ↑ Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906-1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917.