Kazimierz Bisping
Kazimierz Bisping-Gallen herbu własnego (ur. 24 lutego 1887 w Strubnicy (gmina Piaski[1], powiat wołkowyski), zm. 21 kwietnia 1941 w sowieckim łagrze w Koźwi nad Peczorą[2][a]) – polski rolnik, ziemianin, żołnierz, pułkownik dyplomowany, polityk, senator w II RP.
Kazimierz Bisping (przed 1936) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
21 kwietnia 1941 |
Senator V kadencji (II RP) | |
Okres | |
Przynależność polityczna | |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujUkończył gimnazjum w Kijowie i studia na Wydziale Rolnym Uniwersytetu w Halle (w 1911 roku uzyskał dyplom inż. rolnika).
I wojna światowa i wojna polsko-bolszewicka
edytujOd 1916 roku służył w armii rosyjskiej (w 9. pułku jazdy, później w latach 1916–1917 był sekretarzem Głównej Cenzury Wojskowej w Moskwie), w 1917 roku był organizatorem, a następnie wiceprezesem Związku Wojskowych Polaków moskiewskiego okręgu wojskowego, od 1917 roku był również członkiem Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego (Naczpolu), członkiem Polskiego Wojskowego Komitetu Wykonawczego[3], kierownikiem Wydziału Prasowo-Propagandowego i redaktorem „Polskiej Siły Zbrojnej”.
Aresztowany przez bolszewików w 1918 roku, zbiegł z więzienia w Mińsku i został delegatem Naczpolu przy I Korpusie Polskim na Wschodzie, potem został członkiem delegacji do Rady Regencyjnej w Warszawie. Aresztowany ponownie przez bolszewików, uwolniony przez oddział niemiecki, przedarł się do Warszawy. W latach 1920–1921 służył w Wojsku Polskim, w Biurze Organizacyjnym Ochotniczych Oddziałów Kresowych, potem był oficerem łącznikowym przy Zarządzie Terenów Przyfrontowych i Etapowych[4].
Okres międzywojenny
edytujPo zwolnieniu z WP objął majątek Strubnica (2000 ha, gorzelnia, stawy rybne, sad). Czynnie działał w organizacjach ziemiańskich, był członkiem ZG Kresowego Związku Ziemian w Wołkowysku, prezesem zarządu wojewódzkiego Towarzystwa Organizacji i Kółek Rolniczych w Białymstoku oraz okręgowego Towarzystwa Rolniczego w Wołkowysku. Był też członkiem Sejmiku i Wydziału Powiatowego w Wołkowysku, radcą Białostockiej Izby Rolniczej. Od 1937 roku był przewodniczącym Zarządu Powiatowego OZN w Wołkowysku[4].
W 1935 roku został senatorem IV kadencji (1935–1938), był wybrany z województwa białostockiego[5], następnie był senatorem kolejnej kadencji (1938–1939), powołanym przez Prezydenta RP Ignacego Mościckiego. Należał do Koła Rolników Sejmu i Senatu. Pracował w komisji administracji (od sesji 1936/37), budżetowej (sesja 1935/36), kontroli długów państwa (był jej sekretarzem od 4 lutego 1936 roku), rolnej (od sesji 1936/37), społecznej (od sesji 1936/37), spraw zagranicznych (której był sprawozdawcą). W kadencji 1938 roku pracował w komisji budżetowej, kontroli długów państwa, rolnej i spraw zagranicznych[4].
Po wkroczeniu Armii Czerwonej
edytuj17 września 1939 roku potajemnie opuścił Strubnicę. Wydany przez miejscowego proboszcza, u którego szukał schronienia, został aresztowany przez grupę operacyjno-czekistowską miasta Grodna 12 października 1939 roku w Ejsymontach Wielkich[6]. Przewieziony do więzienia w Grodnie. 10 listopada tego roku został przewieziony do Wołkowyska, w kwietniu 1940 roku – do Mińska, w sierpniu – do Moskwy. Wyrokiem Kolegium Wojskowego Sądu Najwyższego ZSRR z 3 lutego 1941 roku został skazany na 8 lat pozbawienia wolności, 3 lata pozbawienia praw obywatelskich i konfiskatę mienia. Został zesłany do łagru w Komi ASRR, gdzie zmarł na zapalenie płuc (z nieznanych powodów jego nazwisko figuruje na listach katyńskich). Dzięki staraniom rodziny Sąd Najwyższy Republiki Białorusi orzeczeniem z 6 grudnia 1993 roku uwolnił go od stawianych zarzutów i skasował wyrok z 3 lutego 1941 roku[4].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
- Krzyż Niepodległości z Mieczami[7]
Życie prywatne
edytujKazimierz Bisping był synem Józefa i Heleny z Hołyńskich. Ożenił się 11 sierpnia 1911 roku z Marią Honoratą ks. Światopełk-Czetwertyńską[1] (podczas II wojny światowej szyfrantką w Komendzie Obwodu Łomża AK, porucznikiem czasu wojny, od 1945 roku w WiN, od 1946 roku w Wielkiej Brytanii, odznaczoną Krzyżem Niepodległości) i miał z nią dzieci: Zofię Zabiełło (1912–1995), Józefa (1913–2001) i Annę (ur. w 1920) primo voto Buyno, secundo voto Zabłocką[2][4].
Po śmierci został pochowany kilka kilometrów od obozu, przy torze kolejowym[2][4].
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 49 .
- ↑ a b c Kazimierz Bisping w Wielkiej genealogii Minakowskiego. [dostęp 2012-05-13].
- ↑ Adam Miodowski, Związki Wojskowych Polaków w Rosji (1917-1918), Białystok 2004, s. 66.
- ↑ a b c d e f Nota biograficzna na stronie Biblioteki Sejmowej. [dostęp 2012-05-13].
- ↑ Scriptor (opr.): Sejm i Senat 1935–1938 IV kadencja. Warszawa: nakładem Księgarni F. Hoesicka, 1936, s. 369.
- ↑ Sławomir Kalbarczyk – Z badań nad losami polskich parlamentarzystów represjonowanych przez władze sowieckie w latach 1939-1941, w: Okupacja sowiecka ziem polskich 1939–1941, pod red. Piotra Chmielowca, Rzeszów – Warszawa, 2005, s. 165.
- ↑ Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 49. reprint Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 1984