John Harold Kander (ur. 18 marca 1927)[1] – amerykański kompozytor, znany z pracy w teatrze muzycznym. Tworzył połowę duetu twórców Kander i Ebb (wraz z autorem tekstów Fredem Ebbem). Kander napisał partytury do 15 musicali, m.in. Cabaret (1966) i Chicago (1975) - oba zostały później zekranizowane. Skomponował również standard muzyczny New York, New York.

John Kander
Ilustracja
John Kander w 1998
Imię i nazwisko

John Harold Kander

Data i miejsce urodzenia

18 marca 1927
Kansas City

Pochodzenie

żydowskie

Instrumenty

kompozytor

Gatunki

musical

Zawód

kompozytor

Aktywność

1957-nadal

Powiązania

Fred Ebb

Współpracownicy
Fred Ebb
Zespoły
Kander i Ebb

Wczesne życie i edukacja

edytuj

John Kander urodził się w rodzinie żydowskiej 18 marca 1927 r. w Kansas City w stanie Missouri[1]. Jego ojciec, Harold S. Kander, pracował w branży drobiarskiej, rodzice dbali o rozwój intelektualny synów (Johna i jego brata Edwarda) zabierając ich na koncerty do miejscowego teatru, co roku wyjeżdżali również do Nowego Jorku na spektakle teatralne. Kander obejrzał pierwsze przedstawienia operowe w wieku dziewięciu lat (Aida i Madame Butterfly) co według kompozytora miało główny wpływ na wybór przyszłej kariery "opowiadanie historii poprzez muzykę na wiele sposobów"[2].

Kander dorastał w Kansas City i uczęszczał do Westport High School, zanim przeniósł się do Pembroke Country-Day School. W latach czterdziestych Kander wstąpił do Korpusu Kadetów Marynarki Handlowej Stanów Zjednoczonych. Po ukończeniu szkolenia żeglował między San Francisco a portami azjatyckimi i opuścił Korpus 3 maja 1946[2]. Ze względu na zmiany zasad obowiązujących w służbie narodowej, został zmuszony do zaciągnięcia się do rezerwy wojskowej we wrześniu tego samego roku, po ukończeniu pierwszego semestru w Oberlin Conservatory of Music. Podczas wojny koreańskiej Kander został wezwany do powrotu do czynnej służby, ale pozostał w Nowym Jorku na sześć miesięcy obserwacji medycznej, po tym jak lekarz wojskowy odkrył zrosty w płucach. Został zwolniony ze służby 3 lipca 1957[2].

Kander studiował muzykę w Oberlin College oraz na Columbia University, gdzie studiował kompozycję u Jacka Beesona i Otto Lueninga. Tytuł magistra uzyskał na Uniwersytecie Columbia w 1953 roku[1].

Kariera muzyczna

edytuj

Po studiach Kander zaczął dyrygować w letnich teatrach, następnie zdobył w Nowym Jorku angaż jako pianista uczestniczący w próbach[1] do musicalu West Side Story Leonarda Bernsteina i Jerome'a Robbinsa. Podczas pracy Robbins zaproponował Kanderowi skomponowanie muzyki tanecznej do spektaklu w 1959 roku.  Po tym doświadczeniu napisał aranżacje taneczne dla Irma la Douce w 1960 roku[3].

Pierwszym musicalem Kandera był A Family Affair w 1962 roku, napisany z Jamesem i Williamem Goldmanami[4]. W tym samym roku Kander poznał Freda Ebba (za pośrednictwem wspólnego wydawcy, Tommy'ego Volando)[1]. Pierwszy utwór spółki autorskiej, „My Coloring Book”, spopularyzowała Sandy Stewart, ich drugie dzieło „I Don't Care Much” rozsławiła Barbra Streisand[5]. Kander i Ebb stworzyli trwały zespół autorski. W 1965 roku napisali muzykę do swojego pierwszego dzieła na Broadwayu, Flora the Red Menace (wyprodukowanego przez Hala Prince'a w reżyserii George'a Abbotta na bazie książki George'a Abbotta i Roberta Russella) - w musicalu tym zadebiutowała na Broadwayu Liza Minnelli[3]. Od tego czasu Kander i Ebb pisali zarówno dla Lizy Minnelli[6][7] jak i Chity Rivery. Duet autorów stworzył również musicale Zorba, Chicago, The Rink i Kiss of the Spider Woman. 

Po śmierci Ebba w 2004 pierwszym musicalem Kandera był The Landing, z librettem Grega Pierce'a z premierą na Off-Broadway w Vineyard Theatre w 2013[8]. Musical Kid Victory, z librettem Grega Pierce'a, miał swoją premierę w 2015 w Signature Theatre w Arlington w Wirginii (na Off-Broadway w Vineyard Theatre w 2017)[9]. Wraz z Davidem Thompsonem napisali sztukę taneczną The Beast in the Jungle[10]. Kander współpracował również w 2017 z Lin-Manuelem Mirandą przy Hamildrops[11], rozszerzeniu musicalu Hamilton[12].

Życie osobiste

edytuj

Od 1977 roku Kander pozostawał w relacji z Albertem Stephensonem, tancerzem i choreografem. W roku 2010 partnerzy wzięli ślub w Toronto[13][14].

Twórczość

edytuj

Musicale sceniczne

edytuj
  • A Family Affair (1962)[15]
  • Flora the Red Menace (1965)[16]
  • Cabaret (1966)[17]
  • Go Fly a Kite (1966)[18]
  • The Happy Time (1968)[19]
  • Zorba (1968)[20]
  • 70, Girls, 70 (1971)[21]
  • Chicago (1976)[22]
  • The Act (1978)[23]
  • Woman of the Year (1981)[24]
  • The Rink (1984)[25]
  • Diamonds (1984)[26] - dwa utwory („Winter In New York” i „Diamonds Are Forever”)
  • And The World Goes 'Round (1991)[27]
  • Kiss of the Spider Woman (1992)[28]
  • Steel pier (1997)[29]
  • Fosse (1999)
  • Over and Over (1999)[30]
  • The Visit (2001)[31]
  • Curtains (2006)[32]
  • The Scottsboro Boys (2010)[33]
  • The Landing (2013)[34]
  • Kid Victory (2015)[35]
  • The Beast in the Jungle (2018)

Film i telewizja

edytuj

Filmy muzyczne

edytuj

Muzyka filmowa

edytuj

Nagrody

edytuj

Był ponadto nominowany:

Kander jest również członkiem American Theatre Hall of Fame. W 1998 roku wraz z Ebbem zostali uhonorowani Kennedy Center Honors[49]. W 2018 roku kompozytor otrzymał nagrodę Stephena Sondheima[50].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Stanley Green: The World of Musical Comedy: The Story of the American Musical Stage as Told through the Careers of Its Foremost Composers and Lyricists.. New York: Da Capo, 1984. ISBN 0-498-02344-3.
  2. a b c James Leve: Kander and Ebb (Yale Broadway Masters Series). New Haven: Yale University Press, 2009. ISBN 978-0300114874.
  3. a b Person List [online], Playbill [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  4. A Family Affair [online], Music Theatre International, 16 września 2015 [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  5. Barbra Streisand – I Don't Care Much. [dostęp 2020-12-20].
  6. Liza Broadway @ Winter Garden Theatre - Tickets and Discounts [online], Playbill [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  7. The Film Liza With a "Z" Reminds Us What Made Liza Minnelli a Star -- New York Magazine - Nymag [online], New York Magazine [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  8. John Kander, Greg Pierce and Nicky Silver announced for 2013-14 Season [online], Vineyard Theatre, 23 kwietnia 2013 [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  9. Olivia Clement, New John Kander Musical Kid Victory Opens Tonight at the Signature [online], Playbill, 2015 [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  10. Olivia Clement, World Premiere of Beast in the Jungle Opens Off-Broadway [online], Playbill, 2018 [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  11. Althea Legaspi, Althea Legaspi, See Lin-Manuel Miranda Celebrate Diversity in 'Cheering for Me Now' Video [online], Rolling Stone, 20 listopada 2018 [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  12. Ryan McPhee, Lin-Manuel Miranda Teams Up With John Kander for Latest #Hamildrop [online], Playbill, 2018 [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  13. John Kander: Life is still a cabaret [online], Tim Teeman, 16 października 2012 [dostęp 2020-12-20].
  14. Broadway Composer John Kander Reflects On A Career Of 'Hidden Treasures' [online], NPR.org [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  15. A Family Affair (Kander/Goldman, 1962) [online], Ovrtur [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  16. Flora, The Red Menace (Kander/Ebb, 1965) [online], Ovrtur [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  17. Cabaret (Kander/Ebb, 1966) [online], Ovrtur [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  18. Go Fly a Kite (Kander/Ebb/Marks, 1966) [online], Ovrtur [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  19. The Happy Time (Kander/Ebb, 1968) [online], Ovrtur [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  20. Zorba (Kander/Ebb, 1968) [online], Ovrtur [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  21. 70, Girls, 70 (Kander/Ebb, 1971) [online], Ovrtur [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  22. Chicago (Kander/Ebb, 1975) [online], Ovrtur [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  23. The Act (Ebb/Kander, 1977) [online], Ovrtur [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  24. Woman of the Year (Kander/Ebb, 1981) [online], Ovrtur [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  25. The Rink (Kander/Ebb, 1984) [online], Ovrtur [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  26. Diamonds (various, 1984) [online], Ovrtur [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  27. And the World Goes 'Round (Kander/Ebb, 1991) [online], Ovrtur [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  28. Kiss of the Spider Woman (Kander/Ebb, 1992) [online], Ovrtur [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  29. Steel Pier (Kander/Ebb, 1997) [online], Ovrtur [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  30. All About Us (Kander/Ebb, 1999) [online], Ovrtur [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  31. The Visit (Kander/Ebb, 2015) [online], Ovrtur [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  32. Curtains (Kander/Ebb/Holmes, 2006) [online], Ovrtur [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  33. The Scottsboro Boys (Kander/Ebb/Thompson, 2010) [online], Ovrtur [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  34. The Landing (Kander/Pierce, 2012) [online], Ovrtur [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  35. Kid Victory (Kander / Pierce, 2015) [online], Ovrtur [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  36. Cabaret. Liza Minnelli, Michael York, Helmut Griem, Joel Grey Allied Artists Pictures, ABC Pictures, A Feuer and Martin Production. 1972-02-13. [dostęp 2020-12-20].
  37. Funny Lady. Barbra Streisand, James Caan, Omar Sharif, Roddy McDowall Columbia Pictures, Rastar Pictures, Vista. 1975-03-15. [dostęp 2020-12-20].
  38. New York, New York. Liza Minnelli, Robert De Niro, Lionel Stander, Barry Primus Chartoff-Winkler Productions. 1977-06-21. [dostęp 2020-12-20].
  39. French Postcards. Miles Chapin, Blanche Baker, David Marshall Grant, Valérie Quennessen Paramount Pictures, NF Geria II Filmgesellschaft m.b.H.. 1979-10-26. [dostęp 2020-12-20].
  40. Chicago. Renée Zellweger, Catherine Zeta-Jones, Richard Gere, Taye Diggs Miramax, Producers Circle, Storyline Entertainment. 2003-01-17. [dostęp 2020-12-20].
  41. Kramer vs. Kramer. Dustin Hoffman, Meryl Streep, Jane Alexander, Justin Henry Columbia Pictures, Stanley Jaffe Production. 1979-12-19. [dostęp 2020-12-20].
  42. Still of the Night. Roy Scheider, Meryl Streep, Jessica Tandy, Joe Grifasi 1982-11-19. [dostęp 2020-12-20].
  43. Places in the Heart. Sally Field, Lindsay Crouse, Ed Harris, Amy Madigan Delphi II Productions, TriStar Pictures. 1984-10-05. [dostęp 2020-12-20].
  44. Winners [online], www.tonyawards.com [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  45. Winners [online], www.tonyawards.com [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  46. Winners [online], www.tonyawards.com [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  47. Nominacje 1975 Oscars [online], awardsdatabase.oscars.org [dostęp 2020-12-20].
  48. Nominacje 2004 Oscary [online], awardsdatabase.oscars.org [dostęp 2020-12-20].
  49. List of Kennedy Center Honorees [online], web.archive.org, 15 listopada 2013 [dostęp 2020-12-20] [zarchiwizowane z adresu 2013-11-15].
  50. Andrew Gans, Tony Winner John Kander Will Receive Signature’s Stephen Sondheim Award [online], Playbill, 2017 [dostęp 2020-12-20] (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj