Dytryk z Moers (ur. ok. 1385 r., zm. 14 lutego 1463 r.) – arcybiskup Kolonii i książę-elektor Rzeszy od 1414 r.

Dytryk z Moers
Ilustracja
Data urodzenia

ok. 1385

Data śmierci

14 lutego 1463

Arcybiskup Kolonii
Okres sprawowania

1414–1463

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Sakra biskupia

Życiorys

edytuj

Dytryk był drugim synem hrabiego Moers Fryderyka oraz Walpurgi z Saarwerden, siostry arcybiskupa Kolonii Fryderyka III z Saarwerden (sprawował tę funkcję od 1370 do 1414 r.). Najstarszy brat Dytryka, Fryderyk, odziedziczył hrabstwo Moers po ojcu, natomiast Dytryk wraz z dwoma braćmi i siostrą rozpoczęli karierę kościelną. Już w 1397 r., dzięki wsparciu wuja, został prepozytem w Bonn, a w 1401 r. rozpoczął studia, które prowadził w Heidelbergu i Bolonii. W 1409 r. jako przedstawiciel swego wuja wziął udział w soborze w Pizie.

Gdy w 1414 r. zmarł Fryderyk III z Saarwerden, większość kolońskiej kapituły wybrała Dytryka na arcybiskupa Kolonii; mniejszość elektorów opowiedziała się za bratem księcia Bergu AdolfaWilhelmem, który podjął nieudaną próbę opanowania tego stanowiska. Swoje zwycięstwo w kilkuletnich zmaganiach Dytryk zapewnił sobie w dużej mierze dzięki wsparciu Zygmunta Luksemburskiego, którego koronował na króla Niemiec w Akwizgranie w listopadzie 1414 r. Wyparł swojego konkurenta z Paderborn, gdzie sam został administratorem biskupstwa.

W okresie swoich rządów Dytryk stopniowo budował potęgę polityczną (m.in. pozyskując dla swych braci biskupie stanowiska: Henryk został biskupem Münsteru, a Walram biskupem Utrechtu), co wywołało długotrwały konflikt z księciem Kleve Adolfem II. Dytryk wielokrotnie występował przeciwko niemu, m.in. wsparł jego młodszego brata Gerarda w rodzinnym konflikcie. Jednak ostatecznie zmagania zakończyły się one załamaniem ekspansji arcybiskupa i stratą Soest i Xanten. Lepiej rozwijały się stosunki Dytryka z księciem Jülich i Bergu Gerardem, którego Dytryk poparł w konflikcie z księciem Geldrii Arnoldem z Egmond oraz z którym zawarł w 1450 r. układ zapewniający przejście tych księstw na arcybiskupów Kolonii w razie bezpotomnej śmierci Gerarda; ten jednak doczekał się potomka i układ nie został zrealizowany.

Konflikty z księciem Kleve spowodowały także rozdźwięki między Dytrykiem a papieżem Eugeniuszem IV, który związany był z książętami burgundzkimi wspierającymi książąt Kleve. W 1445 r. Eugeniusz nawet ogłosił pozbawienie Dytryka jego stanowiska, jednak Dytryka wsparł cesarz, a po rychłej śmierci Eugeniusza jego następca Mikołaj V potwierdził stanowiska Dytryka. Dwukrotnie Dytryk uczestniczył w krucjatach przeciwko husytom (w drugiej w 1421 i piątej 1431 r., m.in. osobiście brał udział w bitwie pod Domažlicami).

Liczne wojenne przedsięwzięcia arcybiskupa, zmagania z mieszkańcami księstwa i ambitna polityka spowodowały ogromne zadłużenie arcybiskupstwa, które stało się ogromnym kłopotem dla jego następcy, Ruprechta z Palatynatu.

Bibliografia

edytuj
  • Erich Wisplinghoff: Dietrich II. Graf von Mörs. W: Neue Deutsche Biographie. T. 3. Berlin: Duncker & Humblot, 1957, s. 677–678. [dostęp 2016-09-08].
  • Hermann Cardauns: Dietrich II.. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 5. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1877, s. 179–182. [dostęp 2016-09-08].
  • Josef Niesen: DIETRICH II. von Moers. W: Biographisch-Bibliographische Kirchenlexikon. T. XXXI. Nordhausen: Friedrich-Wilhelm Bautz, 2010. [dostęp 2016-09-08].