Dyskusja wikiprojektu:Rocznice/ekspozycje/12-05

• 1791 – zmarł Wolfgang Amadeusz Mozart, austriacki kompozytor
• 1901 – urodził się Walt Disney, amerykański producent filmowy
• 1901 – urodził się Werner Heisenberg, niemiecki fizyk teoretyk, laureat Nagrody Nobla
• 1911 – urodził się Władysław Szpilman, polski kompozytor, pianista i dyrygent
• 1931 – wysadzono w powietrze moskiewską Cerkiew Chrystusa Zbawiciela w celu zbudowania na jej miejscu gigantycznego gmachu Pałacu Rad, którego budowy jednak nigdy nie ukończono (na górnej fotografii – Cerkiew Chrystusa Zbawiciela; na fotografii dolnej – wyburzanie świątyni 5 grudnia 1931)
• 1936 – w ZSRR uchwalono Konstytucję Zwycięskiego Socjalizmu
• 1946 – urodził się Tadeusz Sławek, polski poeta, tłumacz, literaturoznawca, wykładowca uniwersytecki

• 1792 – generał Jerzy Waszyngton (na portrecie) został, znów jednogłośnie, wybrany po raz drugi przez Kolegium Elektorów na urząd Prezydenta Stanów Zjednoczonych
• 1812 – epilog kampanii moskiewskiej: Napoleon wyjechał ze Smorgoń do Paryża, powierzając dowództwo nad resztkami Wielkiej Armii Muratowi (na portrecie konnym Antoine-Jean Grosa)
• 1867 – urodził się Józef Piłsudski, działacz PPS, twórca i dowódca Legionów Polskich, Naczelnik Państwa, Pierwszy Marszałek Polski; po udanym zbrojnym zamachu przeciw konstytucyjnym władzom Polski aż do śmierci przywódca autorytarnych rządów sanacji
• 1907 – urodziła się Alina Centkiewiczowa, polska pisarka, współautorka – wraz z mężem, Czesławem – książek podróżniczych, głównie o tematyce polarnej; pierwsza Polka, która stanęła na Antarktydzie
• 1952 – nad Londynem zaległ „Wielki smog” (na fotografii Kolumna Nelsona w brudnej mgle) – przyczyna śmierci kilkunastu tysięcy osób
• 1957 – w Leningradzie został zwodowany lodołamacz „Lenin”, pierwszy cywilny statek o napędzie jądrowym
• 1992 – telewizja Polsat rozpoczęła emisję za pośrednictwem satelity Eutelsatu

• 1443 – urodził się Giuliano della Rovere (papież Juliusz II)
• 1928 – urodziła się Barbara Krafftówna, aktorka warszawskich teatrów (grała m.in. w Dramatycznym u Swinarskiego i we Współczesnym u Axera), publiczności telewizyjnej znana z występów w Kabarecie Starszych Panów i z roli w serialu Czterej pancerni i pies
• 1933 – ratyfikacja 21. poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych uchyliła 18. poprawkę, znosząc tym samym prohibicję
• 1953 – Józef Światło, wysokiej rangi funkcjonariusz Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, zbiegł na Zachód
• 1988 – zmarł pisarz Teodor Parnicki, autor powieści historycznych; szerszej publiczności znane są jego wczesne dzieła – Aecjusz, ostatni Rzymianin i Srebrne Orły
• 2008 – zmarł Aleksy II, patriarcha Moskwy i całej Rusi (zwierzchnik Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego)

5 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Kryspin, Kryspina i Mikołaj
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

• 1624 – zmarł szwajcarski naturalista Gaspard Bauhin, profesor anatomii człowieka i botaniki na Uniwersytecie w Bazylei, rozróżnił jednostki systematyczne: rodzaj (genus) i gatunek (species) oraz wprowadził binominalną nomenklaturę roślin
• 1894 – ukończono budowę Reichstagu (na fotografii)
• 1914 – urodzili się: polski prozaik, felietonista, dramatopisarz, tłumacz, scenarzysta filmowy Stanisław Dygat, autor prozy, w której problematykę egzystencjalną i narodową łączy z groteską, m.in. sfilmowanej powieści Jezioro Bodeńskie, będącej rozrachunkiem z Polską przedwojenną oraz niemiecki powieściopisarz Hans Hellmut Kirst (na fotografii), zawodowy żołnierz, autor popularnych powieści o tematyce wojennej (Fabryka oficerów, trylogia 08/15)
• 1929 – urodził się polski reżyser i scenarzysta filmowy Stanisław Bareja, autor popularnych filmów komediowych (Poszukiwany, poszukiwana, Nie ma róży bez ognia, Miś) i seriali telewizyjnych (Alternatywy 4, Zmiennicy)
• 1974 – na antenie BBC wyemitowano ostatni odcinek Latającego Cyrku Monty Pythona
  

5 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Kryspina, Krystyna i Saba
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

• 1870 – zmarł francuski pisarz Aleksander Dumas, autor powieści historyczno-przygodowych, jak: Trzej muszkieterowie czy Hrabia Monte Christo
• 1890 – urodził się amerykański reżyser filmowy pochodzenia austriackiego Fritz Lang (na fotografii podczas pracy nad filmem „Kobieta na Księżycu”), twórca m.in. ekspresjonistycznego filmu science fiction Metropolis
• 1925 – urodziła się Anna Świderkówna, tłumaczka, biblistka, papirolog, filolog klasyczny, popularyzatorka wiedzy o świecie antycznym; tegoż dnia zmarł polski powieściopisarz i nowelista Władysław Stanisław Reymont (na fotografii), laureat literackiej Nagrody Nobla
• 1945 – u wybrzeży Florydy podczas misji szko­le­nio­wej zniknęła eskadra samolotów torpedowo-bojowych Grumman TBF Avenger
• 1975 – list 59 intelektualistów do władz PRL zawierający protest przeciwko projektowanym zmianom w Konstytucji
• 1975 – w Warszawie uroczyście oddano do użytku Dworzec Centralny (na fotografii)
  

5 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Kryspina, Krystyna i Saba
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

• 1791 – zmarł austriacki kompozytor Wolfgang Amadeus Mozart (posłuchaj sonaty fortepianowej C-dur Mozarta)
• 1901 – urodzili się: niemiecki fizyk teoretyk Werner Heisenberg, laureat Nagrody Nobla oraz amerykański producent filmowy Walt Disney
• 1911 – urodził się polski kompozytor, pianista i dyrygent Władysław Szpilman (na fotografii)
• 1931 – wysadzono w powietrze moskiewską Cerkiew Chrystusa Zbawiciela w celu zbudowania na jej miejscu gigantycznego gmachu Pałacu Rad, którego budowy jednak nigdy nie ukończono
• 1936 – w ZSRR uchwalono Konstytucję Zwycięskiego Socjalizmu
• 1946 – urodził się polski poeta, tłumacz, literaturoznawca, wykładowca uniwersytecki Tadeusz Sławek
  

5 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Kryspina, Krystyna i Saba
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

• 1792 – generał Jerzy Waszyngton został, znów jednogłośnie, wybrany po raz drugi przez Kolegium Elektorów na urząd Prezydenta Stanów Zjednoczonych
• 1812 – epilog kampanii rosyjskiej: Napoleon wyjechał ze Smorgoni do Paryża, powierzając dowództwo nad resztkami Wielkiej Armii Muratowi (który armię samowolnie opuścił miesiąc później, 16 stycznia)
• 1867 – urodził się Józef Piłsudski (na fotografii), działacz PPS, twórca i dowódca Legionów Polskich, Naczelnik Państwa, Pierwszy Marszałek Polski; po udanym zbrojnym zamachu przeciw konstytucyjnym władzom Polski aż do śmierci przywódca autorytarnych rządów sanacji
• 1907 – urodziła się polska pisarka Alina Centkiewiczowa, współautorka – wraz z mężem, Czesławem – książek podróżniczych, głównie o tematyce polarnej; pierwsza Polka, która stanęła na Antarktydzie
• 1952 – nad Londynem zaległ „Wielki smog” – przyczyna śmierci kilkunastu tysięcy osób
• 1957 – w Leningradzie został zwodowany lodołamacz „Lenin” (na fotografii), pierwszy cywilny statek o napędzie jądrowym
• 1992 – telewizja Polsat rozpoczęła emisję za pośrednictwem satelity Eutelsatu
  

5 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Kryspina, Krystyna i Saba
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

• 1443 – urodził się Giuliano della Rovere, późniejszy papież Juliusz II
• 1928 – urodziła się Barbara Krafftówna (na fotografii), aktorka warszawskich teatrów (grała m.in. w Dramatycznym u Swinarskiego i we Współczesnym u Axera), publiczności telewizyjnej znana z występów w Kabarecie Starszych Panów i z roli w serialu Czterej pancerni i pies
• 1933 – ratyfikacja 21. poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych uchyliła 18. poprawkę, znosząc tym samym prohibicję
• 1953 – Józef Światło, wysokiej rangi funkcjonariusz Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, zbiegł na Zachód
• 1988 – zmarł pisarz Teodor Parnicki (na fotografii), autor powieści historycznych; szerszej publiczności znane są jego wczesne dzieła – Aecjusz, ostatni Rzymianin i Srebrne Orły
• 2008 – zmarł Aleksy II, patriarcha Moskwy i całej Rusi (zwierzchnik Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego)
  

5 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Kryspina, Krystyna i Saba
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

• 1839 – urodził się generał George Custer (na fotografii), w bitwie nad Little Bighorn pokonany przez Indian dowodzonych przez Szalonego Konia i Siedzącego Byka
• 1889 – Otto Lilienthal opublikował pracę Lot ptaka jako podstawa sztuki latania, w której przedstawił teoretyczne podstawy lotu szybowcowego (ilustracja)
• 1894 – ukończono budowę Reichstagu
• 1929 – urodził się polski reżyser i scenarzysta filmowy Stanisław Bareja, autor popularnych filmów komediowych (Poszukiwany, poszukiwana, Nie ma róży bez ognia, Miś) i seriali telewizyjnych (Alternatywy 4, Zmiennicy); tegoż dnia zawiązano Centrolew, antysanacyjną koalicję sił lewicowych i centrowych (na fotografii wiec Centrolewu w 1930 r.)
• 1974 – na antenie BBC wyemitowano ostatni odcinek Latającego Cyrku Monty Pythona
• 1979 – zmarł polski socjolog Józef Chałasiński, profesor i rektor Uniwersytetu Łódzkiego, zajmował się socjologią kultury i myśli społecznej (Społeczeństwo i wychowanie, Kultura amerykańska)
  

5 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Kryspina, Krystyna i Saba
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

• 1590 – podczas konklawe, które zebrało się po śmierci Urbana VII (najkrócej panującego papieża, który zmarł po zaledwie 12 dniach pontyfikatu) nowym papieżem jednogłośnie został wybrany 55-letni biskup Cremony Niccolò Sfondrati, który przyjął imię Grzegorz XIV
• 1830 – generał Józef Chłopicki został ogłoszony dyktatorem powstania listopadowego; tegoż dnia w Konserwatorium Paryskim odbyła się premiera Symfonii fantastycznej Hectora Berlioza
• 1870 – zmarł francuski pisarz Alexandre Dumas (na portrecie), autor powieści historyczno-przygodowych, jak: Trzej muszkieterowie czy Hrabia Monte Christo
• 1890 – urodził się austriacko-niemiecki reżyser filmowy Fritz Lang (na fotografii podczas pracy nad filmem „Kobieta na Księżycu”), twórca m.in. ekspresjonistycznego filmu science fiction Metropolis
• 1925 – zmarł polski powieściopisarz i nowelista Władysław Stanisław Reymont, autor powieści Chłopi za którą dostał literacką Nagrodę Nobla w 1924. Trzy jego powieści zostały sfilmowane
  

5 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Kryspina, Krystyna i Saba
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:

• 1791 – zmarł austriacki kompozytor Wolfgang Amadeusz Mozart, jeden z najwybitniejszych na świecie. Pozostawił po sobie 40 symfonii, 40 koncertów, kilkanaście mszy, 20 oper (posłuchaj sonaty fortepianowej C-dur Mozarta)
• 1901 – urodzili się: amerykański producent filmowy Walt Disney (na fotografii), oraz niemiecki fizyk teoretyk Werner Heisenberg, laureat Nagrody Nobla
• 1911 – urodził się polski kompozytor, pianista i dyrygent Władysław Szpilman (na fotografii). Skomponował ponad 500 piosenek
• 1931 – wysadzono w powietrze moskiewską Cerkiew Chrystusa Zbawiciela w celu zbudowania na jej miejscu gigantycznego gmachu Pałacu Rad, którego budowy jednak nigdy nie ukończono
• 2011 – w osamotnieniu i zaniedbaniu zmarła Violetta Villas, polska artystka estradowa, śpiewaczka, kompozytorka i autorka tekstów. Miała słuch absolutny, grała na fortepianie, puzonie i skrzypcach
  

5 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Kryspina, Krystyna i Saba
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

• 1792 – generał Jerzy Waszyngton (na portrecie) został, znów jednogłośnie, wybrany po raz drugi przez Kolegium Elektorów na urząd Prezydenta Stanów Zjednoczonych
• 1812 – epilog kampanii rosyjskiej: Napoleon wyjechał ze Smorgoni do Paryża, powierzając dowództwo nad resztkami Wielkiej Armii Muratowi (który armię samowolnie opuścił miesiąc później, 16 stycznia)
• 1867 – urodził się Józef Piłsudski (na fotografii), działacz PPS, twórca i dowódca Legionów Polskich, Naczelnik Państwa, Pierwszy Marszałek Polski; po udanym zbrojnym zamachu przeciw konstytucyjnym władzom Polski aż do śmierci przywódca autorytarnych rządów sanacji
• 1907 – urodziła się polska pisarka Alina Centkiewiczowa, współautorka – wraz z mężem, Czesławem – książek podróżniczych, głównie o tematyce polarnej; pierwsza Polka, która stanęła na Antarktydzie
• 1952 – nad Londynem zaległ „Wielki smog” – przyczyna śmierci kilkunastu tysięcy osób
• 1957 – w Leningradzie został zwodowany lodołamacz „Lenin”, pierwszy cywilny statek o napędzie jądrowym
• 1992 – telewizja Polsat rozpoczęła emisję za pośrednictwem satelity Eutelsatu
  

5 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Kryspina, Krystyna i Saba
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

• 1443 – urodził się Giuliano della Rovere (na portrecie), późniejszy papież Juliusz II
• 1928 – urodziła się Barbara Krafftówna, aktorka warszawskich teatrów (grała m.in. w Dramatycznym u Swinarskiego i we Współczesnym u Axera), publiczności telewizyjnej znana z występów w Kabarecie Starszych Panów i z roli w serialu Czterej pancerni i pies
• 1933 – ratyfikacja 21. poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych uchyliła 18. poprawkę, znosząc tym samym prohibicję
• 1953 – Józef Światło (na fotografii), wysokiej rangi funkcjonariusz Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, zbiegł na Zachód
• 1988 – zmarł pisarz Teodor Parnicki, autor powieści historycznych; szerszej publiczności znane są jego wczesne dzieła – Aecjusz, ostatni Rzymianin i Srebrne orły
• 2008 – zmarł Aleksy II, patriarcha Moskwy i całej Rusi (zwierzchnik Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego)
  

5 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Kryspina, Krystyna i Saba
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

• 1624 – zmarł szwajcarski naturalista Gaspard Bauhin (na portrecie), profesor anatomii człowieka i botaniki na Uniwersytecie w Bazylei, rozróżnił jednostki systematyczne: rodzaj (genus) i gatunek (species) oraz wprowadził binominalną nomenklaturę roślin
• 1894 – ukończono budowę Reichstagu (na fotografii)
• 1914 – urodzili się: niemiecki powieściopisarz Hans Hellmut Kirst, zawodowy żołnierz, autor popularnych powieści o tematyce wojennej (Fabryka oficerów, trylogia 08/15), oraz polski prozaik, felietonista, dramatopisarz, tłumacz, scenarzysta filmowy Stanisław Dygat, autor prozy, w której problematykę egzystencjalną i narodową łączy z groteską, m.in. sfilmowanej powieści Jezioro Bodeńskie, będącej rozrachunkiem z Polską przedwojenną
• 1929 – urodził się polski reżyser i scenarzysta filmowy Stanisław Bareja, autor popularnych filmów komediowych (Poszukiwany, poszukiwana, Nie ma róży bez ognia, Miś) i seriali telewizyjnych (Alternatywy 4, Zmiennicy)
• 1974 – na antenie BBC wyemitowano ostatni odcinek Latającego Cyrku Monty Pythona