Cippi Liwni

Urodziła się w Tel Awiwie^[1]. Jest córką Eitana Liwniego (urodzonego w Grodnie) i Sary Rosenberg. Jej rodzice byli członkami organizacji Irgun^[2]. We wczesnych latach 80. XX wieku służyła w armii izraelskiej (osiągnęła stopień porucznika) i przez niemal dwa lata pracowała w Mosadzie^[3], rezygnując z zamążpójścia i ukończenia studiów prawniczych. W późniejszym czasie pojawiły się informacje, że pracując w wywiadzie tropiła arabskich terrorystów^[4], choć inne świadczą o tym, że była raczej agentką niskiego szczebla^[5]. W tym czasie mieszkała m.in. w Paryżu^[6]. Ukończyła studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Bar-Ilana w Ramat Ganie, specjalizując się w prawie handlowym. Przez 10 lat prowadziła własną praktykę prawniczą.

W 1999 została po raz pierwszy wybrana do Knesetu z ramienia partii Likud. Była aktywną zwolenniczką polityki Ariela Szarona i kiedy został on premierem w lipcu 2001, otrzymała stanowisko ministra współpracy regionalnej. Później otrzymała także teki ministra rolnictwa, imigracji oraz budownictwa i konstrukcji^[6]. W 2004 roku została uhonorowana nagrodą Abirat Ha-Shilton, przyznawaną najbardziej efektywnym politykom. W styczniu 2005 roku Liwni została ministrem sprawiedliwości, po kilku miesiącach pełnienia obowiązków szefa tego resortu^[7].

W gabinecie Szarona wspierała plan szefa rządu opierający się na polityce jednostronnych posunięć w stosunkach z Palestyńczykami. Postrzegana była jako jeden z głównych umiarkowanych członków partii. Często była autorką mediacji pomiędzy skrajnymi elementami w ugrupowaniu. Miała m.in. duży udział w doprowadzeniu do ratyfikacji przez Kneset planu Szarona. 12 listopada 2005 przemawiała w imieniu Likudu na uroczystości upamiętniającej śmierć Icchaka Rabina^[8].

20 listopada 2005 razem z Szaronem opuściła Likud, przechodząc do nowej formacji Kadima. W styczniu 2006, kiedy rządem ze względu na chorobę Szarona kierował Ehud Olmert, objęła resort spraw zagranicznych po Silwanie Szalomie (zachowując także stanowisko ministra sprawiedliwości)^[9]. Była drugą w historii Izraela kobietą na czele ministerstwa spraw zagranicznych (po Goldzie Meir). Wymieniana w gronie kandydatów Kadimy na premiera w wyborach 2006, zrezygnowała z ubiegania się o to stanowisko (była numerem 3. na liście wyborczej Kadimy) i poparła Ehuda Olmerta^[10].

Po wyborach w 2006 roku, 4 maja, wraz z zaprzysiężeniem 31. rządu w historii Izraela, Liwni została wicepremierem, zachowując jednocześnie tekę ministra spraw zagranicznych. Zrezygnowała z urzędu ministra sprawiedliwości, ale sprawowała go ponownie w okresie od 29 listopada 2006 do 7 lutego 2007 roku^[10]. W tym okresie była opisywana jako drugi najpotężniejszy polityk w Izraelu^[11]. W 2007 roku znalazła się na liście 100 najbardziej wpływowych ludzi świata magazynu Time^[12]. Forbes uznał ją natomiast za 52. najpotężniejszą kobietą na świecie^[13].

Liwni została pierwszym izraelskim ministrem jasno odróżniającym ataki bojowników palestyńskich na obiekty wojskowe i izraelskich cywilów. Podczas wywiadu dla telewizji amerykańskiej udzielonego 28 marca 2006 roku, Liwni powiedziała m.in.:

Ktoś, kto walczy z izraelskimi żołnierzami jest wrogiem i my będziemy z nim walczyć, ale myślę, że nie podpada to pod definicję terroryzmu, jeśli celem jest żołnierz^[14].

W lipcu 2007 roku spotkała się z palestyńskim premierem, Salamem Fajjadem, z którym dyskutowała nad kwestią poprawienia życia narodu palestyńskiego, bez zagrożenia dla bezpieczeństwa Izraela^[15].

2 maja 2008 Liwni wezwała premiera Ehuda Olmerta do rezygnacji po ujawnieniu raportu komisji Winograda (jego przedmiotem były wyniki śledztwa nad postępowaniem władz przed i podczas konfliktu z Libanem). Stwierdziła, że powinna zastąpić go na czele Kadimy, wskazując na to, że wygrałaby z Olmertem w przypadku wewnątrzpartyjnych wyborów na lidera tego ugrupowania^[16][17]. Jej wezwanie zostało jednak zignorowane^[18].

30 lipca 2008 roku premier Olmert zakomunikował, że nie będzie się ubiegał o kolejną kadencję na stanowisku przewodniczącego partii^[19]. Swoje kandydatury w wewnątrzpartyjnych wyborach, zgłosili za to: Cippi Liwni, Sza’ul Mofaz, Awi Dichter i Me’ir Szitrit^[20]. 17 września 2008 nową przewodniczącą partii została wybrana Liwni, która otrzymała 43,1 proc. głosów. Drugi Sza’ul Mofaz, zapewnił sobie 42 proc. głosów. W wewnątrzpartyjnych wyborach wzięło udział 55 proc. członków partii, a Liwni zwyciężyła przewagą tylko 431 głosów (1,1 proc.)^[21]. Nowy lider rozpoczął negocjacje z partiami wchodzącymi dotąd w skład koalicji rządowej i zastąpi najprawdopodobniej Olmerta na stanowisku premiera Izraela^[22].

21 września 2008 Ehud Olmert złożył oficjalną rezygnację ze stanowiska premiera na ręce prezydenta Szimona Peresa^[23]. Ten przekazał misję uformowania nowego rządu Liwni. Zgodnie z ustawami zasadniczymi Izraela, w przypadku braku sukcesu po upływie 42 dni od uzyskania nominacji, rozpisywane są nowe wybory^[24][25]. Liwni ostatecznie nie udało się utworzyć nowej koalicji. Prezydent Peres rozpisał wybory do Knesetu na 10 lutego 2009 roku^[26][27]. Do czasu sformowania nowego rządu po wyborach w 2009 r., premierem był Ehud Olmert^[28].

W 2012 stanęła na czele grupy secesjonistów z Kadimy ugrupowanie Ruch (Ha-Tenu’a). Do nowej partii wstąpiło siedmioro członków Knesetu, którzy odeszli z Kadimy: Rachel Adatto, Jo’el Chason, Szelomo Mola, Me’ir Szitrit, Robert Tiwjajew, Madżalli Wahbi i Orit Zu’arec^[29]. 1 grudnia 2012 do Ha-Tenu’a przyłączył się były przywódca Partii Pracy, Amram Micna^[30], a 6 grudnia uczynił to także Amir Perec (również były lider Partii Pracy)^[31].

W wyniku wyborów w styczniu 2013, partia Ha-Tenu’a otrzymała 6 miejsc w Knesecie. Weszła ona do koalicji rządowej stworzonej przez Binjamina Netanjahu. Liwni została ministrem sprawiedliwości^[32].

Pod koniec 2014 w rządzie Binjamina Netanjahu zaczęły narastać napięcia między partnerami tworzącymi koalicję w sprawach takich jak budżet na 2015 rok, wysokie koszty życia, polityka wobec Palestyńczyków, a zwłaszcza zaproponowanej przez premiera kontrowersyjnej ustawy, która określiłaby Izrael jako „państwo narodowe” narodu żydowskiego^[33]. 2 grudnia 2014 premier Netanjahu zdymisjonował dwoje ministrów, liderów koalicyjnych centrowo-liberalnych ugrupowań – Liwni oraz Ja’ira Lapida, lidera Jest Przyszłość^[34], zarzucając im „spiskowanie”, „podważanie jego pozycji” i „nieustające ataki z wnętrza rządu”^[35]. Efektem kryzysu rządowego był wniosek o skrócenie kadencji Knesetu, która normalnie trwałaby do 2017^[33].

10 grudnia 2014 Liwnu oraz lider Partii Pracy Jicchak Herzog ogłosili wspólnie powstanie sojuszu wyborczego przed wyborami^[36]. Nowy podmiot uzyskał nazwę Unia Syjonistyczna i w wyborach zajął drugie miejsce wprowadzając do Knesetu łącznie 24 deputowanych^[37]. Ugrupowanie pozostało w opozycji do rządzącego prawicy.

W kwietniu 2019 Liwni utraciła miejsce w parlamencie^[6].

Mieszka w Tel Awiwie, jest żoną Naftalego Spitzera, ma dwójkę dzieci – Omriego i Juwala. Jest wegetarianką^[8], posługuje się językiem hebrajskim, angielskim i francuskim.

• Cippi Liwni (ang.) – profil na stronie Knesetu.

• Strona oficjalna (w j. hebrajskim)

\