Boris Skosyriew
Boris Michajłowicz Skosyriew, ros. Бори�� Михайлович Скосырев, Boris Skossyreff (ur. 12 czerwca 1896 w Wilnie, zm. w 1989 w Boppard) – rosyjski biały emigrant, awanturnik, krótkotrwały władca Andory w 1934, tłumacz Wehrmachtu podczas II wojny światowej.
Boris Skosyriew sporządzający konstytucję Andory | |
król Andory | |
Okres |
od 7 lipca 1934 |
---|---|
Dane biograficzne | |
Data i miejsce urodzenia |
12 czerwca 1896 |
Data i miejsce śmierci |
1989 |
Życiorys
edytujNa początku 1919 wyjechał do Wielkiej Brytanii. Według jego wspomnień wypełniał różnego rodzaju tajne misje na rzecz brytyjskiego państwa. Faktycznie był aresztowany przez policję za fałszowanie czeków i malwersacje finansowe. W 1925 przybył do Holandii, gdzie miał otrzymać tytuł comte d’Orange. W 1932 osiedlił się na Balearach, gdzie podawał się za profesora literatury angielskiej[1].
W grudniu 1933 zagrożony wydaleniem z Hiszpanii, odwiedził Andorę, otrzymując miejscowe obywatelstwo. Przedstawił Radzie Generalnej, stanowiącej organ wykonawczy księstwa, plan reform polityczno-gospodarczych. Został on jednak odrzucony w maju 1934. 7 lipca tego roku ponownie zwrócił się do Rady Generalnej, proponując dodatkowo swoją kandydaturę na króla Andory. Po poparciu większości członków Rady ogłosił się królem Borisem I jako regent króla francuskiego. Ogłosił konstytucję księstwa, w której regulował działalność sądów, ustawodawstwo, a także zwolnił obywateli z wszystkich podatków. Znalazł się też zapis o bezpłatnej edukacji i służbie zdrowia[2]. Rada zatwierdziła reformy B. M. Skosyriewa. 12 lipca wypowiedział on wojnę biskupowi hiszpańskiego Urgell – Justiemu Guitartowi i Vilardebie[3], który – obok prezydenta Francji – sprawował wcześniej zwierzchnictwo nad księstwem. 20 lipca B. N. Skosyriew został aresztowany przez hiszpańskich żandarmów przysłanych przez biskupa Urgell. Po procesie w Barcelonie krótko przebywał w więzieniu, po czym w listopadzie został deportowany do Portugalii[3]. Tam ponownie go aresztowano, ale krótko potem wypuszczono na wolność. Później prawdopodobnie mieszkał we Francji.
W 1939 r. został internowany w obozie pod Tuluzą, z którego wypuszczono go po klęsce Francji w wojnie z Niemcami w czerwcu 1940 r. Po ataku wojsk niemieckich na ZSRR 22 czerwca 1941, służył na froncie wschodnim jako tłumacz w stopniu Sonderführera w Wehrmachcie. Według jednej wersji w 1945 miał dostać się do niewoli amerykańskiej, a następnie być sądzony za kolaborację z Niemcami. Według innej wersji w 1948 został aresztowany przez Sowietów w Eisenach i do 1956 przebywał w łagrze, po czym zamieszkał w zachodnich Niemczech.
W 1984 r. kataloński pisarz Antoni Morell i Mora napisał opowiadanie Boris I, rei d’Andorra opisujące andorski epizod życia B. N. Skosyriewa.
Przypisy
edytuj- ↑ Witold Chrzanowski , Borys I – pierwszy i ostatni król niepodległej Andory [online], turystyka.wp.pl, 22 lipca 2017 [dostęp 2023-06-18] (pol.).
- ↑ Michał Kołkowski , 13 dni królestwa. Jak czarujący oszust z Wilna został władcą Andory? [online], weszlo.com, 28 marca 2021 [dostęp 2023-06-18] (pol.).
- ↑ a b Radczenko, Borys I Wileński – król Andory [online], Inna Wileńszczyzna jest możliwa, 7 listopada 2013 [dostęp 2023-06-18] (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Boris M. Skosyriew jako król Andorry (jęz. rosyjski)
- Działalność Borisa M. Skosyriewa (jęz. kataloński). andorraantiga.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-08-30)].
- Artykuł o życiu Borisa M. Skosyriewa (jęz. rosyjski)
- Лаўрэш Леанід. Кароль Андоры з-пад Ліды // Маладосць № 10-2014. С. 114–125. (biał.)