Wikipedia

Piotrków Trybunalski

miasto w województwie łódzkim
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Bjfs (dyskusja | edycje) o 15:04, 10 paź 2009. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 17 paź 2009, była oparta na tej wersji.
Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Piotrków Trybunalski – miasto na prawach powiatu, położone w centralnej Polsce na zachodzie Równiny Piotrkowskiej, będące siedzibą powiatu grodzkiego. Drugie pod względem wielkości miasto w województwie łódzkim i 47. w Polsce. Miasto należy do PBOP. Nazwa Piotrkowa w innych językach brzmi: język rosyjski – dziś Пётркув-Трибунальски, za czasów Królestwa Polskiego – Петроковъ; jidysz – Pietrkow (zapis fonetyczny); język niemiecki – Petrikau. Liczba ludności w grudniu 2008 – 78 149 osób.

{{{nazwa}}}
{{{nazwa oryginalna}}}
[[Plik:{{{zdjęcie}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{opis zdjęcia}}}]]
{{{opis zdjęcia}}}
Herb [[Plik:{{{flaga}}}| 100x130px| alt=Flaga | class=mw-no-invert]]
Herb Piotrkowa Trybunalskiego Flaga
Państwo {{{państwo}}}
Zarządzający

Prezydent miasta

Powierzchnia

67,24 km²

Populacja (2008)
• liczba ludności
• gęstość


{{{liczba ludności}}}
{{{gęstość zaludnienia}}} os./km²

Nr kierunkowy

{{{numer kierunkowy}}}

Kod pocztowy

{{{kod pocztowy}}}

Tablice rejestracyjne

{{{tablice rejestracyjne}}}

Położenie na mapie brak
Mapa konturowa brak
Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }}
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}
[[commons:{{{commons}}}|Multimedia w Wikimedia Commons]]
Wiadomości w Wikinews
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa
Plik:Piotrkow rycina.jpg
Stara rycina przedstawiająca Piotrków
Kościół pw. św. Jacka i św. Doroty przy ul. Wojska Polskiego
Kościół jezuitów, fasada
Kościół jezuitów, sklepienie
Klasztor bernardynów przy pl. Kościuszki
Zamek królewski
Kamienica narożna, tzw. Złoty Róg, na piotrkowskiej starówce - "zagrała" Dom Bankowy Kramera w komedii Vabank
Uliczka staromiejska
Plik:PT uliczki rynku 2.jpg
Uliczka staromiejska
Budynek sądu w Piotrkowie
Aleja 3 Maja w Piotrkowie
Cerkiew prawosławna przy ul. Słowackiego
Figurka anioła na Starym Cmentarzu w Piotrkowie
Plik:PT pekaosa.jpg
Budynek Banku Pekao S.A.
Plik:PT LO1.jpg
Kościół jezuitów i budynek I Liceum Ogólnokształcącego
Plik:PT tps.jpg
Budynek Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1
Plik:PT as 1.jpg
Budynek dydaktyczny filii Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego
Plik:PT osiedle noca1.jpg
Jedno z osiedli nocą
Wschodnia obwodnica Piotrkowa
Plik:Kazimierz Szmidt.JPG
Tablica pamiątkowa poświęcona Kazimierzowi Szmidtowi

Historia

Historia Żydów w Piotrkowie

Miasto posiadało zakaz osiedlania się Żydów – przywilej De non tolerandis Judeis. Dopiero w XVI wieku ludność żydowska zamieszkała w okolicach Piotrkowa zaczęła przybywać na targi i jarmarki. W 1657 wojska Stefana Czarnieckiego dokonały krwawego pogromu Żydów w Piotrkowie. W 1679 król Jan III Sobieski zezwolił na założenie kahału, synagogi, kirkutu, mykwy, rzeźni i sklepów. W 1765 roku mieszkało tu 1107 Żydów. Piotrków Trybunalski był jednym z najważniejszych w Polsce żydowskich ośrodków wydawniczo-drukarskich [2]. W 1939 mieszkało tu ok. 11 tys. osób pochodzenia żydowskiego. W październiku 1939 roku Niemcy utworzyli tu pierwsze getto na ziemiach polskich. Uwięzili w nim ok. 25 tys. osób z Piotrkowa i okolic. W dniach 15-21 października 1942 ok. 22 tys. osób wywieźli do obozu zagłady w Treblince [3].

Turystyka

Jako prawie 800-letnie miasto, Piotrków może pochwalić się wieloma zabytkami najwyższej klasy. Niewątpliwie należą do nich Stare Miasto z zachowanym średniowiecznym układem urbanistycznym ale także piotrkowskie kościoły. Jednak w Piotrkowie można podziwiać nie tylko zabytki, w samym mieście znajduje się wiele miejsc godnych obejrzenia oraz obiektów rekreacyjnych.

Najważniejsze zabytki

  • Stare miasto – staromiejski układ urbanistyczny sięga początkami średniowiecznej lokacji, zabudowa jest znacznie późniejsza. W obrębie rynku można obejrzeć ok. 142 kamienic o ciekawej architekturze. Po pożarze w 1835 r. przebudowano domy w stylu klasycystycznym. Wewnątrz niektórych zachowały się sklepienia kolebkowe, ślady podcieni, sklepione piwnice, sienie i belkowane stropy.
  • Mury miejskie – Zachowane fragmenty wybudowane w XIV i XV w. za panowania Kazimierza Wielkiego. Wysokość murów 4,5 m, szerokość 2 m.
  • Zamek królewski – zbudowany w latach 1512-1519 przez mistrza Benedykta z Sandomierza na polecenie Zygmunta I Starego.
  • Wielka Synagoga (1791-1793), obecnie Miejska Biblioteka Publiczna. Zbudowana na miejscu poprzednie drewnianej z 1689 r. zniszczonej podczas pożaru w 1740.
  • Mała Synagoga
  • Cerkiew pw. Wszystkich Świętych (XIX w.)
  • Wieża wodna (1925-1927) – ok. 50 m wysokości. Zabytek sztuki inżynierskiej.
  • Pałac Jaxa Bykowskich (XV w.) – w 1604 przebudowany na pałac renesansowy.
  • Kościół farny pw. św. Jakuba (XIII w.)
  • Kościół Nawiedzenia Panny Marii (XIV w.) – zniszczony podczas najazdu szwedzkiego, w XVIII w. odrestaurowany. Wewnątrz zabytkowe obrazy z XVII i XVIII w.
  • Kościół podominikański pw. św. Jacka i św. Doroty (XIV-XVII w.)
  • Kościół i klasztor o.o. bernardynów (XVII w.) z cudownym obrazem Matki Boskiej Piotrkowskiej.
  • Kościół oo. pijarów (XVII-XVIII w.) – obecnie ewangelicki. Budynki kolegium pijarów zaadaptowane na budynek więzienny użytkowany do 2004 r.
  • Kościół pw. NP Marii Śnieżnej (XVII w.) – dawniej dominikanek, oparty o mur miejski.
  • Kościół oo. jezuitów pw. św. Franciszka Ksawerego (XVIII w.), z cudownym obrazem Matki Bożej Trybunalskiej.
  • Kolegium jezuickie (XVIII w.) – obecnie mieści się tu I LO im. Bolesława Chrobrego.
  • Sąd Okręgowy (1905-1909), dawna siedziba władz guberni.
  • Piotrkowska Manufaktura – budynek dawnej przędzalni przy ulicy Sulejowskiej
  • Pałacyk Psarskich (XIX w.) Rozebrany przy budowie ronda u zbiegu ulic Sulejowskiej i Śląskiej

Inne ciekawe miejsca

Architektura dawna:

  • Aleje 3 Maja – budynki w stylu secesyjnym
  • Dworzec kolejowy PKP – zachowany w złym stanie technicznym
  • Hala targowa – obecnie budynek handlowo-rozrywkowy
  • Budynek Państwowej Szkoły Muzycznej

Architektura współczesna:

  • Bank Pekao S.A. przy al. Armii Krajowej
  • Kryta Pływalnia OSiR przy ul. Belzackiej
  • Kościół pw. Miłosierdzia Bożego przy ul. Łódzkiej
  • Kościół pw. NMP Królowej Pokoju przy ul. Belzackiej
  • Hala sportowa "Relax"

Inne miejsca:

  • Park im. Księcia Józefa Poniatowskiego z ogrodem botanicznym
  • Rezerwat Dęby w Meszczach im. Jeremiego Kozłowskiego
  • Cmentarz żydowski przy ul. Spacerowej
  • Dawny cyklodrom przy ulicy Budki róg Partyzantów

Informacja turystyczna

  • PTTK Oddział im. Michała Rawity Witanowskiego Piotrków Trybunalski,Plac Czarnieckiego 10
  • Muzeum w Piotrkowie Trybunalskim, Plac Zamkowy 4,

Szlaki turystyczne

Struktura Powierzchni

Według danych z 2002[4] powierzchnia miasta to 67,26 km², co stanowi 0.37% powierzchni całego województwa łódzkiego. Struktura powierzchni miasta:

  • użytki rolne 52%
  • użytki leśne 21%

Klimat

Szablon:Stub

Miesiąc I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
Najwyższa temperatura dzienna (°C) +11,2 +5,1 +12,7 +21,1 +25,3 +28,9 +32,1 +30,8 +23,9 +23,0 +10,6 +7,9
Najniższa temperatura dzienna (°C) -17,8 -13,2 -6,4 -3,9 +1,8 +1,8 +8,0 +5,6 +2,1 -3,2 -2,9 -10,0
Źródło: Typowe lata meteorologiczne i statystyczne dane klimatyczne dla obszaru Polski do obliczeń energetycznych budynków

Demografia

Dane z 2006:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 79 961 100 42 553 53 37 428 47
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)		 1188,7 630 558,7

Wskaźniki ekonomiczne

Średni dochód na jednego mieszkańca dla Piotrkowa Trybunalskiego wynosi 2435,34 zł[4]. Według danych z 2008 [1] w mieście było 3,5 tys. osób bez pracy a stopa bezrobocia wynosiła 10%.

Gospodarka

Od XIX w. ważny ośrodek przemysłu, m.in. szklarskiego (huty "Kara", "Hortensja", "Feniks"), włókienniczego (Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego "Sigmatex" – dawna Piotrkowska Manufaktura), maszynowego (Fabryka Maszyn Górniczych "Pioma", Warszawskie Zakłady Mechaniczne – Polskie Zakłady Lotnicze WZM-PZL). Jedno z dwóch głównych miast PBOP

Logistyka

Obecnie, ze względu na dogodne położenie, wokół miasta powstaje kilka rozbudowanych centrów logistycznych. Swoje magazyny ulokowały tutaj takie firmy jak:

Kompleksy magazynowe:

  • Poland Central – Pod koniec sierpnia 2007 uruchomiono pierwszą halę magazynową w kompleksie Poland Central. Kolejne magazyny mają być budowane wkrótce. Docelowa powierzchnia tego kompleksu to 50 ha powierzchni magazynowej.
  • Logistic City – Piotrków Distribution Center – Docelowa powierzchnia magazynowa centrum to 38 ha. W chwili obecnej powierzchnia magazynowa Logistic City wynosi ok. 90 tys. m² i trwa budowa kolejnego budynku magazynowego.

Swoje centrum logistyczne w okolicach Piotrkowa planuje wybudować także brytyjska firma Parkridge.

Przemysł

Piotrków to także przemysł maszynowo-precyzyjny, meblowy, papierniczy i szklarski. Swoją siedzibę ma tutaj Emerson, potentat w produkcji papieru komputerowego. W południowej części miasta działa nowoczesny browar "Kiper". Dobrze rozwinęły się firmy budowlane.

Przemysł maszynowy

Kultura

W Piotrkowie jest wiele miejsc w których człowiek może zetknąć się z wszelako pojętą kulturą. Życie miasta w ostatnich latach wzbogaciło się o szereg imprez kulturalnych, które dołączyły do już od dawna istniejących.

Biblioteki

Muzea i galerie

  • Muzeum w Piotrkowie Trybunalskim,
  • Biuro Wystaw Artystycznych – Galeria Sztuki
  • Ośrodek Działań Artystycznych "Galeria OFF"

Kina

  • Kino "Havana" należące do sieci Helios
  • Kino "Pegaz", działające w ramach Miejskiego Ośrodka Kultury
  • Multipleks Helios (5 sal - Focus Mall, od listopada 2009)

Inne ośrodki kulturalne

  • Miejski Ośrodek Kultury - "Europejska scena Teatru im. Jaracza"
  • Osiedlowy Klub Kultury "Jaskółczyn" - prowadzący między innymi dziecięce i młodzieżowe zespoły tańca

Wydarzenia cykliczne

  • Dni miasta (pierwszy pełny weekend czerwca)
  • Międzynarodowy Festiwal Sztuki Akcji – Interakcje – zapoczątkowany w 1999 roku
  • Festiwal Kabaretowy – Trybunały Kabaretowe
  • Dni muzyki kameralnej – organizowane w zabytkowej siedzibie Muzeum w Piotrkowie Trybunalskim
  • Ogólnopolski konkurs literacki o "Rubinową Hortensję"
  • Ogólnopolski konkurs pianistyczny im. I. J. Paderewskiego – odbywający się od 1991 roku, w Państwowej Szkole Muzycznej I i II stopnia w Piotrkowie Trybunalskim
  • Międzynarodowe Spotkania Rzeźbiarzy – Skrzyżowania
  • Ogólnopolski Festiwal Kultury i Sztuki Chrześcijańskiej NADZIEJA

Edukacja

Poza tym w Piotrkowie Trybunalskim funkcjonuje obecnie:

  • 14 przedszkoli samorządowych,
  • 13 szkół podstawowych (w tym Szkoła Podstawowa nr 3 w ramach Zespołu Szkolno-Gimnazjalnego nr 1),
  • 5 szkół gimnazjalnych (w tym Gimnazjum nr 3 w ramach Zespołu Szkolno-Gimnazjalnego nr 1),
  • 1 zespół szkolno-gimnazjalny,
  • 11 szkół ponadgimnazjalnych w tym Liceum Plastyczne
  • Katolickie Liceum Ogólnokształcące SPSK (Stowarzyszenie Przyjaciół Szkół Katolickich)
  • Katolickie Gimnazjum SPSK

Sport

Komunikacja

Piotrków Trybunalski stanowi ważny węzeł komunikacyjny. Przez miasto przebiegają drogi krajowe i międzynarodowe:

Drogi wojewódzkie:

Miasto posiada bardzo rozbudowany system obwodnic w którego skład wchodzą obwodnice:

W planach jest także budowa obwodnicy śródmiejskiej, mającej być w przyszłości drogą alternatywną dla płatnej autostrady A1 oraz obwodnicy południowej. W mieście znajduje się także lotnisko z utwardzonym pasem startowym.

Komunikacja miejska

W Piotrkowie Trybunalskim istnieje komunikacja autobusowa, obsługiwana przez MZK Piotrków Trybunalski, oraz linie obsługiwane przez przewoźników prywatnych.

W kwietniu 2009 roku MZK Piotrków Trybunalski obsługiwało 11 linii autobusowych (numery "0" – "10") i dysponowało następującym taborem:

Linie obsługiwane przez przewoźników prywatnych to "B", "J", "Z" oraz liczne linie minibusów.

Komunikacja kolejowa

Przez Piotrków przechodzi: Linia kolejowa nr 1

W Piotrkowie ponadto ma swój początek Linia kolejowa nr 24 przez Bełchatów do stacji Biały Ług.

Po istniejącej dawniej Piotrkowskiej Kolei Wąskotorowej do Sulejowa pozostały jedynie budynki stacji, tory w obrębie miasta bądź już zostały rozebrane, bądź zostaną rozebrane w najbliższym czasie.

Komunikacja autobusowa

Głównym przewoźnikiem międzymiastowym jest Przedsiębiorstwo PKS Piotrków Trybunalski. Obsługuje linie dalekobieżne do Warszawy, Lublina i Wrocławia oraz linie lokalne do Łodzi, Sulejowa, Tomaszowa Mazowieckiego, Bełchatowa, Żarnowa i innych miejscowości. Ważną rolę odgrywają też zrzeszeni przewoźnicy prywatni, obsługujący linie miejskie oraz podmiejskie, w tym do Sulejowa i Tomaszowa.

Komunikacja lotnicza

W Piotrkowie Trybunalskim działa lotnisko sportowe zdolne do przyjmowania samolotów kategorii dyspozycyjnej czy taksówek powietrznych.

Nabliższym portem lotniczym jest oddalony od centrum Piotrkowa Trybunalskiego o 42 km Międzynarodowy Port Lotniczy im. Władysława Reymonta w Łodzi. Ponadto miasto jest oddalone o około 133km od Portu lotniczego Warszawa Okęcie i około 137 km od Portu Lotniczego Katowice -Pyrzowice

Kościoły i związki wyznaniowe

Ludzie Piotrkowa Trybunalskiego

Prezydenci Piotrkowa Trybunalskiego

Zobacz też

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Piotrkowem Trybunalskim.

Filmy kręcone w Piotrkowie Trybunalskim

Najbardziej znane filmy, które wykorzystały Piotrków Trybunalski jako naturalną scenografię to:

Media

Wykaz tradycyjnych mediów piotrkowskich:

Podział na osiedla

W Piotrkowie Trybunalskim nazwa "osiedle" ma dwa znaczenia: 1/ Tradycyjne – istniejące osiedla 2/ Administracyjne – Jednostki Pomocnicze Gminy (odpowiednik dzielnic w większych miastach lub sołectw w gminach) W niektórych przypadkach nazwy pokrywają się: np. Wierzeje.

Współpraca zagraniczna

Współpraca zagraniczna Piotrkowa Trybunalskiego obejmuje przede wszystkim płaszczyznę kulturalną, oświatową, naukową, gospodarczą czy sportową ze swoimi miastami partnerskimi, z którymi podpisało umowę o wzajemnej współpracy oraz z miastami zaprzyjaźnionymi.

Miasta partnerskie
Miasto Kraj Data podpisania umowy
Esslingen Niemcy 25.09.1992
Mołodeczno Białoruś 13.03.1996
Równe Ukraina 07.06.1997
Velenje Słowenia 24.03.1998
Mosonmagyarovar Węgry 06.08.2001
Mariampol Litwa 14.09.2002
Vienne Francja 02.07.2005
Neath Port Talbot Wielka Brytania 22.09.2007
Kostroma Federacja Rosyjska 06.06.2009
Miasta zaprzyjaźnione
Udine Włochy -
Schiedam Holandia -
Žagubica Serbia -

Zobacz też

  1. ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym
  2. ↑ http://www.geocities.com/Athens/Stage/9921/pl/piotrkow_prasa.htm
  3. ↑ http://www.geocities.com/Athens/Stage/9921/pl/m_piotrkow.htm
  4. ↑ a b Szablon:Źródło PL
  5. ↑ Archidiecezja Łódź. [dostęp 2009-05-21].

Linki zewnętrzne

Szablon:Linki do map Polski

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Piotrków_Trybunalski&oldid=18782604”