Moslim-Roma
Moslim-Roma zijn Roma die de soennitische Islam hebben overgenomen. In de Romani-taal wordt de groep xoraxane, khorkhane, xoraxai, Horahane en Turkse zigeuners genoemd.[1][2] Moslim-Roma zijn onderverdeeld in verschillende groepen. Ze zijn vooral afkomstig uit uit Turkije, Albanië, Bulgarije, voormalig Joegoslavië, Roemenië, Griekenland (West-Thracië), Noord-Cyprus en de Krim.
De historische groep Moslim-Roma dient overigens niet verward te worden met Roma die zich in de 20e en 21e eeuw tot de islam hebben bekeerd.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]De Moslim-Roma omarmden de soennitische Islam ten tijde van het Ottomaanse Rijk. De Moslim-Roma die tegenwoordig in de Dobroedzja in Roemenië wonen zijn mogelijk nazaten van Roma die in het Ottomaanse leger dienden en zich begin 16e eeuw in Roemenië vestigden. Een wet die Süleyman I in 1530 uitvaardigde, specifiek voor de Roma van Roemelië, ondersteunt deze gedachte. Hetzelfde geldt voor een wet uit 1541, die werd ingesteld ten behoeve van het Roma-detachement in het leger. Ook zal de gemeenschap van Moslim-Roma zijn aangevuld met Roma die van elders uit het Ottomaanse Rijk verhuisd waren.
De gemeenschap vermengde elementen uit de oude Roma-tradities met de Islam. Ze werden door andere moslims overigens nooit als bijzonder religieus beschouwd.[3] De Moslim-Roma hebben de islamitische levensstijl overgenomen, waarmee ze duidelijk verschillen van de christelijke Roma. Een van de kenmerken van de Moslim-Roma is besnijdenis van jongens die vijf jaar oud zijn. Het nummer ‘5’ is namelijk een heilig getal binnen de Roma-cultuur.[4]
In de loop van de 20e eeuw kwam de arbeidsmigratie op gang. Hierdoor zijn diverse Roma naar westerse landen geëmigreerd, zowel Europese als de Verenigde Staten.[5][6][7][8] In Noord- en Zuid-Amerika verruilden ze soms het islamitische geloof voor het christelijke, maar bijvoorbeeld de Macedonische gemeenschap in de Bronx is moslim.[9][5]
Cultuur
[bewerken | brontekst bewerken]Taal
[bewerken | brontekst bewerken]De Moslim-Roma spreken een mix van diverse talen. Naast het Romani en het Turks worden er ook mengvormen van beide talen gesproken.[3]
Vrouwen
[bewerken | brontekst bewerken]Moslim-Romavrouwen dragen een dimije - ook wel bekend als şalvar - een Turkse jurk. De jurken worden doorgaans op speciale gelegenheden gedragen, maar er zijn ook vrouwen die hem dagelijks dragen.
Dans
[bewerken | brontekst bewerken]Een ander aspect van de cultuur is dansen. Traditionele dansen zijn de buikdans en hora. In de Ottomaanse periode werden mannelijke dansers köçek genoemd en vrouwelijke dansers çengi.[10]
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Muslim Romani people op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- ↑ (en) Xoraxane Roma. www.romarchive.eu. Geraadpleegd op 17 augustus 2023.
- ↑ (de) Xoraxaia / Horahane – Glossar | Neue Deutsche Medienmacher. glossar.neuemedienmacher.de. Geraadpleegd op 17 augustus 2023.
- ↑ a b (en) The Muslim Gypsies in Romania. ISIM Newletter. Geraadpleegd op 2001.
- ↑ (en) Novik, Alexander (2020-12). The Rite of Male Circumcision among the Muslim Population in the Western Balkans. Folklore: Electronic Journal of Folklore 80: 151–168. ISSN:1406-0957. DOI:10.7592/fejf2020.80.novik.
- ↑ a b Macedonian Roma: Hidden in Plain Sight. Embassy of the United States of America.
- ↑ https://www.academia.edu/2844614/Roma_Muslims_in_the_Balkans
- ↑ (en) Roma muslims on the Balkans peninsula – Central European economic and social history (7 februari 2017). Geraadpleegd op 17 augustus 2023.
- ↑ (en) Cupcea, Adriana (1 juni 2020). Remembering and being. The memories of communist life in a Turkish Muslim Roma community in Dobruja (Romania). Balkanologie. Revue d'études pluridisciplinaires 15 (1). ISSN:1279-7952. DOI:10.4000/balkanologie.2497.
- ↑ Jorge Bernal, THE ROM IN THE AMERICAS (2003).
- ↑ https://www.academia.edu/9113643