Huis te Crooswijk

Huis te Crooswijk
Boven: het middeleeuwse kasteel. Onder: het 17e-eeuwse herenhuis.
Gebouwd in	1256-1275
Gesloopt in	1828
Herbouwd in	tussen 1580-1620 en in 1750
Huis te Crooswijk in 1747

Huis te Crooswijk, ook wel Duyfhuis of Crooswijk genoemd, was een kasteel en buitenplaats in de Nederlandse stad Rotterdam, provincie Zuid-Holland. De stadswijk Crooswijk is naar het kasteel vernoemd.^[1]

Het kasteel is tussen 1256 en 1275 door Dirc die Visscher gebouwd op een eilandje in de Rotte. Dirc was leenman van de heren van Voorne, die in 1337 werden vermeld als de kasteeleigenaren. Later kwam het kasteel in bezit van de graven van Holland. Het middeleeuwse kasteel was een vierkante bakstenen woontoren van 12 bij 15 meter groot.

In 1420 kwam het Huis te Crooswijk voor in de rekening van de Schielandse baljuw. Het werd toen omschreven als 'den thoorn te Crooswijk'.

In de 16e eeuw verviel het kasteel tot een ruïne en in 1574 werd het afgebroken, waarschijnlijk om te voorkomen dat vijandelijke troepen het bouwwerk konden gebruiken in het begin van de Tachtigjarige Oorlog.

Het was waarschijnlijk Claes Vranckenszn die omstreeks 1600 het afgebroken Huis te Crooswijk herbouwde, maar dan als herenhuis. De overige bebouwing die tot dan toe deel uitmaakte van het oude leen van Crooswijk, werd verbouwd tot het Huis Rubroeck. Zowel Crooswijk als Rubroeck waren nu buitenplaatsen.

In 1624 kreeg de brouwer Allard van der Duyn het Huis te Crooswijk in bezit en hij liet het grootschalig verbouwen. De buitenplaats kwam vervolgens in eigendom van de burgemeestersfamilie Besemer en de aanzienlijke familie Prins. Telgen uit de familie Prins noemden zich zelfs heer van Crooswijk. In 1709 vererfde het Huis te Crooswijk naar de Rotterdamse burgemeester Aernout Deynoot.

In 1750 is het oude huis vervangen door nieuwbouw.

De familie Gevers Deynoot kwam in 1816 in de financiële problemen en de bank legde beslag op de buitenplaats Crooswijk. Er werden plannen ontwikkeld om de buitenplaats om te bouwen naar een zomerpretpark zoals het Engelse Vauxhall, maar hier kwam niets van terecht. Ook een loterij in 1827 leverde geen nieuwe eigenaar op. In 1828 werd de buitenplaats door de gemeente Rotterdam gesloopt en het terrein werd onderdeel van de nieuwe Algemene Begraafplaats Crooswijk.

• 
  Fantasietekening van een Romeinse toren te Rotterdam in 150 na Chr. Het middeleeuwse Duyfhuis zou volgens sommige bronnen zijn oorsprong vinden in deze Romeinse toltoren.^[1]
• 
  Het Huis te Crooswijk, in 1647 getekend door Roelant Roghman.
• 
  Toegangspoort tot het Huis te Crooswijk in 1747, getekend door Jakob Kortebrant.
• 
  Huis te Crooswijk in 1825, getekend door David van Welle. Enkele jaren later werd de buitenplaats afgebroken.

Zie de categorie Huis te Crooswijk van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.