Het Hogeland

Zie voor de gelijknamige landstreek, die een groter gebied omvat: Hogeland.

Het Hogeland
t Hoogelaand

Gemeente in Nederland
(Details) (Details)
Situering
Provincie	Groningen (provincie) Groningen
COROP-gebied	Overig-Groningen
Coördinaten	53° 24′ NB, 6° 40′ OL
Algemeen
Oppervlakte	907,58 km²
- land	482,75 km²
- water	424,83 km²
Inwoners (1 januari 2024)	48.228? (100 inw./km²)
Bestuurs­centrum	Uithuizen, Winsum
Naam inwoners	Hogelaandsters
Belangrijke verkeersaders	,  ,  ; spoorlijnen Sauwerd - Roodeschool & Groningen - Delfzijl
Politiek
Burgemeester (lijst)	Henk Jan Bolding (CDA)
Economie
Gem. WOZ-waarde (2019)	€ 165.000
Overig
Netnummer(s)	050, 0595, 0596
CBS-code	1966
CBS-wijkindeling	zie wijken en buurten
Website	https://hethogeland.nl/
Bevolkingspiramide (2023)
Topografische kaart
Topografische kaart van de gemeente Het Hogeland
Portaal    Nederland

Het Hogeland is een gemeente met 48.228 inwoners (1 januari 2024, bron: CBS) in het noorden van de Nederlandse provincie Groningen. Er zijn gemeentelijke vestigingen in Winsum en Uithuizen. In laatstgenoemde plaats vergadert de gemeenteraad, het gemeentebestuur zetelt in het bestuurscentrum in Winsum, een voormalig notariskantoor en gemeentehuis.

De gemeente ontstond op 1 januari 2019 door een fusie van de gemeenten Bedum, Eemsmond, De Marne en Winsum.

De gemeentebesturen van de vier gemeenten hebben alle tegelijkertijd, op 13 oktober 2016, het fusieplan aan de gemeenteraden voorgelegd. Resultaat was dat alle gemeenteraden instemden met de fusie.^[1]

De streek Middag oftewel de voormalige gemeente Ezinge, sinds 1990 behorend tot de gemeente Winsum, is niet opgegaan in de gemeente Het Hogeland, maar in de gemeente Westerkwartier.

In aanloop naar de vorming van de fusiegemeente Eemsdelta (Delfzijl, Appingedam en Loppersum) in 2021 werd in Middelstum, dat tot de gemeente Loppersum behoorde, gepleit om over te gaan naar Het Hogeland. Dit gebeurde echter niet. Het deel van Loppersum ten westen van de Eemshavenweg (voormalige gemeente Middelstum) had op 1 januari 2018 in totaal 2.580 inwoners.

De naam is ontleend aan het historische district Hogeland of Hoogeland. De inwoners kregen in 2017 de gelegenheid te stemmen voor de definitieve naam door middel van een enqûete. 75% koos voor Het Hogeland. Hiermee vielen de alternatieven Het Marenland en Hunsingo af.

De historische landstreek Hogeland omvat ook een deel van de gemeente Eemsdelta (de voormalige gemeente Loppersum en een deel van de gemeenten Appingedam en Delfzijl). De voormalige gemeente Bedum ten zuiden van Winsumerdiep en Boterdiep wordt vanouds niet tot het Hogeland gerekend. Onderdendam ligt op de grens van beide gebieden.

Adorp, Baflo, Bedum, Broek, Den Andel, Doodstil, Eenrum, Eppenhuizen, Groot Wetsinge, Hornhuizen, Houwerzijl, Kantens, Klein Wetsinge, Kleine Huisjes, Kloosterburen, Kruisweg, 't Lage van de Weg, Lauwersoog, Leens, Mensingeweer, Molenrij, Niekerk, Noordwolde, Oldenzijl, Onderdendam, Oosteinde, Oosternieland, Oudeschip, Pieterburen, Rasquert, Roodeschool, Rottum, Saaxumhuizen, Sauwerd, Schouwerzijl, Stitswerd, Tinallinge, Uithuizen, Uithuizermeeden, Ulrum, Usquert, Vierhuizen, Warffum, Warfhuizen, Wehe-den Hoorn, Westernieland, Winsum, Zandeweer, Zoutkamp, Zuidwolde en Zuurdijk.

Abbeweer, Alinghuizen, Arwerd, Bellingeweer, Breede, De Dingen, Douwen, Ellerhuizen, Ernstheem, Ewer, Groot Maarslag, Grijssloot, Hammeland, Harssens, Hefswal, Hekkum, Hiddingezijl, De Houw, Klein Garnwerd, Kaakhorn, Katershorn, Koningslaagte, Koningsoord, Klei, Krassum, Lutjewolde, Lutje Marne, Maarhuizen, Menkeweer, Nijenklooster, Noordpolderzijl, Obergum, Oldenzijl, Oldorp, Onderwierum, Oosterhörn, Oudedijk, Paapstil, Plattenburg, De Raken, Ranum, Het Reidland, Rodewolt, Roodehaan, Schapehals, Schaphalsterzijl, Schilligeham, Schouwen, Sint Annerhuisjes, Startenhuizen, 't Stort, Takkebos, Ter Laan, Tijum, Tinallinge, Valcum, Valom, De Vennen, Wadwerd, Westerdijkshorn, Westerklooster, Wierhuizen, Wierum, Wierumerschouw (gedeeltelijk), 't Wildeveld, Willemsstreek, Zevenhuizen.

De Waddeneilanden Rottumeroog en Rottumerplaat behoren tot de gemeente Het Hogeland.

Tot de gemeente Het Hogeland behoren de Eemshaven, Lauwersoog en de hoogtijhaven bij Noordpolderzijl.

De zetels van de bestuursmeerderheid worden dik aangegeven.

De coalitie voor de periode 2022-2026 bestaat uit GemeenteBelangen, PvdA, GroenLinks en VVD. Zie hieronder het college van burgemeester en wethouders voor de periode 2022-2026.^[4][5]

In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en oorlogsmonumenten, zie:

• Lijst van rijksmonumenten in Het Hogeland
• Lijst van gemeentelijke monumenten in Het Hogeland
• Lijst van oorlogsmonumenten in Het Hogeland
• Lijst van beelden in Het Hogeland

De gemeente Het Hogeland bestaat uit de gebieden van de voormalige gemeenten: Ulrum, Leens, Kloosterburen, Eenrum, Baflo, Warffum, Usquert, Hefshuizen (Uithuizen en Uithuizermeeden), Kantens, Winsum, Bedum en Adorp. In 1990 gaan deze gemeenten samen tot vier gemeenten: De Marne, Eemsmond, Winsum terwijl Bedum zelfstandig blijft. Per 1 januari 2019 is het huidige grondgebied gevormd. Alle bevolkingsaantallen zijn hier op gebaseerd en dus exclusief de voormalige gemeente Ezinge die niet behoort tot de huidige gemeente Het Hogeland maar wel behoorde tot de gemeente Winsum tussen 1990 en 2019.

• 1960 - 46.816 inwoners
• 1970 - 45.056 inwoners
• 1980 - 50.831 inwoners
• 1990 - 48.837 inwoners
• 1995 - 49.594 inwoners
• 2000 - 50.385 inwoners
• 2005 - 51.453 inwoners
• 2010 - 49.747 inwoners
• 2015 - 48.542 inwoners
• 2019 - 47.888 inwoners
• 2020 - 47.834 inwoners
• 2021 - 47.843 inwoners
• 2022 - 48.022 inwoners
• 2023 - 48.312 inwoners

(Bron: CBS Statline)

Aangrenzende gemeenten
Schiermonnikoog Schiermonnikoog (Fr) (Noordzee)
Noardeast-Fryslân Noardeast-Fryslân (Fr)
Westerkwartier Westerkwartier		Groningen Groningen		Eemsdelta Eemsdelta

In de gemeente Het Hogeland wordt een variant van het Gronings gesproken, het Hogelandsters.

• Officiële website

Zie de categorie Het Hogeland van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.