Taoiseach

De Taoiseach (ongeveer uitgesproken als tie'sjach, Uitspraak^ⓘ) is de titel voor de premier van Ierland. De naam betekent de aanvoerder of leider. Hoewel het een Iers-Gaelisch woord is, wordt in het dagelijks taalgebruik de titel niet in het Engels vertaald. Het meervoud van Taoiseach is Taoisigh. Taoiseach is ook een bijvoeglijk naamwoord, en het meervoud is dan Taoiseacha. In de Ierse grondwet wordt het vertaald naar premier.

De functie bestaat sinds 1937,^[1] en was goedgekeurd door Éamon de Valera. De vicepremier is de Tánaiste.

Taoisigh na hÉireann (lijst van Taoisigh) (1922–heden)

Nr.		Ambtstermijn		Partij(en)	Kabinet(en)	Verkiezing(en)
1	William Thomas Cosgrave (1880–1965)	6 december 1922	9 maart 1932	Cumann na nGaedheal	W.T. Cosgrave I	1922
					W.T. Cosgrave II	1923
					W.T. Cosgrave III	1927 (1)
					W.T. Cosgrave IV	1927 (2)
					W.T. Cosgrave V	1927 (2)
2	Éamon de Valera (1882–1975)	9 maart 1932	18 februari 1948	Fianna Fáil	De Valera I	1932
					De Valera II	1933
					De Valera III	1937
					De Valera IV	1937
					De Valera V	1938
					De Valera VI	1943
					De Valera VII	1944
3	John Aloysius Costello (1891–1976)	18 februari 1948	13 juni 1951	Fine Gael	Costello I	1948
(2)	Éamon de Valera (1882–1975)	13 juni 1951	2 juni 1954	Fianna Fáil	De Valera VIII	1951
(3)	John Aloysius Costello (1891–1976)	2 juni 1954	20 maart 1957	Fine Gael	Costello II	1954
(2)	Éamon de Valera (1882–1975)	20 maart 1957	23 juni 1959 ^[2]	Fianna Fáil	De Valera IX	1957
4	Seán Lemass (1899–1971)	23 juni 1959	10 november 1966 ^[2]	Fianna Fáil	Lemass I	1957
					Lemass II	1961
					Lemass III	1965
5	Jack Lynch (1917–1999)	10 november 1966	14 maart 1973	Fianna Fáil	Lynch I	1965
5	Jack Lynch (1917–1999)	10 november 1966	14 maart 1973	Fianna Fáil	Lynch II	1969
6	Liam Cosgrave (1920–2017)	14 maart 1973	5 juli 1977	Fine Gael	L. Cosgrave	1973
(5)	Jack Lynch (1917–1999)	5 juli 1977	11 december 1979 ^[2]	Fianna Fáil	Lynch III	1977
7	Charles Haughey (1925–2006)	11 december 1979	30 juni 1981	Fianna Fáil	Haughey I	1977
8	Garret FitzGerald (1926–2011)	30 juni 1981	9 maart 1982	Fine Gael	FitzGerald I	1981
(7)	Charles Haughey (1925–2006)	9 maart 1982	14 december 1982	Fianna Fáil	Haughey II	1982 (1)
(8)	Garret FitzGerald (1926–2011)	14 december 1982	10 maart 1987	Fine Gael	FitzGerald II	1982 (2)
(7)	Charles Haughey (1925–2006)	10 maart 1987	11 februari 1992 ^[2]	Fianna Fáil	Haughey III	1987
(7)	Charles Haughey (1925–2006)	10 maart 1987	11 februari 1992 ^[2]	Fianna Fáil	Haughey IV	1989
9	Albert Reynolds (1932–2014)	11 februari 1992	15 december 1994 ^[2]	Fianna Fáil	Reynolds I	1989
9	Albert Reynolds (1932–2014)	11 februari 1992	15 december 1994 ^[2]	Fianna Fáil	Reynolds II	1992
10	John Bruton (1947–2024)	15 december 1994	26 juni 1997	Fine Gael	Bruton	1992
11	Bertie Ahern (1951)	26 juni 1997	8 mei 2008 ^[2]	Fianna Fáil	Ahern I	1997
					Ahern II	2002
					Ahern III	2007
12	Brian Cowen (1960)	8 mei 2008	9 maart 2011	Fianna Fáil	Cowen	2007
13	Enda Kenny (1951)	9 maart 2011	14 juni 2017 ^[2]	Fine Gael	Kenny I	2011
13	Enda Kenny (1951)	9 maart 2011	14 juni 2017 ^[2]	Fine Gael	Kenny II	2016
14	Leo Varadkar (1979)	14 juni 2017	27 juni 2020	Fine Gael	Varadkar	2016
15	Micheál Martin (1960)	27 juni 2020	17 december 2022	Fianna Fáil	Martin-Varadkar	2020
(14)	Leo Varadkar (1979)	17 december 2022	9 april 2024 ^[2]	Fine Gael	Martin-Varadkar
16	Simon Harris (1986)	9 april 2024	heden	Fine Gael	Harris-Martin

Noten

↑ Van 1922 tot 1932 was William Thomas Cosgrave en van 1932 tot 1937 Éamon de Valera President of the Executive Council, zoals de Ierse premier in die tijd heette.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Afgetreden

[1] Van 1922 tot 1932 was William Thomas Cosgrave en van 1932 tot 1937 Éamon de Valera President of the Executive Council, zoals de Ierse premier in die tijd heette.

[Afgetreden-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Afgetreden

[1]