Bündnis 90/Die Grünen

Die Grünen ontstonden midden tot eind jaren 70 in het toenmalige West-Duitsland, als samenwerking tussen ecologisten en pacifisten. In 1979 namen de Groenen deel aan de Europese verkiezingen, waarbij ze 3,2% van de stemmen haalden. Petra Kelly en Herbert Gruhl waren de hoogste kandidaten bij deze verkiezingen.

De partij werd officieel opgericht op 13 januari 1980 in Karlsruhe met als kernwoorden sociaal, milieubewust, "basisdemokratisch" en pacifistisch.

Bij de Bondsdagverkiezingen van 1983 haalde de partij 5,6% van de Zweitstimmen, net boven de kiesdrempel van 5%, en werd daarmee voor het eerst met 27 zetels op nationaal niveau vertegenwoordigd.

Twee jaar later kwamen Die Grünen voor het eerst in een regering, en wel in de deelstaat Hessen. Joschka Fischer werd minister voor milieu in een rood-groene coalitie met de SPD.

De partij bleef populairder worden bij het electoraat en groeide weer twee jaar later, bij de Bondsdagverkiezingen in 1987, naar 8,3% van de Zweitstimmen en 44 zetels.

De val van de Muur en de daaropvolgende hereniging van Oost- en West-Duitsland was ook voor Die Grünen een belangrijke gebeurtenis, alhoewel ze zelf de slogan Alle reden von Deutschland, wir reden vom Klima ("Iedereen praat over (de hereniging van) Duitsland, wij praten over het klimaat") gebruikten bij de verkiezingen van 1990. In dat jaar werd ook de fusie met de Grüne Partei der DDR een feit.

Juist de verkiezingen van 1990 maakten de hereniging van de beide Duitslanden belangrijk voor Die Grünen: in het voormalige Westen haalde men de kiesdrempel niet en zou uit de Bondsdag verdwijnen. Alleen door een uitzondering (de kiesdrempel werd voor West en Oost apart berekend) kwam de partij in de Bondsdag. In het voormalige Oosten namen Die Grünen namelijk deel aan de lijstverbinding Bündnis 90/Grüne - BürgerInnenbewegung (B90/Gr), die 8 zetels binnenhaalde.

Bündnis 90 was een samenwerkingsverband van verschillende Oost-Duitse burgerbewegingen, waaronder Demokratie jetzt, Initiative Frieden und Menschenrechte en delen van het Neue Forum. Na gezamenlijke deelname aan de Volkskammerverkiezingen eerder in 1990 onder de naam Bündnis 90: Bürger für Bürger, werd in september 1991 besloten samen te gaan onder de noemer Bündnis 90.

Hierna was in mei 1993 de fusie tussen Die Grünen en Bündnis 90 tot het huidige Bündnis 90/Die Grünen een feit. Onder de nieuwe naam nam de partij in 1994 voor het eerst deel aan de verkiezingen, waarbij 7,3% van de stemmen (49 zetels) werden behaald. De politieke jongerenorganisatie Grüne Jugend zag datzelfde jaar het licht en in 1996 werden de politieke stichtingen van de voormalige partijen verenigd in de Heinrich Böllstichting.

Na de verkiezingen van 1998 was er in Duitsland een linkse (zij het krappe) meerderheid van SPD en Bündnis 90/Die Grünen, ondanks een licht verlies van twee zetels van de Groenen.

SPD en Bündnis 90/Die Grünen vormden dan ook een "rood-groene" coalitie onder leiding van bondskanselier Gerhard Schröder. De Groene ministers in het kabinet waren Joschka Fischer (Buitenlandse zaken en vicekanselier), Andrea Fischer (Gezondheid) en Jürgen Trittin (Milieu). Vanwege de BSE-crisis stapte Andrea Fischer in 2001, samen met SPD-minister van landbouwzaken Karl-Heinz Funke, op en werd vervangen door de SPD-politica Ulla Schmidt. Grüne Renate Künast volgde Funke op als minister van Verbraucherschutz, Ernährung und Landwirtschaft ("Consumentenbescherming, voeding en landbouw").

Een veelbesproken feit was dat Joschka Fischer als minister van Buitenlandse zaken voor het eerst na de Tweede Wereldoorlog Duitse soldaten in een oorlog stuurde. Het ging om de Kosovo-oorlog die op 24 maart 1999 begon. Gezien het feit dat Bündnis 90/Die Grünen altijd een pacifistische partij was geweest, had de partijbasis veel kritiek op dit besluit. Fischer verdedigde zich met de zin „Wir haben immer gesagt: ‚Nie wieder Krieg!‘ Aber wir haben auch immer gesagt: ‚Nie wieder Auschwitz!‘" (Wij hebben altijd gezegd: ,Nooit meer oorlog!' maar wij hebben ook altijd gezegd: ,Nooit meer Auschwitz!')

In 2002 waren er nieuwe Bondsdagverkiezingen en wist de partij het beste resultaat tot nu toe te realiseren: 8,6% van de stemmen en 55 zetels, waaronder het eerste Direktmandat of direct gekozen zetel, behaald in het Berlijnse kiesdistrict 84 (onder andere Friedrichshain, Prenzlauer Berg-Oost en Kreuzberg). Ondanks een teruggang van de SPD, die krap aan de grootste fractie van de Bondsdag bleef, werd de rood-groene coalitie onder Schröder gecontinueerd. De Groene ministers van Schröder-I bleven ook in Schröder-II op hun post.

Hoewel de partij bij de volgende Bondsdagverkiezingen in 2005 maar licht verloor (0,4% en 4 zetels) was voortzetting van de rood-groene coalitie niet mogelijk, omdat de SPD zwaarder verloor. In plaats van de Groenen was het nu de grootste partij, CDU/CSU die een zogenaamde "zwart-rode" grote coalitie met de SPD vormde. Bündnis 90/Die Grünen werd van regeringspartij de kleinste oppositiepartij, na de FDP en Die Linke.

Ook na de Bondsdagverkiezingen van 2009, 2013 en 2017 zaten de Groenen in de oppositie, al werd er in 2017 wel geprobeerd om een Jamaica-coalitie te vormen. Het was de liberale FDP die de stekker uit de onderhandelingen trok, waarna de Groenen opnieuw in de oppositiebanken kwamen.

De Duitse Bondsdagverkiezingen 2021 leidde tot enorme zetelwinst voor de Groenen. De partij pakte een nationaal record met 14,8 procent van de stemmen. Samen met de andere winnaars, SPD en FDP, werd een verkeerslichtcoalitie gevormd. Het kabinet-Scholz I is het eerste driepartijenkabinet op landelijk niveau in Duitsland. De Groenen leverden vijf ministers voor het kabinet, daarbij werd Robert Habeck vicekanselier en Minister van Economie en Klimaat.

Aan de partij gelieerd is de cultureel-maatschappelijke Heinrich-Böll-Stiftung, statutair gevestigd te Berlijn.

• Officiële website