Banggi (kawasan negeri)

N.01 Banggi
Kawasan pilihan raya Sabah
Bahagian pilihan raya negeri
Badan perundangan	Dewan Undangan Negeri Sabah
ADUN	Mohammad Mohamarin; GRS
;
Kawasan pilihan raya diwujudkan	1974
Kali pertama dipertandingkan	1976
Kali terakhir dipertandingkan	2020
Demografi
Pemilih (2020)	5,961
Luas (km²)	621

Banggi ialah bahagian pilihan raya negeri di Sabah, Malaysia, yang diwakili di Dewan Undangan Negeri Sabah.^[3] Kawasan ini dimandatkan mengembalikan seorang ahli kepada Dewan Undangan di bawah sistem undi pemenang undi terbanyak. Penyandang bagi Dun N.01 Banggi ialah Mohammad Mohamarin, seorang ahli Parti Gagasan Rakyat Sabah (GAGASAN), sebuah parti komponen Gabungan Rakyat Sabah (GRS).

DUN ini mempunyai jumlah pengundi yang terlalu kecil berbanding purata pengundi di Sabah.^[4]

Sejarah

2016 – kini: Bahagian pilihan raya ini mengandungi daerah mengundi Limbuak, Kapitangan, Sabur, Karakit, Malawali, Balambangan, Maliu, Dagotan, Lok Agong, Sebogoh, Loktohog, Laksian, Palak dan Tigabu.^[2]^[5]

Sejarah perwakilan

Penggal	Tahun		Parti
Kawasan dicipta daripada Bengkoka-Banggi
Ke-5	1976–1981	Mustapha Harun	USNO
Ke-6	1981–1983	Abdul Salam Harun	USNO
Ke-6	1983–1985	Yahya bin Othman	BERJAYA
Ke-7	1985–1986	Amir Kahar Tun Mustapha	USNO
Ke-8	1986–1990
Ke-9	1990–1994
Ke-10	1994–1999		PBS
Ke-11	1999–2004		BN (UMNO)
Ke-12	2004–2008
Ke-13	2008–2013	Abd Mijul Unaini
Ke-14	2013–2018	Abd Mijul Unaini
Ke-15	2018–2020	Mohammad Mohamarin	WARISAN
Ke-16	2020–2023		WARISAN
Ke-16	2023–kini		GRS (PGRS)

Demografi

Pemilih DUN Banggi mengikut kaum (2018)

Bumiputera Islam (61.54%)

Bumiputera bukan Islam (37.90%)

Cina (0.27%)

Lain-lain (0.28%)

Menurut pilihan raya negeri Sabah 2018, majoriti pemilih DUN ini Bumiputera Sabah yang beragama Islam.^[3]

Bilangan pemilih mengikut kaum (2018)
Pemilih (%)				Jumlah
Bumiputera Islam	Bumiputera bukan Islam	Cina	Lain-lain	Jumlah
61.54	37.90	0.27	0.28	11,054

Daerah mengundi

Menurut warta yang diperakui pada 13 Mei 2016, bahagian pilihan raya negeri ini dibahagi kepada 14 pusat mengundi.

Daerah mengundi	Nombor kod	Pusat mengundi	Bilangan pemilih (2016)^[2]^{[nota 1]}
Limbuak	167/01/01	SK Limbuak	462
Kapitangan	167/01/02	SK Kapitangan	350
Sabur	167/01/03	SK Sabur	364
Karakit	167/01/04	SK Karakit Banggi	953
Malawali	167/01/05	SK Tanjung Manawali	104
Balambangan	167/01/06	SK Balambangan Banggi	278
Maliu	167/01/07	SK Padang	773
Dagotan	167/01/08	SK Dogoton	237
Lok Agong	167/01/09	SK Kapitangan	329
Sebogoh	167/01/10	Balai Raya Kasingpitan Sebogoh	125
Loktohog	167/01/11	SK Loktohog Banggi	456
Laksian	167/01/12	SK Laksian	356
Palak	167/01/13	SK Palak	308
Tigabu	167/01/14	SK Pulau Tigabu	390

Keputusan pilihan raya

Pilihan raya negeri Sabah 2020
Parti		Calon	Undian	%
	WARISAN	Mohammad Mohamarin	1,773	45.89
	BN	Akram Ismail	1,070	27.69
	PCS	Kamri Kail	523	13.54
	Bebas	Amir Kahar Tun Mustapha	261	6.75
	Bebas	Miasin Nusirin	178	4.61
	USNO (Baru)	Salbin Muksin	48	1.24
	PPRS	Abdul Aziz Amir Bangsah	11	0.28
Jumlah undi sah			3,864	100.00
Jumlah kertas undi ditolak			106
Kertas undi tidak dikembalikan			7
Keluar mengundi			3,977	66.72
Pemilih berdaftar			5,961
Majoriti			703
	WARISAN kekal		Peralihan
Sumber Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia^[1]

Pilihan raya negeri Sabah 2018
Parti		Calon	Undian	%	∆%
	WARISAN	Mohammad Mohamarin	3,613	47.79
	BN	Abd Mijul Unaini	3,234	42.78
	STAR	Norlaji Amir Hassan	367	4.85
	HR	Abidula Amsana	198	2.62
	PPRS	Kusugan Ali	105	1.39
	PKS	Abdul Nasir Jamaluddin	43	0.57
Jumlah undi sah			7,560	100.00
Jumlah kertas undi ditolak			279
Kertas undi tidak dikembalikan			29
Keluar mengundi			7,868	73.10
Pemilih berdaftar			11,054
Majoriti			379
	WARISAN ambil alih dari BN		Unjuran		.
Sumber Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia^[6]^[7]

Pilihan raya negeri Sabah 2013
Parti		Calon	Undian	%
	BN	Abd Mijul Unaini	4,293	61.32
	PKR	Abdul Razak Abdul Salam	1,054	15.05
	Bebas	Mursalim Tanjul	642	9.17
	SAPP	Jae-ly Medong	533	7.61
	STAR	Mohd Arifin Abdul Salam	479	6.84
Jumlah undi sah			7,001	100.00
Jumlah kertas undi ditolak			256	3.53
Kertas undi tidak dikembalikan			0	0
Keluar mengundi			7,257	73.60
Pemilih berdaftar			9,861
Majoriti			3,239
	BN kekal		Peralihan
Sumber Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia^[8]^[7]

Pilihan raya negeri Sabah 2008
Parti		Calon	Undian	%
	BN	Abd Mijul Unaini	3,351	68.70
	PKR	Mursalim Tanjul	1,327	27.20
	BERSEKUTU	Martin Lantop	87	1.80
	Bebas	Kusugan Ali	70	1.40
	Bebas	Usmar Uyuh	34	0.70
Jumlah undi sah			4,869	100.00
Jumlah kertas undi ditolak			232	4.50
Kertas undi tidak dikembalikan			8	0.16
Keluar mengundi			5,109	62.40
Jumlah pemilih			8,187
Majoriti			2,024
	BN kekal		Peralihan
Sumber Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia^[9]^[7]

Pilihan raya negeri Sabah 2004
Parti		Calon	Undian	%
	BN	Amir Kahar Tun Mustapha	2,372	52.03
	Bebas	Mursalim Tanjul	1,980	43.43
	PKR	Muslimin Arip	207	4.54
Jumlah undi sah			4,559	100.00
Jumlah kertas undi ditolak			205	4.29
Kertas undi tidak dikembalikan			9	0.19
Keluar mengundi			4,773	61.07
Jumlah pemilih			7,815
Majoriti			392
	BN kekal		Peralihan
Sumber Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia^[9]^[7]

Pilihan raya negeri Sabah 1999
Parti		Calon	Undian	%	∆%
	BN	Amir Kahar Tun Mustapha	2,854	55.07
	PBS	Salbin Muksin	1,840	35.48
	BERSEKUTU	Ghazali Harris	454	8.75
	Bebas	Maria Tam	38	0.73
Jumlah undi sah			5,186	100.00
Jumlah kertas undi ditolak			93	1.76
Kertas undi tidak dikembalikan			0	0
Keluar mengundi			5,279	69.01
Jumlah pemilih			7,650
Majoriti			1,014
	BN ambil alih dari PBS		Unjuran		.
Sumber Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia^[10]^[9]

Pilihan raya negeri Sabah 1994
Parti		Calon	Undian	%	∆%
	PBS	Amir Kahar Tun Mustapha	2,335	51.31
	BN	Abd Mijul Unaini	1,988	43.68
	Bebas	Abidula Amsana	94	2.07
	BERSEKUTU	Napson Tahir	93	2.04
	SETIA	Saraban Laheman	44	0.90
Jumlah undi sah			4,554	100.00
Jumlah kertas undi ditolak			67	2.10
Kertas undi tidak dikembalikan			0	0
Keluar mengundi			4,621	70.50
Jumlah pemilih			6,555
Majoriti			347
	PBS ambil alih dari USNO		Unjuran		.
Sumber Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia^[9]

Pilihan raya negeri Sabah 1990
Parti		Calon	Undian	%
	USNO	Amir Kahar Tun Mustapha	2,284	57.65
	PBS	Abidula Amsana	1,084	27.36
	BERJAYA	Saludin Ali Besar	251	6.34
	AKAR	Eyon Angis	175	4.42
	PRS	Motimbun Stujongkok	168	4.24
Jumlah undi sah			3,962	100.00
Jumlah kertas undi ditolak			102	2.51
Kertas undi tidak dikembalikan			0	0
Keluar mengundi			4,064	66.58
Jumlah pemilih			6,104
Majoriti			1,200
	USNO kekal		Peralihan
Sumber Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia^[9]

Pilihan raya negeri Sabah 1986
Parti		Calon	Undian	%
	USNO	Amir Kahar Tun Mustapha	2,177	59.11
	PBS	Mohd Rosley Asantie	1,248	33.89
	BERJAYA	Jose Modsinupu	258	7.01
Jumlah undi sah			3,683	100.00
Jumlah kertas undi ditolak			80	2.13
Kertas undi tidak dikembalikan			0	0
Keluar mengundi			3,763	62.19
Jumlah pemilih			6,051
Majoriti			929
	USNO kekal		Peralihan
Sumber Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia^[9]

Pilihan raya negeri Sabah 1985
Parti		Calon	Undian	%	∆%
	USNO	Amir Kahar Tun Mustapha	2,161	54.61
	BN	Yahya Othman	803	20.29
	PBS	Engkuan Eyong	739	18.68
	BERSEPADU	Abidula Amsana	98	2.48
	Bebas	Ebrahim Taulani	27	0.68
Jumlah undi sah			3,828	93.08
Jumlah kertas undi ditolak			129
Keluar mengundi			3,957	68.93
Jumlah pemilih			5,741
Majoriti			1,358
	USNO ambil alih dari BERJAYA		Unjuran		.
Sumber Almanak Keputusan Pilihan Raya Umum^[11]

Pilihan raya kecil negeri Sabah 28 Januari 1983
Sejurus perlucutan jawatan penyandangnya, Abdul Salam Harun.
Parti		Calon	Undian	∆%
Yahaya Othman diisytiharkan menang tanpa bertanding setelah pencalonan dua calon lain dibatalkan.
	BERJAYA	Yahaya Othman
	SEDAR	Musah Taulani
	Bebas	Engkuan Kyong
Jumlah undian sah
Jumlah kertas undi ditolak
Kertas undi tidak dikembalikan
Keluar mengundi
Pemilih berdaftar
Majoriti
	USNO ambil alih dari BERJAYA		Unjuran	?
Sumber "How they fared". New Straits Times. 1985-04-22.

Pilihan raya negeri Sabah 1981
Parti		Calon	Undian	%
	USNO	Abdul Salam Harun	1,736	50.57
	BERJAYA	Motimbun Stujongkok	1,261	36.73
	PASOK	Malindau Sinong	379	11.04
	PUSAKA	Saludin Ali Besar	43	1.25
	Bebas	Tamanong Suaib	14	0.41
Jumlah undian sah			3,433	100.0
Jumlah kertas undi ditolak			120
Kertas undi tidak dikembalikan			0
Keluar mengundi			3,553	72.00
Pemilih berdaftar			4,885
Majoriti			475
	USNO kekal		Peralihan
Sumber "How they fared". New Straits Times. 1985-04-22.

Pilihan raya negeri Sabah 1976: Banggi
Parti		Calon	Undian	%
	USNO	Mustapha Harun	2,556	73.13
	BERJAYA	Abdul Hamid Ahmad	939	26.87
Jumlah undian sah			3,495
Jumlah kertas undi ditolak			48
Kertas undi tidak dikembalikan			0	0.00
Keluar mengundi			3,543	83.05
Pemilih berdaftar			4,266
Majoriti			1,617
Ini adalah kawasan pilihan raya baharu yang diwujudkan.

Nota

Rujukan

^ ^a ^b "Keputusan Terkini DUN N.01". Dashboard SPR. Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-09-13. Dicapai pada 13 September 2020.
^ ^a ^b ^c Laporan Kajian Semula Persempadanan Mengenai Syor-Syor Yang Dicadangkan bagi Bahagian-Bahagian Pilihan Raya Persekutuan dan Negeri Di Dalam Negeri Sabah Kali Keenam Tahun 2017 (PDF) (Laporan). Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 2020-09-13. Dicapai pada 2019-10-02.
^ ^a ^b "Sabah 14th General Election Malaysia (GE14 / PRU14)" [Pilihan Raya Umum ke-14 Malaysia Sabah (PRU14)]. The Star (dalam bahasa Inggeris). Petaling Jaya. 23 Mac 2019. Diarkibkan daripada yang asal pada 23 Mac 2019. Dicapai pada 13 April 2019. (Nota: Di bawah pengepala "Candidates & Results", klik "State".)
^ Maria Chin Abdullah, Ahli Parlimen Petaling Jaya (17 Julai 2019). "Penyata Rasmi Parlimen Dewan Rakyat" (PDF). Perbahasan Parlimen (Hansard). Persekutuan Malaysia: Dewan Rakyat Malaysia. laj. 1700–1710. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 2020-09-13. Dicapai pada 2020-09-13.
^ "Notis Mengenai Daerah Mengundi dan Pusat Mengundi bagi Bahagian-bahagian Pilihan Raya Persekutuan dan Negeri bagi Negeri Sabah" (PDF). Warta Kerajaan Persekutuan Malaysia. 24 September 2019. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 2019-10-11. Dicapai pada 13 September 2020.
^ "Semakan Keputusan Pilihan Raya Umum ke-14". Semakan Keputusan Pilihan Raya. Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-09-13. Dicapai pada 13 September 2020.
^ ^a ^b ^c ^d "N1 Banggi". undi.info. Malaysiakini.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 2019-08-25. Dicapai pada 13 September 2020.
^ "Keputusan Pilihan Raya Umum - Dewan Undangan Negeri". Sistem Pengurusan Maklumat Pilihan Raya Umum. Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-09-13. Dicapai pada 13 September 2020.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f "Keputusan Pilihan Raya Umum Dewan Undangan Negeri Sabah". Keputusan Pilihan Raya Umum ke-12. Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-08-30. Dicapai pada 13 September 2020.
^ "Sabah Election 1999" [Pilihan Raya Sabah 1999]. sabah.gov.my (dalam bahasa Inggeris). Kerajaan Negeri Sabah. Diarkibkan daripada yang asal pada 2009-01-22. Dicapai pada 13 September 2020.
^ Maznah, m/s. 990.

Bibliografi

Maznah Awang (2004). Almanak Keputusan Pilihan Raya Umum: Parlimen & Dewan Undangan Negeri 1959–1999. Shah Alam: Anzagain Sdn. Bhd. ISBN 983-037-152-2.

Ralat petik: Tag <ref> wujud untuk kumpulan bernama "nota", tetapi tiada tag <references group="nota"/> yang berpadanan disertakan

[Dashboard-1] "Keputusan Terkini DUN N.01". Dashboard SPR. Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-09-13. Dicapai pada 13 September 2020.

[Laporan-2] Laporan Kajian Semula Persempadanan Mengenai Syor-Syor Yang Dicadangkan bagi Bahagian-Bahagian Pilihan Raya Persekutuan dan Negeri Di Dalam Negeri Sabah Kali Keenam Tahun 2017 (PDF) (Laporan). Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 2020-09-13. Dicapai pada 2019-10-02.

[GE14-3] "Sabah 14th General Election Malaysia (GE14 / PRU14)" [Pilihan Raya Umum ke-14 Malaysia Sabah (PRU14)]. The Star (dalam bahasa Inggeris). Petaling Jaya. 23 Mac 2019. Diarkibkan daripada yang asal pada 23 Mac 2019. Dicapai pada 13 April 2019. (Nota: Di bawah pengepala "Candidates & Results", klik "State".)

[4] Maria Chin Abdullah, Ahli Parlimen Petaling Jaya (17 Julai 2019). "Penyata Rasmi Parlimen Dewan Rakyat" (PDF). Perbahasan Parlimen (Hansard). Persekutuan Malaysia: Dewan Rakyat Malaysia. laj. 1700–1710. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 2020-09-13. Dicapai pada 2020-09-13.

[5] "Notis Mengenai Daerah Mengundi dan Pusat Mengundi bagi Bahagian-bahagian Pilihan Raya Persekutuan dan Negeri bagi Negeri Sabah" (PDF). Warta Kerajaan Persekutuan Malaysia. 24 September 2019. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 2019-10-11. Dicapai pada 13 September 2020.

[7] "Semakan Keputusan Pilihan Raya Umum ke-14". Semakan Keputusan Pilihan Raya. Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-09-13. Dicapai pada 13 September 2020.

[undi.info-8] "N1 Banggi". undi.info. Malaysiakini.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 2019-08-25. Dicapai pada 13 September 2020.

[9] "Keputusan Pilihan Raya Umum - Dewan Undangan Negeri". Sistem Pengurusan Maklumat Pilihan Raya Umum. Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-09-13. Dicapai pada 13 September 2020.

[semak-10] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f "Keputusan Pilihan Raya Umum Dewan Undangan Negeri Sabah". Keputusan Pilihan Raya Umum ke-12. Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-08-30. Dicapai pada 13 September 2020.

[11] "Sabah Election 1999" [Pilihan Raya Sabah 1999]. sabah.gov.my (dalam bahasa Inggeris). Kerajaan Negeri Sabah. Diarkibkan daripada yang asal pada 2009-01-22. Dicapai pada 13 September 2020.

[FOOTNOTEMaznah990-12] Maznah, m/s. 990.

[1]