സ്വാതന്ത്ര്യം (രാഷ്ട്രം)
| ദേശീയത സംബന്ധിച്ച ലേഖനങ്ങളിലൊന്ന് |
|---|
| Politics portal |
,_by_John_Trumbull.jpg)
ഒരു ദേശത്തിൻ്റെയോ, രാജ്യത്തിന്റെയോ രാഷ്ട്രത്തിൻ്റെയോ കാര്യത്തിൽ, സ്വാതന്ത്ര്യം എന്നത് മറ്റൊരു രാജ്യത്തിൻ്റെയോ പ്രദേശത്തിൻ്റെയോ ഭരണത്തിൽ നിന്നുള്ള മോചനം ആണ്.[2] സ്വാതന്ത്ര്യം നേടിയ പ്രദേശത്തിന്റെ സ്വയം ഭരണവും പരമാധികാരവും നിയമ നിർമ്മാണവും നിയന്ത്രണവുമെല്ലാം കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നത് ആ പ്രദേശത്തുള്ളവർ തന്നെയായിരിക്കും.[2] സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ വിപരീതമാണ് ആശ്രിത പ്രദേശ പദവി. ഒരു രാജ്യം എല്ലാത്തരം വിദേശ കൊളോണിയലിസത്തിൽ നിന്നും മുക്തമാകുന്ന ദിവസം ആ രാജ്യത്തിന്റെ സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനമായി ആഘോഷിക്കുന്നു.
സ്വാതന്ത്ര്യവും സ്വയംഭരണവും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം
[തിരുത്തുക]സ്വയംഭരണാധികാരം എന്നത് ഒരു മേൽനോട്ട അധികാരം മാത്രം നൽകിയ ഒരുതരം സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു, അതിനാൽ അപ്പോഴും ആ പ്രദേശത്തിന്മേൽ ആത്യന്തിക അധികാരം മറ്റൊരു പ്രദേശം നിലനിർത്തുന്നു. ഒരു സ്വയംഭരണ പ്രദേശമെന്ന നിലയിൽ അതിന്റെ സംരക്ഷണത്തിനായി ഒരു വലിയ ഗവൺമെന്റിനെ ആശ്രയിക്കുന്ന ഒരു സ്വയംഭരണ പ്രദേശത്തെയാണ് പ്രൊട്ടക്റ്ററേറ്റ് എന്നതുകൊണ്ട് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്.[3]
സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുള്ള അവകാശം
[തിരുത്തുക]20-ആം നൂറ്റാണ്ടിലെ അപകോളനിവൽക്കരണ തരംഗത്തിൽ കോളനികൾ യുണൈറ്റഡ് നേഷൻസ് ജനറൽ അസംബ്ലി റസലൂഷൻ 1514 എന്ന പേരിലുള്ള കൊളോണിയൽ രാജ്യങ്ങൾക്കും ജനങ്ങൾക്കും സ്വാതന്ത്ര്യം നൽകുന്നതിനുള്ള 1960-ലെ പ്രഖ്യാപനം പോലുള്ള രേഖകളിലൂടെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുള്ള അവകാശങ്ങൾ നേടിയെടുത്തു, എന്നാൽ ഈ അവകാശം കോളനികൾ പോലുള്ള സ്വതന്ത്ര പ്രദേശിക സ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് മാത്രമേ ബാധകമാകുമായിരുന്നുള്ളൂ.[4] ഈ അവകാശങ്ങൾ എല്ലാ ആളുകൾക്കും എത്രത്തോളം ബാധകമാണ് എന്നത് ഒരു നിർണായക ചർച്ചാവിഷയമാണ്.
സ്വാതന്ത്ര്യ പ്രഖ്യാപനങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]
ചിലപ്പോൾ, ഒരു ആധിപത്യ ശക്തിയിൽ നിന്ന് സ്വാതന്ത്ര്യം നേടാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്ന ഒരു സംസ്ഥാനം ഒരു സ്വാതന്ത്ര്യ പ്രഖ്യാപനം പുറപ്പെടുവിക്കും; 1320-ലെ സ്‌കോട്ട്‌ലൻഡിന്റെ അർബ്രോത്ത് പ്രഖ്യാപനമാണ് ഏറ്റവും പഴയ ഉദാഹരണം, 2012-ൽ അസവാദിന്റെ സ്വാതന്ത്ര്യ പ്രഖ്യാപനവും 2017-ലെ കറ്റാലൻ സ്വാതന്ത്ര്യ പ്രഖ്യാപനവുമാണ് ഏറ്റവും പുതിയ ഉദാഹരണങ്ങൾ. സ്വാതന്ത്ര്യം പ്രഖ്യാപിക്കുന്നതും അത് നേടുന്നതും തികച്ചും വ്യത്യസ്തമാണ്. അറിയപ്പെടുന്ന വിജയകരമായ ഉദാഹരണമാണ് 1776-ൽ പുറത്തിറക്കിയ യുഎസ് സ്വാതന്ത്ര്യ പ്രഖ്യാപനം.[5][6] ദേശീയ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ തീയതികൾ (അല്ലെങ്കിൽ, സാധാരണഗതിയിൽ, വിപ്ലവത്തിന്റെ ആരംഭം), സാധാരണയായി സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനം എന്നറിയപ്പെടുന്ന ദേശീയ അവധിയായി ആഘോഷിക്കപ്പെടുന്നു.
ചരിത്രപരമായ അവലോകനം
[തിരുത്തുക]ആധുനിക ഭരണകൂട വ്യവസ്ഥയുടെ ഉദയത്തിന് മുമ്പ് സ്വാതന്ത്ര്യം എന്ന ആശയം ഇന്നത്തേതിനേക്കാൾ കൂടുതൽ ആപേക്ഷികമായിരുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന് അന്നത്തെ യൂറോപ്പിലെ മിക്ക ഭരണാധികാരികളും യഥാർത്ഥത്തിൽ സ്വതന്ത്രരായിരുന്നില്ല, അവർ ആത്മീയ കാര്യങ്ങളിൽ മാർപ്പാപ്പയോട് കൂറ് പുലർത്തുകയും, മിക്ക കേസുകളിലും, വിശുദ്ധ റോമൻ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ അധികാരത്തിന് വിധേയരാകുകയും ചെയ്തു വന്നിരുന്നു.[7] ക്രമേണ മാറ്റം സംഭവിച്ചു. വിശുദ്ധ റോമൻ സാമ്രാജ്യം 1806 വരെ നിലനിന്നു. പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെയും പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെയും അവസാനത്തോടെയാണ് സമ്പൂർണ്ണ സ്വാതന്ത്ര്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ആധുനിക സങ്കൽപ്പം അതിന്റെ ഉന്നതിയിലെത്തിയത്.[7] ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിൽ പല പുതിയ രാജ്യങ്ങളും അവരെ നിയന്ത്രിച്ചിരുന്ന കൊളോണിയൽ ശക്തികളിൽ നിന്ന് സ്വാതന്ത്ര്യം നേടി.
ചരിത്രപരമായി, സ്വാതന്ത്ര്യ പ്രഖ്യാപനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നാല് പ്രധാന കാലഘട്ടങ്ങളുണ്ട്:
- 1770-കൾ മുതൽ, അമേരിക്കൻ വിപ്ലവ യുദ്ധത്തിൽ തുടങ്ങി 1830-കൾ വരെ, സ്പാനിഷ് അമേരിക്കൻ സ്വാതന്ത്ര്യസമരങ്ങളുടെ അവസാനത്തിൽ അവസാനത്തെ രാജഭരണം വീണപ്പോൾ;
- ഒന്നാം ലോകമഹായുദ്ധത്തിന്റെ തൊട്ടുപിന്നാലെ ഒട്ടോമൻ, ഓസ്ട്രോ-ഹംഗേറിയൻ, റഷ്യൻ, ജർമ്മൻ സാമ്രാജ്യങ്ങളുടെ തകർച്ചയെ തുടർന്നു;
- 1945 മുതൽ c. 1979 വരെ, യൂറോപ്യൻ കൊളോണിയൽ സാമ്രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നും നാസി ജർമ്മൻ റീച്ചിന്റെയും ജപ്പാൻ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെയും തകർച്ചയിൽ നിന്നും എഴുപത് പുതിയ സ്വതന്ത്ര രാജ്യങ്ങൾ ഉയർന്നുവന്നപ്പോൾ; [8]
- സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ, ചെക്കോസ്ലോവാക്യ, ��ുഗോസ്ലാവിയ എന്നിവയുടെ തകർച്ചയെ തുടർന്ന് 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിൽ.
ഭൂഖണ്ഡങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]| ഭൂഖണ്ഡം | നം. | സ്വാതന്ത്ര്യം നേടിയ അവസാനത്തെ രാജ്യം | |
|---|---|---|---|
 |
ആഫിക്ക
|
54 | സൗത്ത് സുഡാൻ  (2011)
|
അമേരിക്കൻ ഭൂഖണ്ഡങ്ങൾ
|
35 | സെൻ്റ് കിറ്റ്സ് ആൻഡ് നെവിസ്  (1983)[a]
| |
ഏഷ്യ
|
44 | ഈസ്റ്റ് തിമൂർ  (2002)
| |
യൂറോപ്പ്
|
50[b] | മോണ്ടിനെഗ്രോ  (2006)
| |
ഓഷ്യാനിയ
|
14 | പലാവു  (1994)[c]
| |
| N/A | de facto condominium international | ||
ഇതും കാണുക
[തിരുത്തുക]കുറിപ്പുകൾ
[തിരുത്തുക]- ^ Independence from the United Kingdom.
- ^ Part of Transcaucasian Region, at the crossroads of Europe and Asia. Physiographically, Armenia falls entirely in Western Asia, while Georgia and Azerbaijan are mostly in Asia with small portions north of the Caucasus Mountains divide in Europe.
- ^ An independent state in free association with the United States.
അവലംബം
[തിരുത്തുക]- ↑ Osmo Jussila – Seppo Hentilä – Jukka Nevakivi (1999). From Grand Duchy to a Modern State: A Political History of Finland Since 1809. London: C. Hurst & Co. p. 103. ISBN 0-8093-9112-0.
- ↑ 2.0 2.1 "Independence". Cambridge University Press & Assessment. 2023.
- ↑ "Protectorate | Middle East, Sovereignty & Autonomy | Britannica" (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2023-07-19.
- ↑ "Legal Aspects of Self-Determination". The Princeton Encyclopedia of Self-Determination. 1918-02-11. Retrieved 2022-03-31.
- ↑ "Declaration of Independence" (in ഇംഗ്ലീഷ്). 2023-03-28. Retrieved 2023-07-19.
- ↑ "Milestones: 1776–1783 - Office of the Historian". Retrieved 2023-07-19.
- ↑ 7.0 7.1 "Independence" (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2023-07-19.
- ↑ David Armitage, The Declaration of Independence in World Context, Organization of American Historians, Magazine of History, Volume 18, Issue 3, Pp. 61–66 (2004)
കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക്
[തിരുത്തുക]- ജെറേമി ബെൻതാം (1830), Emancipate your colonies!, ലണ്ടൻ, Wikidata Q19094713
- റുഡ്യാർഡ് കിപ്ലിംഗ് (1924), Independence, Garden City: Doubleday, Wikidata Q100272896
| Authority control databases: National |
|---|
