Список на најблиски познати црни дупки
Ова е список на познати црни дупки кои се блиску до Сончевиот Систем.
Сметано е дека повеќето црни дупки се осамени, но црните дупки во двојни или поголеми системи се многу полесни за откривање.[1] Осамените црни дупки воглавно можат да бидат откриени само со мерење на нивното гравитациско нарушување на светлината од подалечните тела. Од февруари 2022 година, потврдена е само една самотна црна дупка, OGLE-2011-BLG-0462, оддалечена околу 5.200 светлосни години.[2]
Најблиската позната црна дупка е Гаја BH1, која била откриена во септември 2022 година од работна група предводена од Карим Ел-Бадри. Гаја BH1 е оддалечена 1.560 светлосни години од Земјата во правец на соѕвездието Змијоносец.[3]
За споредба, најблиската ѕвезда до Сонцето (Проксима Кентаур) е околу 4,24 светлосни години далеку, а галаксијата Млечен Пат е приближно 100.000 светлосни години во пречник.
Список
[уреди | уреди извор]| Растојание | Систем | Составен дел | Забелешки и дополнителни наводи | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| (Светлосни години) | (килопарсеци) | Ознака | Опис | Ректасцензија[4] (Епоха J2000.0) |
Деклинација[4] (Епоха J2000.0) |
Датум на откривање[5] | Ознака | Ѕвездена класа | Маса (M☉) | |
| 1.560 ± 10 | 0,478 ± 0,005 | Гаја BH1 (TIC 125470397) | Двоѕвезден систем со орбита t=185.63 денови и ексцентричност e=0.45[3] | 17ч 28м 41,09с | −00° 34′ 51,93″ | 2022 | A | BH | 9,78 | [3] |
| B | G | 0,93 | ||||||||
| 1.840 ± 30 | 0,5906 ± 0,0058 | Гаја BH3 (Гаја DR3 4318465066420528000) | Двоѕвезден систем со орбита t=11.6 години и ексцентричност e=0.7291 | 19ч 39м 18,72с | +14° 55′ 54,2″ | 2024 | A | BH | 32,70 ± 0,82 | [6] |
| B | G | 0,76 ± 0,05 | ||||||||
| 3.800 ± 80 | 1,16 ± 0,02 | Гаја BH2 (Гаја DR3 5870569352746779008) | Двоѕвезден систем со орбита t=1276.7 денови и ексцентричност e=0.518 | 13ч 50м 16,728с | −59° 14′ 20,42″ | 2023 | A | BH | 8,93 | [7][8] |
| B | K III | 1,07 | ||||||||
| 3.800+2.700 −2.000 |
1,18+0,82 −0,63 |
Гаја 18ajz | Кандидат за изолирана црна дупка откриена со микролеќи[9] | 18ч 30м 14,460с | −08° 13′ 12,756″ | 2024 | BH | 12,0+14,9 −5,4 |
Прикажани се најверојатните параметри на решението. Друго решение е дека има маса од 5,6 сончеви маси | |
| 4.700 ± 800 | 1,44 ± 0,25 | A0620-00 (V616 Еднорог) | Двоѕвезден систем со орбита t=7.75 часа | 06ч 22м 44,503с[10] | −00° 20′ 44,72″[10] | 1986 | A | BH | 11,0 ± 1,9 | Рендгенска двојна ѕвезда со ниска маса |
| B | K[11] | 0,5 ± 0,3 | ||||||||
| 5.150 ± 590 | 1,58 ± 0,18 | MOA-2011-BLG-191 или OGLE-2011-BLG-0462 | Изолирана црна дупка забележена преку микролеќи[2] | 17ч 51м 40,2082с | −29° 53′ 26,50″ | 2022 | BH | 7,1 ± 1,3 | Првата потврдена црна дупка откриена преку микролеќи | |
| 5.400+6.900 −1.900 |
1,7 ± 1,4 | GRS 1124-683 (GU Мува) | Двоѕвезден систем со орбита t=10.38 часа | 11ч 26м 26,60с | −68° 40′ 32,3″ | 20 јануари 1991 | A | BH | 6,95 ± 1,1 | |
| B | K | 0,9 ± 0,3 | ||||||||
| 5.720 ± 300 | 1,7 ± 0,1 | XTE J1118+480 | 11ч 18м 11с | 48° 02′ 13″ | 2000 | A | BH | 6–6.5 | ||
| B | M | 0,2 | ||||||||
| 7.300 ± 200 | 2,25 ± 0,08 | Лебед X-1 | Двоѕвезден систем со орбита t=5.6 денови | 19ч 58м 21,676с[12] | +35° 12′ 05,78″[12] | април-мај 1971 | Лебед X-1 | BH | 15 ± 1 | Првиот извор на рендгенски зраци кој е широко прифатен дека е црна дупка. |
| HDE 226868 | O[13] | 30 ± 10 | ||||||||
| 7.800 ± 460 | 2,39 ± 0,14 | V404 Лебед | Двоѕвезден систем со орбита t=6.5 денови | 20ч 24м 03,83с[14] | +33° 52′ 02,2″[14] | 22 мај 1989 | A | BH | 9 | Првата црна дупка која има прецизно мерење на паралаксата на нејзината оддалеченост од нашиот Сончев Систем |
| B | K[4] | 0,7 | Рана џиновска ѕвезда од типот K | |||||||
| 8.100 ± 1.000 | 2,49 ± 0,30 | GRO J0422+32 | Двоѕвезден систем со орбита t=5.09 часа | 04ч 21м 42,723с | +32° 54′ 26,94″ | 5 август 1992 | A | BH | 3,97 ± 0,95 | |
| B | M1 | 0,5 ± 0,1 | ||||||||
| 8.150 | 2,5 | MACHO-96-BLG-5 | Кандидат изолирана црна дупка со недостаток на маса забележена преку микролеќи[15] | 18ч 05м 2,50с | −27° 42′ 17″ | 2001 | BH | 5,30+1,14 −0,96 |
Многу силен кандидат, наведените параметри најдобро одговараат | |
| 8.800 ± 2.300 | 2,7 ± 0,7 | GS 2000+25 | 20ч 02м 50с | +25° 14′ 11″ | 1988 | A | BH | 7,5 | ||
| B | M | 0,5 | ||||||||
| 9.260+6.330 −5.450 |
2,84+1,94 −1,67 |
Гаја 18cbf | Кандидат изолирана црна дупка со недостаток на маса забележена преку микролеќи[16] | 16ч 04м 38,862с | −41° 06′ 17,32″ | 2022 | BH | 2,65+5,09 −1,48 |
Најдобар кандидат. Вториот најдобар кандидат има маса од 1,71 сончеви маси, што би ја направило неутронска ѕвезда | |
| 11.100 ± 700 | 3,4 ± 0,2 | Лебед X-3 | Двоѕвезден систем со орбита t=4.8 часа | 20ч 32м 25,766с | +40° 57′ 28,26″ | 1967 | Лебед X-3 | BH | 2,4+2,1 1,1 [17] |
|
| V1521 Лебед | WN | 10,3+3,9 2,8 [17] |
||||||||
| 11.400 | 3,5 | MACHO-98-BLG-6 | Кандидат изолирана црна дупка со недостаток на маса забележена преку микролеќи[15] | 17ч 57м 32,80с | −28° 42′ 45″ | 2001 | BH | 3,17+0,52 −0,48 |
Многу силен кандидат, наведените параметри најдобро одговараат | |
| 11.900 ± 3.600 | 3,7 ± 1,1 | GRO J1655-40 | Двоѕвезден систем со орбита t = 2.6 денови | 16ч 54м 00,137с | −39° 50′ 44,90″ | 1994 | A | BH | 5,31 ± 0,07 | |
| V1033 Sco | F5IV | 1,9 ± 0,3 | ||||||||
| 15.700 | 4,8 | MACHO-99-BLG-22 | Кандидат изолирана црна дупка со недостаток на маса забележена преку микролеќи[18] | 18ч 05м 05,28с | −28° 34′ 41,70″ | 2002 | BH | 7,5 | Многу силен кандидат | |
| 25.600 ± 600 | 7,86 ± 0,2 | Стрелец А* | Супермасивна црна дупка | 17ч 45м 40,0409с | −29° 0′ 28,118″ | 1974 | BH | 4,154,000 ± 14,000 | Средиште на галаксијата | |
| 29.700 ± 2.700 | 9,1 ± 0,8 | 4U 1543-475 | Двоѕвезден систем со орбита t = 26.8 часа | 15ч 47м 08,277с | −47° 40′ 10,28″ | 1971 | A | BH | 9,4 ± 2,0 | |
| B | A2V | 2,7 ± 1,0 | ||||||||
Најблиски црни дупки кои се рекордери
[уреди | уреди извор]Ова е низа црни дупки кои се познати како најблиска црна дупка.
| Датум | Растојание | Име | Маса | Тип | Забелешки | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2022— | 1,600 светлосни години (1.5×1016 км) | Гаја BH1 | 9.62 сончеви маси (1.913×1031 кг) | Ѕвезда од главната низа со неактивна збиена двојна ѕвезда со збиена маса | Откриена првата заспана црна дупка, откриена е првата ѕвезда слична на Сонцето во двојните систем на црната дупка: Прво откриена преку положбени поместувања на видливиот придружник | [19][20][21] |
| 1986—2022 | 3,000 светлосни години (2.8×1016 км) | V616 Еднорог (A0620−00) | 5.86 сончеви маси (1.165×1031 кг) | Рендгенски двоен систем со видлива променлива ѕвезда | Првпат набљудувана преку рендгенски зраци | [22][23][21] |
| 1975—1986 | 6,070 светлосни години (5.74×1016 км) | Лебед X-1 | 14.8 сончеви маси (2.94×1031 кг) | Рендгенски двоен систем | Откриена првата црна дупка: првпат забележана во 1964 година преку рендгенски зраци, првпат била шпекулирана како црна дупка во 1972 година, прво потврдена како црна дупка во 1975 година, прифатена како црна дупка до 1990 година | [24][25][21] |
Поврзано
[уреди | уреди извор]- Список на црни дупки
- Список на најмасивни црни дупки
- Списоци на астрономски тела
- Список на најблиски ѕвезди
- NGC 3201 – збиено јато со многу црни дупки
- NGC 7727 – галаксија со најблиската потврдена двојна црна дупка оддалечена 89 милиони светлосни години
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ „ESO Instrument Finds Closest Black Hole to Earth“. Европска јужна набљудувачница. 6 мај 2020.
- ↑ 2,0 2,1 Sahu, Kailash C.; и др. (31 јануари 2022). „An Isolated Stellar-mass Black Hole Detected through Astrometric Microlensing“. The Astrophysical Journal. 933 (1): 83. arXiv:2201.13296. Bibcode:2022ApJ...933...83S. doi:10.3847/1538-4357/ac739e. S2CID 246430448 Проверете ја вредноста
|s2cid=(help). - ↑ 3,0 3,1 3,2 El-Badry, Kareem; Rix, Hans-Walter; Quataert, Eliot; Howard, Andrew W.; Isaacson, Howard; Fuller, Jim; Hawkins, Keith; Breivik, Katelyn; Wong, Kaze W. K.; Rodriguez, Antonio C.; Conroy, Charlie; Shahaf, Sahar; Mazeh, Tsevi; Arenou, Frédéric; Burdge, Kevin B.; Bashi, Dolev; Faigler, Simchon; Weisz, Daniel R.; Seeburger, Rhys; Monter, Silvia Almada; Wojno, Jennifer (2023). „A Sun-like star orbiting a black hole“. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 518 (1): 1057–1085. arXiv:2209.06833. Bibcode:2023MNRAS.518.1057E. doi:10.1093/mnras/stac3140.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 „The One Hundred Nearest Star Systems“. Истражувачки конзорциум за блиски ѕвезди. Џорџиски државен универзитет. 2007-09-17. Посетено на 12 септември 2024.
- ↑ Пред 1900 година: најраното сигурно забележано набљудување. 1900–1930: првпат каталогизирана. По 1930 година: најраната тригонометриска или спектроскопска паралакса.
- ↑ Panuzzo, P. (2024). „Discovery of a dormant 33 solar-mass black hole in pre-release Gaia astrometry“. The Astrophysical Journal. 686: L2. arXiv:2404.10486. Bibcode:2024A&A...686L...2G. doi:10.1051/0004-6361/202449763.
- ↑ Tanikawa, Ataru; Hattori, Kohei; Kawanaka, Norita; Kinugawa, Tomoya; Shikauchi, Minori; Tsuna, Daichi (2023). „Search for a Black Hole Binary in Gaia DR3 Astrometric Binary Stars with Spectroscopic Data“. The Astrophysical Journal. 946 (2): 79. arXiv:2209.05632. Bibcode:2023ApJ...946...79T. doi:10.3847/1538-4357/acbf36.
- ↑ El-Badry, Kareem; Rix, Hans-Walter; и др. (февруари 2023). „A red giant orbiting a black hole“. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 521 (3): 4323–4348. arXiv:2302.07880. Bibcode:2023MNRAS.521.4323E. doi:10.1093/mnras/stad799.
- ↑ Howil K, Wyrzykowski L, Kruszynska K, и др. (15 март 2024). „Uncovering the Invisible: A Study of Gaia18ajz, a Candidate Black Hole Revealed by Microlensing“. arXiv:2403.09006 [astro-ph.GA].
- ↑ 10,0 10,1 Liu, Q.Z.; Paradijs, J.; van den Heuvel, E.P.J. (јули 2007), „A Catalogue of low-mass X-ray binaries in the Galaxy, LMC, and SMC (Fourth edition)“, Astronomy and Astrophysics, 469 (2): 807–810, arXiv:0707.0544, Bibcode:2007A&A...469..807L, doi:10.1051/0004-6361:20077303, S2CID 14673570
- ↑ Yungelson, L.; Lasota, J.-P. (мај 2008), „Evolution of low-mass binaries with black-hole components“, New Astronomy Reviews, 51 (10–12): 860–868, arXiv:0801.3433, Bibcode:2008NewAR..51..860Y, doi:10.1016/j.newar.2008.03.017, S2CID 11830754
- ↑ 12,0 12,1 van Leeuwen, Floor (ноември 2007), „Validation of the new Hipparcos reduction“, Astronomy and Astrophysics, 474 (2): 653–664, arXiv:0708.1752, Bibcode:2007A&A...474..653V, doi:10.1051/0004-6361:20078357, S2CID 18759600
- ↑ Sota, A.; Apellániz, J. Maíz; Walborn, N.R.; Alfaro, E.J.; Barbá, R.H.; Morrell, N.I.; Gamen, R.C.; Arias, J.I. (април 2011), „The Galactic O-Star Spectroscopic Survey. I. Classification System and Bright Northern Stars in the Blue-violet at R ~ 2500“, The Astrophysical Journal Supplement, 193 (2): 24–74, arXiv:1101.4002, Bibcode:2011ApJS..193...24S, doi:10.1088/0067-0049/193/2/24, S2CID 119248206
- ↑ 14,0 14,1 Cutri, Roc M.; Skrutskie, Michael F.; Van Dyk, Schuyler D.; Beichman, Charles A.; Carpenter, John M.; Chester, Thomas; Cambresy, Laurent; Evans, Tracey E.; Fowler, John W. (2003). „VizieR Online Data Catalog: 2MASS All-Sky Catalog of Point Sources (Cutri+ 2003)“. CDS/ADC Collection of Electronic Catalogues. 2246: II/246. Bibcode:2003yCat.2246....0C.
- ↑ 15,0 15,1 Abdurrahman, Fatima N.; Stephens, Haynes F.; Lu, Jessica R. (2021-05-01). „On the Possibility of Stellar Lenses in the Black Hole Candidate Microlensing Events MACHO-96-BLG-5 and MACHO-98-BLG-6“. The Astrophysical Journal. 912 (2): 146. arXiv:2103.09923. Bibcode:2021ApJ...912..146A. doi:10.3847/1538-4357/abee83. ISSN 0004-637X.
- ↑ Kruszyńska, K.; Wyrzykowski, Ł.; Rybicki, K. A.; Maskoliūnas, M.; Bachelet, E.; Rattenbury, N.; Mróz, P.; Zieliński, P.; Howil, K. (2022-06-01). „Lens parameters for Gaia18cbf - a long gravitational microlensing event in the Galactic plane“. Astronomy and Astrophysics. 662: A59. arXiv:2111.08337. Bibcode:2022A&A...662A..59K. doi:10.1051/0004-6361/202142602. ISSN 0004-6361.
- ↑ 17,0 17,1 Zdziarski, A. A.; Mikołajewska, J.; Belczyński, K. (2013). „Cyg X-3: A low-mass black hole or a neutron star“. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 429: L104–L108. arXiv:1208.5455. Bibcode:2013MNRAS.429L.104Z. doi:10.1093/mnrasl/sls035.
- ↑ Mereghetti, S.; Sidoli, L.; Ponti, G.; Treves, A. (2022-07-01). „X-Ray Observations of the Isolated Black Hole Candidate OGLE-2011-BLG-0462 and Other Collapsed Objects Discovered through Gravitational Microlensing“. The Astrophysical Journal. 934 (1): 62. arXiv:2206.07480. Bibcode:2022ApJ...934...62M. doi:10.3847/1538-4357/ac7965. ISSN 0004-637X.
- ↑ Nadia Whitehead (4 ноември 2022). „Astronomers Discover Closest Black Hole to Earth“. Harvard & Smithsonian Center for Astrophysics.
- ↑ Staff (4 ноември 2022). „Dormant Stellar-Mass Black Hole Detected 1,600 Light-Years Away“. Sci-News.
- ↑ 21,0 21,1 21,2 The closest KNOWN black holes to Earth (only three have ever held the title). 15 август 2024. 5xLiw9yJu1k на YouTube.
- ↑ Fraser Cain (21 март 2016). „Where is the closest black hole?“. Universe Today. phys.org.
- ↑ Theo F. J. van Grunsven; Peter G. Jonker; Frank W. M. Verbunt; Edward L. Robinson (16 август 2017). „The mass of the black hole in 1A 0620–00, revisiting the ellipsoidal light curve modelling“. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (објав. декември 2017). 472: 1907–1914. arXiv:1708.08209. Bibcode:2017MNRAS.472.1907V. doi:10.1093/mnras/stx2071.
- ↑ Alan MacRobert (21 ноември 2011). „Cygnus X-1, Exactly“. Sky & Telescope.
- ↑ Caitlyn Buongiorno (3 март 2021). „Cygnus X-1: The black hole that started it all“. Astronomy.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
