Девица (суперјато)
| Девица | |
|---|---|
 Растојанија од Месната Група до некои групи и јата во Месното Суперјато | |
| Податоци од набљудување (епоха J2000) | |
| Матична структура | Ланијакеја |
| Црвено поместување | Доплерово |
| Врзивна маса | ~1,48 × 1015[1] M☉ |
| Сјајност | 3×1012 L☉[1] (вкупно) |
| Други назнаки | |
| Месно Суперјато, LSC, LS | |
Девица или Месно Суперјато — масовна концентрација на галаксии во која спаѓа јатото Девица и Месната Група, која пак ги содржи галаксиите Млечен Пат и Андромеда и разни други. Барем 100 галактички групи и јата се наоѓаат во полупречник од 33 мегапарсеци (110 милиони светлосни години). Суперјатото Девица е едно од околу 10 милиони суперјата во видливата вселена и се наоѓа во суперјатниот комплекс Риби-Кит кој е галактичка нишка.
Во 2014 г. е утврдено дека суперјатото Девица е само еден дел од поголемото суперјато Ланијакеја, кое исто така се нарекува Месно Суперјато сосредоточено во Големиот Привлекувач.[2]
Структура
[уреди | уреди извор]Во неговиот опширен труд од 1982 г. Р. Брент Тали ги претставил заклучоците од неговото истражување за основната структура на Месното Суперјато. Се состои од два дела: забележително зарамнетиот диск во кој се наоѓаат две третини од сјајни галаксии и топчест ореол во кој е останатата третина.[3] Самииот диск е тенок (~1 Мпс) елипсоид со сооднос на долгата и кратката оска од барем 6 на 1, а можеби и 9 на 1.[4] Податоците изанализирани во јуни 2003 г. од петгодишното набњудување им овозможиле на астрономите да го споредат Месното Суперјато со другите суперјата. Месното Суперјато е типично сиромашно суперјато (т.е. нема големогустинско јадро) и прилично мали димензии. Има едно богато галактичко јато во средината, опркужено од нишки од галаксии и сиромашни групи.[1] Месната Група е сместена по крајот на Месното Суперјато во мала нишка која се протега од јатото Печка до јатото Девица.[5] Зафатнината на суперјатото Девица е приближно 7000 пати поголема од онаа на Месната Група или 100 милијарди пати од таа на Млечниот Пат.
Распределба на галаксиите
[уреди | уреди извор]Бројната густина на галаксиите во Месното Суперјато опаѓа со квадратот на растојанието од неговото средиште близу јатото Девица, што покажува дека местоположбата на ова јато не е произволна. Општо земено, огромен дел од сјајните галаксии (помалку од апсолутна величина −13) се поврзани во мал број облаци (групи од галактички јата). Од нив, 98 % се сместени во следниве 11 облаци (наведени по надолен редослед по бројот на сјајни галаксии): Ловечки Кучиња, јатото Девица, Девица II (јужен продолжеток), Лав II, Девица III, Пехар (NGC 3672), Лав I, Мал Лав (NGC 2841), Змеј (NGC 5907), Пумпа (NGC 2997) и NGC 5643. Од сјајните галаксии сместени во дискот, една третина се во јатото Девица, а остатокот се во облаците Ловечки Кучиња и Девица II, како и во незначајната група NGC 5643.
Сјајните галаксии во ореаолот исто така се сосредоточени во мал број на облаци (94 % во 7 облаци). Распределбата покажува дека „највеќето од зафатнината на супергалактичката рамнина е една голема празнина“.[4] Оваа распределба е нешто налик на меури од сапуница. Зрамнети јата и суперјата се среќаваат во пресекот на меури, кои се големи и приближно топчести празнини (со големина од 20–60 Мпс во пречник).[6] Преовладуваат долги кончести структури. Пример за ова е суперјатото Водна Змија-Кентаур, најблиското до Месното Јато, кое почнува на растојание од 30 Мпс и се протега до 60 Мпс.[7]
Космологија
[уреди | уреди извор]Големоразмерна динамика
[уреди | уреди извор]Кон крајот на 1980-тите се покажало дека не само Месната Група, туку сета материја на далечина од барем 50 Мпс претрпува масовен тек од 600 км/с во правец на јатото Рамнило (Ејбел 3627).[8] Причината за ова е таканаречениот „Голем Привлекувач“. Тој денес се смета за тежиште на уште поголема структура од галактички јата наречена Ланијакеја, која го опфаќа суперјатото Девица, но и суперјатата Водна Змија-Кентаур, Паун-Индијанец и групата Печка.
Големиот Привлекувач, заедно со целото суперјато се движи кон Шеплиевото Суперјато чие средиште е Шеплиевиот Привлекувач.[9]
Темна материја
[уреди | уреди извор]Месното Јато има вкупна маса M ≈ 1015 M☉ и вкупна оптичка сјајност L ≈ 3×1012 L☉.[1] Ова дава сооднос маса-светлина околу 300 пати поголема од Сончевиот сооднос (M☉/L☉ = 1), што одговара на резултатите добиени за други суперјата.[10][11] За споредба, соодносот маса-светлиан за Млечниот Пат изнесува 63,8 поретпоставувајќи сончева апсолутна величина од 4,83,[12] а апсолутна величина на Млечниот Пат од −20,9,[13] и маса на Млечнит Пат од 1,25×1012 M☉.[14] Овие соодноси се еден до главните аргументи во полза на присуството на големи количества темна материја во вселената; кога не би постоела темната материја, би се очекувале многу помали соодноси маса-светлина.
Карти
[уреди | уреди извор]
Поврзано
[уреди | уреди извор]Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Einasto, M.; и др. (декември 2007). „The richest superclusters. I. Morphology“. Astronomy and Astrophysics. 476 (2): 697–711. arXiv:0706.1122. Bibcode:2007A&A...476..697E. doi:10.1051/0004-6361:20078037. S2CID 15004251.
- ↑ R. Brent Tully; Hélène Courtois; Yehuda Hoffman; Daniel Pomarède (2 септември 2014). „The Laniakea supercluster of galaxies“. Nature (објав. 4 септември 2014). 513 (7516): 71–73. arXiv:1409.0880. Bibcode:2014Natur.513...71T. doi:10.1038/nature13674. PMID 25186900. S2CID 205240232.
- ↑ Hu, F. X.; и др. (април 2006). „Orientation of Galaxies in the Local Supercluster: A Review“. Astrophysics and Space Science. 302 (1–4): 43–59. arXiv:astro-ph/0508669. Bibcode:2006Ap&SS.302...43H. doi:10.1007/s10509-005-9006-7. S2CID 18837475.
- ↑ 4,0 4,1 Tully, R. B. (15 јуни 1982). „The Local Supercluster“. Astrophysical Journal. 257 (1): 389–422. Bibcode:1982ApJ...257..389T. doi:10.1086/159999.
- ↑ Klypin, Anatoly; и др. (октомври 2003). „Constrained Simulations of the Real Universe: The Local Supercluster“. The Astrophysical Journal. 596 (1): 19–33. arXiv:astro-ph/0107104. Bibcode:2003ApJ...596...19K. doi:10.1086/377574. S2CID 1830859.
- ↑ Carroll, Bradley; Ostlie, Dale (1996). An Introduction to Modern Astrophysics. New York: Addison-Wesley. стр. 1136. ISBN 0-201-54730-9.
- ↑ Fairall, A. P.; Vettolani, G.; Chincarini, G. (мај 1989). „A wide angle redshift survey of the Hydra-Centaurus region“. Astronomy and Astrophysics Supplement Series. 78 (2): 270. Bibcode:1989A&AS...78..269F. ISSN 0365-0138.
- ↑ Plionis, Manolis; Valdarnini, Riccardo (март 1991). „Evidence for large-scale structure on scales about 300/h MPC“. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 249: 46–61. Bibcode:1991MNRAS.249...46P. doi:10.1093/mnras/249.1.46.
- ↑ „What is the Great Attractor?“. 14 јули 2014.
- ↑ Small, Todd A.; и др. (јануари 1998). „The Norris Survey of the Corona Borealis Supercluster. III. Structure and Mass of the Supercluster“. Astrophysical Journal. 492 (1): 45–56. arXiv:astro-ph/9708153. Bibcode:1998ApJ...492...45S. doi:10.1086/305037. S2CID 119451873.
- ↑ Heymans, Catherine; и др. (април 2008). „The dark matter environment of the A901 abell A901/902 supercluster: a weak lensing analysis of the HST STAGES survey“. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 385 (3): 1431–1442. arXiv:0801.1156. Bibcode:2008MNRAS.385.1431H. doi:10.1111/j.1365-2966.2008.12919.x. S2CID 59057342.
- ↑ Williams, D. R. (2004). „Sun Fact Sheet“. NASA. Посетено на 17 март 2012.
- ↑ Jerry Coffey. „Absolute Magnitude“. Посетено на 9 април 2010.
- ↑ McMillan, Paul J. (јули 2011), „Mass models of the Milky Way“, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 414 (3): 2446–2457, arXiv:1102.4340, Bibcode:2011MNRAS.414.2446M, doi:10.1111/j.1365-2966.2011.18564.x, S2CID 119100616
Надворешни врски
[уреди | уреди извор]
Девица (суперјато) на Ризницата ?- Атлас на вселената — карти на структурите во разни размери
| ||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
