Сүгір Әліұлы

Сүгір Әліұлы (1882, казіргі Түркістан облысы Созақ ауданы – 1961, сонда) — күйші-композитор. Ықыластың шәкірті.

Жастайынан ел арасында "домбырашы Сүгір" атанды. Сүгірдің "Телқоңыр", "Майдақоңыр", "Шалқыма", "Ыңғай төк", "Қосбасар", "Бес жорға", "Боз інген", "Ілме", "Ақжелең", "Амангелдіге арнау", "Аққу", т.б. күйлері бар. Сүгір домбырада оң бұраумен қатар теріс бұрауды да пайдаланған, әрі төкпе күй мен шертпе күйлердің үздік шебері болған. Сүгірдің шерту әдістері мен күй сарынында Сарыарқаның шертпе күйлеріне үқсамайтын айрықша интонация бар. Ол домбыра үнін қобыз үніне жақындатып, Ықыластың көптеген күйлерін д��мбыраға түсірген. Сондықтан күйлерінде қобыз үні басым.

Сүгір күйлері 1964 жылы тұңғыш рет халық аспаптар оркестрінде орындалып, 1968–1969 жылдары нотаға түсірілді. Оның күйлерін насихаттаушылар: Ж. Қаламбаев, Т. Момбеков, У. Бекенов, Г. Асқаров, т.б. Сүгірдің өнері туралы жазушы Т. Әлімқұлов әңгімелер, ақын Б. Батырбекова поэма ("Күйші Сүгір") жазды.^[1]

• Сүгір сарыны
• Сүгірдің көзін көргендер санаулы
• Сүгір және Мафруза

Осы мақала қазақ мәдениеті туралы бастама болып табылады. Бұны толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесуіңізді сұраймыз.

Сүгірдің күйлері Ақжелең • Аққу • Амангелдіге арнау • Бес жорға • Бозінгеннің бүлкілі • Жайлау күйі • Жолаушының жолды коңыры • Кер толғау • Қаратау шертпесі • Қосбасар • Майдақоңыр • Назқоңыр • Телқоңыр • Тоғыз тарау • Шалқыма • Ыңғай төк • Ілме