ავანგარდიზმი

ავანგარდიზმი XIX საუკუნიდან ნიშნავს ახალ, ექსპერიმენტულ წამოწყებებს, განსაკუთრებით ხელოვნებასა და კულტურაში. იგი შთაგონებულია საფრანგეთის რევოლუციის იდეებით. ავანგარდი არის აკადემიზმის საწინააღმდეგო მიმართულება. ხშირად ამ ტერმინს იყენებენ იმ შემოქმედთა აღსანიშნავადაც, რომლებიც წინ უსწრებენ თავიანთ ეპოქას.

ავანგარდიზმი მიიჩნევს, რომ არ არსებობს მშვენიერების მარადიული მოდელი, შემოქმედმა თავის ნაწარმოებში თანამედროვეობის არსი უნდა ჩადოს, უარი თქვას ხელოვნების ხელოსნობის კონცეფციაზე, ბუნების კულტსა და ფიგურატიული ხელოვნების რეალიზმზე. ავანგარდიზმი შემოქმედების ინდივიდუალისტურ კონცეფციას აღიარებს. ყველაფერი შეიძლება ხელოვნებად იქცეს თუ ამას ხელოვანი გადაწყვეტს. ეს უკანასკნელი კი თავისუფალი უნდა იყოს ყოველგვარი სოციალური და ესთეტიკური სტერეოტიპებისგან.

• კონსტრუქტივიზმი
• კუბიზმი
• დადაიზმი
• ექსპრესიონიზმი
• ფუტურიზმი
• ლეტრიზმი
• ახალი რომანი

• რუსული ავანგარდი

• Barron, Stephanie, and Maurice Tuchman. 1980. The Avant-garde in Russia, 1910–1930: New Perspectives: Los Angeles County Museum of Art [and] Hirshhorn Museum and Sculpture Garden, Smithsonian Institution, ვაშინგტონი, ლოს-ანჯელესი: Los Angeles County Museum of Art ISBN 0-87587-095-3 (pbk.); კემბრიჯი (მასაჩუსეტსი): Distributed by the MIT Press ISBN 0-262-20040-6 (pbk.)
• Bazin, Germain. 1969. The Avant-garde in Painting. New York: Simon and Schuster. ISBN 0-671-20422-X
• Berg, Hubert van den, and Walter Fähnders (eds.). 2009. Metzler Lexikon Avantgarde. Stuttgart: Metzler. ISBN 3-476-01866-0 (გერმანული)
• Crane, Diana. 1987. The Transformation of the Avant-garde: The New York Art World, 1940–1985. Chicago: University of Chicago Press. ISBN 0-226-11789-8
• Kostelanetz, Richard, and H. R. Brittain. 2000. A Dictionary of the Avant-Gardes, second edition. New York: Schirmer Books. ISBN 0-02-865379-3. Paperback edition 2001, New York: Routledge. ISBN 0-415-93764-7 (pbk.)
• Kramer, Hilton. 1973. The Age of the Avant-garde; An Art Chronicle of 1956-1972. New York: Farrar, Straus and Giroux. ISBN 0-374-10238-4
• Maerhofer, John W. 2009. Rethinking the Vanguard: Aesthetic and Political Positions in the Modernist Debate, 1917-1962. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Press. ISBN 1-4438-1135-1
• Novero, Cecilia. 2010. "Antidiets of the Avant-Garde: From Futurist Cooking to Eat Art." (University of Minnesota Press)
• Pronko, Leonard Cabell. 1962. Avant-garde: The Experimental Theater in France. Berkeley: University of California Press.
• Shishanov, V. A. 2007. Vitebskii muzei sovremennogo iskusstva: istoriia sozdaniia i kollektsii (1918–1941). Minsk: Medisont. ISBN 978-985-6530-68-8 Online edition დაარქივებული 2008-10-30 საიტზე Wayback Machine. (რუსული)