Jump to content

Սեռական թրաֆիքինգ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Սեռական թրաֆիքինգ, մարդկանց թրաֆիքինգն է՝ սեռական շահագործման, ներառյալ սեռական ստրկության նպատակով[1]։ Սեռական շահագործումը հիմնված է թրաֆիքինգի գործողությունների վրա, որը վաճառում է զոհին (մարդ, որը ենթարկվել է թրաֆիքինգի և ենթարկվում է սեռական շահագործման) հաճախորդներին սեռական ծառայությունների համար։ Սեքս-թրաֆիքինգը աշխարհի ամենամեծ և ամենաարագ զարգացող հանցավոր «արդյունաբերությունից» մեկն է[2]։

Սեքս-թրաֆիքինգը ներառում է ուժի կիրառում, խարդախություն և հարկադրանք[3]։

Սեռական թրաֆիքինգի նպատակը կոմերցիոն սեռական ակտերն են[3]։

Եթե 2005 թվականին, ըստ Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության տվյալների, աշխարհում 20,9 միլիոն մարդ ենթարկվում էր հարկադիր աշխատանքի, նրանցից 22 տոկոսը (4,5 միլիոն) ենթարկվում էր բռնի սեռական շահագործման[4], ապա 2021 թվականին այդ թվերն աճել են մինչև 28 միլիոն (հարկադիր աշխատանք)[5], (23 %[6], այսինքն. 6,3 միլիոն մարդ ենթարկվում է բռնի սեռական շահագործման)[7]։

Սեռական շահագործման նպատակով մարդկանց թրաֆիքինգը կարող է տեղի ունենալ՝ մասնավոր տներում, մերսման սրահներում, հյուրանոցներում, հասարակաց տներում և ինտերնետում[3]։

Զոհերի մեծ մասը հայտնվում է մի իրավիճակում, որից փախչելը շատ դժվար և վտանգավոր է։ Սեքս-թրաֆիքինգը տարածում է աշխարհը, ինչը դժվարացնում է խնդրի լուծման միասնական համակարգի ստեղծումը։

Սեռական թրաֆիքինգի տարրեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստրկավաճառը կարող է զբաղվել հետևյալ գործողություններով՝ հավաքագրել, ապաստանել, տեղափոխել, տրամադրել, ընդունել, հովանավորել կամ դրդել այլ անձի առևտրային սեռական հարաբերությունների[3]։

Այդ նպատակների համար թրաֆիքինգ իրականացնողը օգտագործում է հետևյալ միջոցները՝ ուժ, խարդախություն, հարկադրանք[3]։

Հարկադրանքը ներառում է՝ լուրջ վնաս հասցնելու սպառնալիքներ, հոգեբանական վնասներ, հեղինակությանը վնաս պատճառելու սպառնալիքներ, ուրիշներին ուղղված սպառնալիքներ, պարտքի մանիպուլյացիա[3]։

Սեռական թրաֆիքինգի դեմ պայքարի ջանքեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միջազգային օրենսդրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարդկանց թրաֆիքինգի դեմ պայքարի ջանքերը հաճախ կապված են մարմնավաճառության դեմ պայքարի ջանքերի հետ։ Այնուամենայնիվ, դա հաճախ իրավական խնդիրներ է ստեղծում սեռական թրաֆիքինգի զոհերի հետ գործ ունենալիս։ Սեռական թրաֆիքինգի զոհերին ստիպում են կամ խաբեությամբ դրդում զբաղվել մարմնավաճառությամբ։ Ընդունելով դա՝ մի շարք նահանգներ ընդունել են օրենսդրություն, որը թույլ է տալիս համաներում կիրառել մարմնավաճառության հետ կապված հանցագործություններից սեռական թրաֆիքինգի զոհերի համար։ Թերի զարգացած դեմոկրատիա ունեցող մի շարք երկրներում այդ հնարավորությունն ապահովված չէ։ Այսպիսով, օգնություն խնդրելով, սեռական թրաֆիքինգի զոհերը ենթարկվում են մարմնավաճառության մեղադրանքի[8]։

Ի լրումն ՄԱԿ-ի Մարդկանց թրաֆիքինգի արձանագրության և Մարդկանց թրաֆիքինգի դեմ եվրոպական կոնվենցիայի, գործում են մեխանիզմներ, որոնք պարունակում են դրույթներ երեխաների թրաֆիքինգի և թրաֆիքինգի զոհերի պաշտպանության համար։ Ինչպես օրինակ[9]

  • Հարավային Ասիայի տարածաշրջանային համագործակցության ասոցիացիայի ( SAARC ) Կանանց և երեխաների թրաֆիքինգի կանխարգելման և ճնշելու կոնվենցիա (2002 թվականին)։

Միավորված Ազգերի կազմակերպություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սեռական ստրկությանն առնչվող առաջին միջազգային արձանագրությունը 1949 թվականին ՄԱԿ-ի Կոնվենցիան էր մարդկանց թրաֆիքինգի և այլոց մարմնավաճառության շահագործման մասին[10]։ Կոնվենցիայի Կողմերը պարտավորվում են պատժել յուրաքանչյուրին, ով այլ անձի ցանկությունը բավարարելու համար գնում է, հրապուրում կամ գայթակղում է այլ անձի մարմնավաճառության նպատակով, նույնիսկ այդ անձի համաձայնությամբ, շահագործում է այլ անձի մարմնավաճառությունը, նույնիսկ այդ անձի համաձայնությամբ։ Այս ջանքերը հանգեցրին 2000 թվականի Միջազգային կազմակերպված հանցավորության դեմ կոնվենցիայի ստեղծմանը։ Կոնվենցիան պարունակում է մարդկանց թրաֆիքինգի վերաբերյալ գործող միջազգային իրավունքի տարրեր։

1997թվականին ստեղծվեց ՄԱԿ-ի Թմրամիջոցների և հանցավորության դեմ պայքարի գրասենյակը, որի խնդիրները ներառում են մարդկանց թրաֆիքինգի մոնիտորինգը և դրա կանխարգելման մեթոդների մշակումը։ Ամեն տարի UNDOK-ը զեկույց է հրապարակում մարդկանց թրաֆիքինգի և դրա դեմ պայքարում երկրների առաջընթացի վերաբերյալ[11]։

2011 թվականին ՄԱԿ-ը հայտնել է, որ աղջիկները կազմում են թրաֆիքինգի զոհերի բոլոր երեխաների երկու երրորդը։ Աղջիկները կազմում էին հայտնաբերված զոհերի ընդհանուր թվի 15-20%-ը, իսկ տղաները՝ մոտ 10%-ը։ ՄԱԿ-ի զեկույցը հիմնված է եղել 132 երկրների կողմից ներկայացված պաշտոնական տվյալների վրա[12]։

2013 թվականին ՄԱԿ-ը ընդունել է բանաձև, որը սահմանում է մարդկանց թրաֆիքինգի դեմ պայքարի համաշխարհային օր։ Մարդկանց թրաֆիքինգի դեմ պայքարի համաշխարհային օրն առաջին անգամ նշվել է 2014 թվականի հուլիսի 30-ին[13]։

Մարդկանց թրաֆիքինգի մասին 2000 թվականի արձանագրության համաձայն՝ ՄԱԿ-ն առաջարկում է գործնական օգնություն պետություններին, մշակում է օրենքներ, ստեղծում համապարփակ ազգային հակաթրաֆիկինգային ռազմավարություններ և աջակցություն է տրամադրում դրանց իրականացմանը[14]։

Եվրոպական խորհրդարանի 2014 թվականի փետրվարի 26-ի բանաձևը սեռական շահագործման և մարմնավաճառության և գենդերային հավասարության վրա դրա ազդեցության մասին ընդունում է, որ մարմնավաճառությունը ստրկության ձև է, որն անհամատեղելի է մարդու արժանապատվության և մարդու հիմնարար իրավունքների հետ։

Եվրոպայի խորհուրդ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2010 թվականի հուլիսի 1-ից ուժի մեջ է մտել «Սեռական շահագործումից և սեռական բռնությունից երեխաների պաշտպանության մասին» Եվրոպայի խորհրդի կոնվենցիան։ 2018 թվականի սեպտեմբերի դրությամբ Կոնվենցիան վավերացվել է 44 պետությունների կողմից, և ևս 3 պետություն ստորագրել են, բայց դեռ չեն վավերացրել։ Կոնվենցիայի նպատակն է ստեղծել անկախ և արդյունավետ մոնիտորինգի համակարգ, որտեղ անդամ պետությունները պատասխանատու են մարդկանց թրաֆիքինգի դեմ պայքարի և դրա զոհերի պաշտպանությունն ապահովելու համար։ Այս օրենքի իրականացումը վերահսկելու նպատակով Եվրոպայի խորհուրդը ստեղծել է մարդկանց թրաֆիքինգի դեմ պայքարի փորձագետների խումբ (GRETA)[15]:

Եվրոպայում մարմնավաճառության, մարդկանց թրաֆիքինգի և ժամանակակից ստրկության մասին 1983 (2014) բանաձևում Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովը կոչ է անում Եվրոպայի խորհրդի անդամ և դիտորդ երկրներին, Խորհրդարանական վեհաժողովի դիտորդ երկրներին և ժողովրդավարության գործընկերներին քննարկել քրեական պատասխանատվության ենթարկելու հարցը։ սեռական ծառայությունների գնումը շվեդական մոդելի համաձայն՝ որպես մարդկանց թրաֆիքինգի կանխարգելման և դրա դեմ պայքարի ամենաարդյունավետ գործիք։

Այլ կառավարությունների գործողությունները

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարդկանց թրաֆիքինգի դեմ պայքարի համար ձեռնարկվող միջոցները տարբեր են՝ կախված տարբեր երկրների օրենքներից։ Շատ կառավարությունների գործողությունները ներառում են.

  • Ներդնել օրենսդրություն, որը հատուկ մշակված է մարդկանց թրաֆիքինգի քրեականացման համար։
  • Շատ երկրների իրավապահ մարմինների և հասարակական կազմակերպությունների միջև համագործակցության զարգացում
  • Խնդրի մասին տեղեկացվածության բարձրացում

Իրազեկության բարձրացումը կարող է ունենալ երեք ձև։ Նախ, կառավարությունները կարող են բարձրացնել պոտենցիալ զոհերի իրազեկվածությունը, հատկապես այն երկրներում, որտեղ սեքս-թրաֆիքինգը լայնորեն տարածված է։ Երկրորդ, նրանք կարող են բարձրացնել ոստիկանության, սոցիալական աշխատողների և ներգաղթի պաշտոնյաների իրազեկվածությունը, որպեսզի նրանք կարողանան պատշաճ կերպով լուծել խնդիրը։ Վերջապես, այն երկրներում, որտեղ մարմնավաճառությունը օրինական կամ կիսաօրինական է, նրանք կարող են բարձրացնել մարմնավաճառության հաճախորդների իրազեկությունը, որպեսզի նրանք տեսնեն սեռական թրաֆիքինգի պոտենցիալ զոհերին[16]։

Հասարակական կազմակերպություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սեռական թրաֆիքինգի հարցերով զբաղվող հիմնական հասարակական կազմակերպություններից մեկը IJM-ն է։ Այս կազմակերպության գործունեությունն ուղղված է մարդկանց թրաֆիքինգի դեմ պայքարին Լատինական Ամերիկայի, Ասիայի և Աֆրիկայի զարգացող երկրներում։ IJM-ն ԱՄՆ կառավարությունից ստանում է ավելի քան 900,000 դոլար[17]։ Կազմակերպությունը տուժողներին փրկելու երկու եղանակ ունի. ռեյդեր հասարակաց տներ տեղի ոստիկանության հետ միասին և մեթոդ, որտեղ կազմակերպության ներկայացուցիչները ձևանում են որպես հաճախորդներ, ովքեր ցանկանում են սեռական ծառայություններ ստանալ անչափահասներից։ Ռեյդերներից հետո բացահայտված զոհերին ուղարկում են տարբեր հասարակական կազմակերպությունների կամ կառավարությունների կողմից ստեղծված վերականգնողական կենտրոններ։

Կան նաև ազգային հասարակական կազմակերպություններ, որոնք անդրադառնում են առանձին երկրներում մարդկանց թրաֆիքինգի խնդրին։ Օրինակ, Քենիայում կա կազմակերպություն en. Awareness Against Human Trafficking (HAART)։

ECPAT-ը միջազգային կազմակերպություն է, որի կենտրոնակայանը գտնվում է Թաիլանդում։ Կազմակերպության նպատակն է դադարեցնել երեխաների սեռական շահագործումը կոմերցիոն նպատակներով։ ECPAT-ը գործում է 1990 թվականից և ունի մանդատ՝ վերահսկելու կառավարության պարտավորությունները՝ պաշտպանելու երեխաներին սեռական շահագործումից։ ECPAT-ը պարբերաբար հրապարակում է զեկույցներ, որոնք ներկայացվում են Միավորված ազգերի կազմակերպությանը[18]։

Դիտեք նաև

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ «Sex Trafficking — Inside the Business of Modern Slavery | Columbia University Press». Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 14-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 16 (օգնություն)
  2. ↑ «Entry, Progression, Exit, and Service Provision for Survivors of Sex Trafficking: Implications for Effective Interventions | SpringerLink». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 10-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 «2023 Trafficking in Persons Report/SEX TRAFFICKING». www.state.gov (անգլերեն). 2023.
  4. ↑ «Источник» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 21-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  5. ↑ «Forced labour, modern slavery and human trafficking (Forced labour, modern slavery and human trafficking)». ILO (անգլերեն). 2022-09. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 16-ին.
  6. ↑ «Рабство в наши дни: 50 млн человек принуждают к труду или браку». news.un.org. 12.09.2022. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ դեկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 12-ին.
  7. ↑ «Human Trafficking Numbers». Human Rights First. 2017 թ․ դեկտեմբերի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 7-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 13-ին.
  8. ↑ Barnard, Alyssa M. "THE SECOND CHANCE THEY DESERVE": VACATING CONVICTIONS OF SEX TRAFFICKING VICTIMS(անգլ.) // Կաղապար:Нп3 : journal. — 2014. — Т. 114. — № 6. — С. 1463—1501.
  9. ↑ «Human trafficking and international law | Liberty & Humanity». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 25-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  10. ↑ https://web.archive.org/web/20160304054644/http://polis.osce.org/library/f/3655/2833/UN-USA-RPT-3655-EN-Text%20of%20the%20Convention.pdf
  11. ↑ «Global Report on Trafficking in Persons». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 16-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  12. ↑ «Источник» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2019 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  13. ↑ «Feminist Wire Daily Newsbriefs: U.S. and Global News Coverage». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  14. ↑ «Trafficking in Persons — United Nations and the Rule of Law». Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 14-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 14-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 23 (օգնություն)
  15. ↑ «Full list». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ նոյեմբերի 11-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  16. ↑ UNODC — Global TV Campaign on Human Trafficking
  17. ↑ «USAID contracts with faith-based organizations — Boston Globe — Boston.com». Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 14-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 14-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 47 (օգնություն)
  18. ↑ «Resources Archive — ECPAT International». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 14-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 18 (օգնություն)

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Kara S. Sex Trafficking. Inside the Business of Modern Slavery :

[անգլ.]. — Columbia University Press, 2017. — 320 p. — ISBN 978-0-231-18033-7.

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Սեռական_թրաֆիքինգ&oldid=10019874» էջից