Պապն ու թոռը

Պապն ու թոռը ռուս.՝ Дедушка и внучек
Տեսակ	կարճամետրաժ մուլտիպլիկացիոն ֆիլմ
Ռեժիսոր	Ալեքսանդր Իվանով
Սցենարիստ	Բորիս Լասկին
Բեմադրող նկարիչ	Եվգենի Միգունով
Երաժշտություն	Մեչիսլավ Վայնբերգ
Օպերատոր	Միխայիլ Դրույան և Եկատերինա Ռիզո
Երկիր	ԽՍՀՄ
Լեզու	ռուսերեն
Ընկերություն	Սոյուզմուլտֆիլմ
Թվական	1950

«Պապն ու թոռը», խորհրդային նկարված մուլտիպլիկացիոն ֆիլմ՝ ստեղծված 1950 թվականին, ռեժիսոր Ալեքսանդր Իվանովի ամենահայտնի մուլտպատմություններից մեկն է^[1]։

Վրա է հասնում ձմեռը, և շուրջն ամեն ինչ ծածկվում է ձյունով. նման եղանակը շատ հարմար է խաղերի, չարաճճիությունների և սպորտով զբաղվելու համար, իսկ Միշկան քնած է։ Աղվեսի, նապաստակի ու սկյուռի ձագերը որոշում են արթնացնել իրենց ընկերոջը ձմեռային քնից։ Վերջապես, մեծ դժվարությամբ դա նրանց հաջողվում է, և Միշկան դուրս է գալիս սահադաշտ։ Չնայած նրան, որ պապին նրա ձմեռային խաղերը դուր չեն գա, արջուկն այնուամենայնիվ համարձակվում է սահել չմուշկներով և արագ ներգրավվում է անտառային մարզադպրոցի կյանքի մեջ։ Իսկ երբ վրա է հասնում պատանի գեղասահորդների ցուցադրական ելույթների օրը, պապն արթնանում է։

2001 թվականին մուլտֆիլմը վերականգնվել է ու նորից հնչյունավորվել «Студия АС» և «Детский сеанс 1» ընկերություների կողմից։ Նոր տարբերակում ամբողջովին փոխվել է ֆոնոգրաման, հնչու��ավորմանը մասնակցել են ժամանակակից դերասաններ (Իրինա Մալիկովա, Վլադիմիր Կոնկին, Բորիս Տոկարյով, Յուլիեն Բալմուսով, Ալեքսանդր Կոտով), տիտրերում փոխվել են հնչունային ռեժիսորի և հնչունավորման դերասանների անունները։ Վերահնչյունավորումը խիստ բացասական է գնահատվել ինչպես հեռուստադիտողների մեծ մասի^[2][3], այնպես էլ պրոֆեսիոնալ միության անդամների կողմից^[4][5]։ Վերականգնման որակը նույնպես երբեմն քննադատության է արժանացել։

Մուլտֆիլմը բազմիցս վերաթողարկվել է VHS-ով և DVD-ով մուլտֆիլմերի հավաքածուներում.

• «Լավագույն խորհրդային մուլտֆիլմեր», Studio PRO Video, VHS, 1990-ական թվականների կեսեր,
• «Սոյուզմուլտֆիլմ», հավաքածու № ?, «Союз» ստուդիա, VHS 1995,
• «Ամենասիրելի մուլտֆիլմերը 15», Սոյուզմուլտֆիլմ, տարածող՝ «Союз», VHS,
• «Միխալ Պոտապիչ» (ռուս.՝ «Михал Потапыч»), Սոյուզմուլտֆիլմ, տարածող՝ «Крупный план», DVD^[6]։

1950-ական թվականների առաջին կեսին նկարահանվել են այնպիսի հայտնի ժապավեններ, ինչպիսիք են Մ. Ցեխանովսկու «Հեքիաթ ձկնորսի և ձկան մասին» (1950) և «Կաշտանկա» (1952), Լ. Ատամանովի «Ալվան ծաղիկը» (1952) և «Ոսկե այծքաղ (1954), Ա. Իվանովի «Պապն ու թոռը» (1950) և այլն։

— Գեորգի Բորոդին^[7]

Բեմադրող նկարիչ Եվգենի Միգունովը պատմել է մուլտֆիլմի մասին իր «О, об и про…» հոդվածում (ամսագիր «Киноведческие записки» № 56).

Մի անգամ եղապ ծիիծաղելի էպիզոդ։ Քննարկում էին Բ. Լասկինի «Պապն ու թոռը» սցենարը։ Լինելով սխեմատիկ և ընդհանուր՝ այն չուներ ոչինչ, ինչից կարող էր անմիջապես ֆիլմ ստացվել։ Բորիս Սավելևիչի լավ ծանոթը՝ Բորիս Եֆիմովիչը, հենց այդտեղ, լիովին գովասանքով արտահայտվելով ստեղծողների (ներառյալ նաև ինձ Ալեքսանդր Վասիլևիչ Իվանովի՝ ռեժիսորի հետ), վստահություն է հայտնել, որ «նման պրոֆեսիոնալների ձեռքում այդ գերազանց սցենարը կփայլի, ինչպես ալմաստն ագուցարանում...» և այլն։ Ինչից հետո նա, քաղաքավարությամբ ներողություն խնդրելով, գնաց «գործերով»։
Գեղխորհուրդը նրա հեռանալուց հետո խստացավ և երեք ելույթների ընթացքում փոշիացրեց նույնիսկ Բորիս Լասկինի մտահղացումը։ Ընդ որում՝ դա արվեց կտրուկ սատիրական երանգներով։ Դեռ ընթերցանության ընթացքում, որը բացառության կարգով արեց հենց հեղինակը՝ Լասկինը, իր թավշե, այախոս, զգայուն ձայնով՝ ոգեշնչված ու խանդավառությամբ ընբեշխնելով գրական «մարգարիտները», ինչպիսին է «գազանիկները բաժանվում են երկու խայտաբղետ շրջանների՝ արտաքին ու ներքին։ Արտաքինը գնում է ժամսլաքի ուղղությամբ, ներքինը՝ ....»: Եվ այդտեղ նրան ընդհատեց, ինչպես դանակով կտրեն, Դավիդովը՝ ավարտելով նրա փոխարեն. «...րոպեի»։ Պարզ դարձավ, որ սցենարից ոչինչ դուրս չի գա։ Առաջարկվեց հիմնովին վերամշակել։

Բնօրինակ տեքստ (ռուս.)  

Был однажды смешной эпизод. Обсуждали сценарий Б. Ласкина «Дедушка и внучек». Схематический и общий, он не заключал в себе ничего, из чего бы мог вырасти тут же фильм. Хороший знакомый Бориса Савельевича, Борис Ефимович тут же, весьма лестно отозвавшись о творцах (включая и нас с Александром Васильевичем Ивановым — режиссёром), выразил уверенность, что в «таких руках профессионалов этот превосходный сценарий засверкает, как алмаз в дорогой оправе…» и т. д. После чего он, вежливо извинившись, ушёл «по делам». Худсовет после его ухода ожесточился и в течение трёх выступлений стёр в порошок даже замысел Бориса Ласкина. Причём это было сделано в резких сатирических тонах. Ещё во время чтения, которое, в порядке исключения, проделал сам автор — Ласкин, своим бархатным, акающим, чувственным голосом, вдохновенно и с энтузиазмом смакующим литературные «жемчужины» типа «зверушки разбиваются на два пёстрых круга — наружный и внутренний. Наружный едет по часовой стрелке, внутренний — …». И тут его обрезал, как ножом, Давыдов, закончив за него: «… по минутной!». Стало ясно, что из сценария ничего не получилось! Была предложена коренная переработка.

— Եվգենի Միգունով, Կինոգիտական նոթեր № 56^[8]

• Фильмы-сказки. Сценарии рисованных фильмов. Выпуск 1. — М.: Госкиноиздат, 1950. — 208 с. Б. Ласкин «Мишка на льду» (Дедушка и внучек), с. 123-136.

• «Պապն ու թոռը» մուլտֆիլմը «Անիմատոր.ռու» կայքում
• «Պապն ու թոռը»(անգլ.) Big Cartoon DataBase կայքում
• «Պապն ու թոռը» ՅուԹյուբում

Թեմատիկ կայքեր Internet Movie Database · Animator.ru