Հողի կլանունակություն

Հողի կլանունակություն, հողի հատկություն, որով հողը կլանում և պահում է իր մեջ պինդ գազի հետ շփվող տարբեր նյութերը (լուծվող աղեր, կոլոիդներ)։ Հողի կլանունակության ձևերն են

մեխանիկական՝ հողի ծակոտիններով բարձրադիսպերս մասնիկների կլանում։
Ֆիզիկական՝ մակերևութային էներգիայի ազդեցությամբ էլեկտրոլիտների կլանում։
Ֆիզիկաքիմիական կամ փոխանակային պինդ գազի և լուծույթի միջև կատիոնների փոխանակում։
Քիմիական՝ լուծվող աղերի անիոնները հողի լուծույթի կատիոնների հետ առաջացնում են չլուծվող և թույլ լուծվող աղեր, որոնք նստվածքի ձևով պահվում են հողի պինդ ֆազում։
Կենսաբանական՝ հողի մանրէների ու բույսերի արմատների կողմից տարբեր նյութերի (հատկապես՝ հանքային սննդանյութերի) կլանում։

Հողի կլանած բոլոր փոխանակային կատիոնների քանակը կազմում է հողի կլանման ծավալը, որի մեծությունը կարող է փոխվել՝ կախված հողում կլանող համալիրի պարունակությունից (հատկապես՝ հողի կոլոիդներից), հողի լուծույթի ռեակցիայից, կատիոնների բնույթից և այլն։ Հողի կլանունակությունը կարևոր դեր է խաղում հողային պրոցեսների և բույսերի սննդառության գործում։ Հողի կլանունակությունը հողի պարարտացման և քիմիական բարելավման կիրառման տեսական հիմքն է։ Հողի կլանունականության ժամանակակից տեսության հիմնադիրը խորհրդային գիտնական Գեդրոյցն է։

Հայաստանում հողի կլանունակությունը տատանվում է լայն սահմաններում։ Ամենաբարձր հողի կլանունակությունը ունեն սևահողերը և մարգագետնատափաստանային սևահողանման հողերը, իսկ ամենացածրը՝ լեռնամարգագետնային կիսաանապատային գորշ հողերը։

Սա Հողագիտության մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 6, էջ 533)։