Խամխամա

Խամխամա, հայտնի է նաև որպես Խըմ-խըմա, հայկական ծիսական, ավանդական պար որը պատկանում է «երկու գնալ, մեկ դառնալ» պարերի ընտանիքին։ Պարը ծագում է պատմական Հայաստանի Վասպուրական նահանգից և ներկայիս կարգավիճակով վերականգնվել է ամերիկահայ պարի գիտակ Թոմ Բոզիկյան-Շեկոյանի կողմից^[1]։

Ըստ վերջինիս՝ «խամխամա» կամ «խըմ-խմա» պարը պարել են Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Ֆրեզնո քաղաքում հաստատված հայ (Արևմտյան Հայաստանից՝ Վանից) գաղթականները^[1]։

Ներկայումս, պարի անվան ստուգաբանությունը հստակեցված չէ։ Կա կարծիք, որը առաջ է քաշել Թոմ Բոզիկյան-Շեկոյանը, թե «խըմ-խմա» պարը գինովցած տղայի սիրո արտահայտությունն է առ իր սիրեցյալը։

Ըստ մեկնաբանության՝ պարը կոչվել է «խըմ-խմա» (կամ «խամխամա»), քանի որ գլխավոր գործող անձը հանդես է գալիս խմած վիճակով^[1]։

«Խամխամա» պարը հանդես է գալիս նույնանում պարերգի հետ մեկտեղմամբ։ Ստորև ներկայացված է ստեղծագործության բառերը․

Հեյ խամխամա, խամխամա,

Աղջիկ տեսա, խենթացա վայ,

Ես եմ առաջը, ինքը՝ երկրորդ,

Ջանալո, ջանալոյ, վայ ջանալո։

Հեյ խամ-խամա, խամ-խամա,

Աղջիկ տեսա, խենթացա վայ,

Ես եմ էստեղ, ինքը փախավ,

Ափսոս, ջանալոյ, վայ ջանալո։