Jump to content

Զանգվածային սպանություն Էլ Պասոյում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Զանգվածային սպանություն Էլ Պասոյում
Տեսակհանցագործություն ատելության հողի վրա, domestic terrorist attack?, զանգվածային սպանություն և զանգվածային կրակոցներ
Երկիր ԱՄՆ
Գրոհի վայրԷլ Պասո
ՏեղադրանքCielo Vista Mall?
Գրոհի նպատակԼատինա
Տարեթիվօգոստոսի 3, 2019[1]
ԶենքWASR series rifles?[2]
Զոհվածներ23 մարդ[3]
Վիրավորներ23[4]
Ահաբեկիչների քանակ1[5]
 2019 El Paso shooting Վիքիպահեստում

Զանգվածային սպանություն Էլ Պասոյում, 2019 թվականի օգոստոսի 3-ի առավոտյան տեղի ունեցած զանգվածային սպանություն, տեղական ժամանակով ժամը 10:40-ին, ԱՄՆ-ի Էլ Պասո քաղաքի Walmart առևտրի կենտրոնում։ Միջադեպի ընթացքում 20 մարդ է սպանվել և առնվազն 26-ը վիրավորվել է, որոնցից 2-ը հետագայում մահացել են[6], ինչն այս միջադեպը դարձնում է 2019-ի[7] և Տեխաս նահանգի պատմության մեջ[8][9] խոշորագույն զանգվածային սպանություններից մեկը։

Հրաձգություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միջադեպը տեղի է ունեցել Walmart առևտրի կենտրոնում, ևս մեկ՝ Cielo Vista, առևտրի կենտրոնից ոչ հեռու, Էլ Պասո քաղաքի արևելյան կողմում։ Տեղական ժամանակով ժամը 10:40-ին շենք է մտել WASR-10 կիսաավտոմատ հրացանով զինված տղամարդը[10] և կրակ բացել հաստատության գնորդների և աշխատակիցների վրա[11]։ Այդ ընթացքում առևտրի կենտրոնում գտնվել է մոտ 3000 գնորդ և 300 աշխատակից[12]։ Միջադեպի առաջին վայրկյաններին շենքում գտնվողների մեծ մասը ենթադրել է, որ կրակոցների աղբյուր կարող է լինել հրավառությունը, որից հետո մի շարք մարդիկ գնացել են աղմուկի աղբյուրի կողմը[13]։ Միայն այն բանից հետո, երբ ականատեսները կրակոցների մասին լուր են տարածել, շենքում խուճապ և հրմշտոց է սկսվել[14]։

Առաջին կրակոցներից մեկ րոպե անց դիսպետչերները զանգել են 911 հեռախոսահամարով[15], հաղորդել, որ հանցագործը սպիտակ է և միայնակ է գործում[16]։ Ոստիկանությունը առևտրի կենտրոն է ժամանել միայն 6 րոպե անց, որից հետո շենքն ու հարակից թաղամասը շրջափակվել են իրավապահ մարմինների աշխատակիցների կողմից տարբեր հիմնարկներից[17]։ Շուտով ձերբակալվել է կրակողը։ Նրա ձերբակալության ժամանակ նա դիմադրություն ցույց չի տվել[16][18]։

Զոհեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կրակոցների հետևանքով զոհվել է 20 մարդ, վիրավորվել 26-ը[9]։ Տուժածների մի մասը տեղափոխվել է Էլ Պասոյի համալսարանական բժշկական կենտրոն, ևս 11 մարդ տեղափոխվել է այլ բժշկական հաստատություններ։ Տուժածների թվում էին 2 և 9 տարեկան երկու երեխաներ, որոնց վիճակը հետագայում կայունացել է։ Վիրավորների և Սպանվածների մեծ մասը 32-ից 85 տարեկան էին[17]։ Սպանվածների և վիրավորների թվում Մեքսիկայի 9 քաղաքացի կար[19][20]։ Օգոստոսի 5-ին զոհերի թիվը հասել է 22-ի, այն բանից հետո, երբ ծանր վնասվածքներ ստացած երկու մարդ մահացել է[21]։

Հրաձիգ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ոստիկանությունը ձերբակալել է փողոցում, շենքի մոտ գտնվող հրացանով հանցագործություն կատարելու մեջ կասկածվողին[22] և շուտով պարզել նրա ինքնությունը։ Նա եղել է Ալեն քաղաքի (Քոլին շրջան) 21-ամյա բնակիչ, որը գտնվում է Էլ Պասոյից 650 մղոն հեռավորության վրա, Պատրիկ Վուդ Քրուզիուս անունով, որը ծնվել է 1998 թվականի հուլիսի 27-ին[23][24][25] և հանցագործության կատարման ժամանակ եղել է Մակ-Քիննի քաղաքում գտնվող «Collin College» քոլեջի ուսանող։ Նա իրավապահ մարմինների ներկայացուցիչների կողմից նկարագրվել է որպես ինտրրովորսիա, որը սոցիալական վտարանդի կարգավիճակ էր կրում[26]։

Նախնական հետաքննության ընթացքում պարզվել է, որ Քրուզիուսը լքել է Ալենը օգոստոսի 2-ի ուշ երեկոյան և Էլ Պասո է ժամանել օգոստոսի 3-ի վաղ առավոտյան՝ սպանությունից ոչ շատ առաջ[27]։ Կրակոցների սկսվելուց մի քանի րոպե առաջ Քրուզիուսը իմիջբորդում հրապարակել է իր 27 էջանոց մանիֆեստը (տեղի ունեցածից որոշ ժամանակ անց սոցցանցերում Քրուզիուսի էջերն արգելափակվել են), որի էջերում ընդգծել է, որ դեմ է հանդես եկել Մեքսիկայից միգրանտների թվի ավելացմանը և հայտարարել է, որ մետիսացիան, բազմամշակութայնությունը, ոչ մեծ մարդկանց ներգաղթը և վերարտադրության մակարդակից ցածր ծնելիությունը սպառնում են ԱՄՆ-ի սպիտակ բնակչությանը, ինչը նպաստում է «սպիտակ ցեղասպանությանը»[28][29][30][31]։ Քրուզիուսը նաև հայտարարել է Հարիսոն Տարանտի գործողությունների աջակցության մասին, որը պատասխանատու է Նոր Զելանդիայի Ալ Նուր մզկիթում և Լինվուդ Իսլամական կենտրոնում ահաբեկչական գործողության կատարման համար, որը տեղի է ունեցել 2019 թվականի մարտին[18]։ Սոցիալական ցանցերում Քրուզիուսը պաշտպանել է Դոնալդ Թրամփի արտաքին քաղաքականությունը և կողմ է եղել ԱՄՆ-ի և Մեքսիկայի միջև պետական սահմանին ամերիկա-մեքսիկական պատնեշ կառուցելուն[32]։

Ձերբակալությունից հետո նրան մեղադրանք է առաջադրվել և նա համագործակցել է հետաքննության հետ, մասնավորապես, Քրուզիուսը հայտարարել է, որ հանցագործության կատարման և դրան նախապատրաստվելու ժամանակ հանցակիցներ չի ունեցել[33]։ Ոստիկանությունը հաստատել է, որ կասկածյալը հարձակման մեջ օգտագործված զենքն օրինական հիմքերով է ձեռք բերել[34]։ Մինչև միջադեպը Պատրիկ Քրուզիուսը երբեք քրեական պատասխանատվության չի ենթարկվել որևէ իրավախախտման համար[35]։ Դաշնային իշխանությունները նրա գործը հետաքննում են որպես ներքին ահաբեկչություն[36], բացի այդ, Արդարադատության նախարարությունում հայտարարել են, որ խոսքը ատելության հողի վրա կատարված հանցագործության և հրազենի մասին դաշնային օրենքի խախտման մասին է, նման մեղադրանքները կարող են հանգեցնել պատժի բարձրագույն չափի՝ մահապատիժին։

Արձագանք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը դատապարտել է Պատրիկ Քրուզիուսի արարքը և կրակոցները անվանել «ատելության ակտ»[37]։ Օգոստոսի 7-ին Թրամփն այցելել է Էլ Պասո և Դեյթոն։

Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Վլադիմիր Պուտինը ցավակցություն է հայտնել Թրամփին Տեխասում և Օհայոյում տեղի ունեցած հրաձգության կապակցությամբ[38]։ Մեքսիկայի արտաքին գործերի նախարար Մարսելո Էբրարդը հայտարարություն է արել՝ հայտարարելով, որ Մեքսիկայի կառավարությունը իրավական միջոցներ կձեռնարկի ԱՄՆ-ում մեքսիկացիների և Մեքսիկական ծագում ունեցող ամերիկացիների անվտանգությունն ապահովելու համար[39]։

Դեմոկրատական կուսակցությունից նախագահի թեկնածու Բետո Օ’Ռուրկը, որը ծնունդով Էլ Պասոյից է, Թրամփին մեղադրել է ռասիզմի գաղափարախոսությանը, ռասիզմի էսկալացիային, ինչպես նաև ազգամիջյան թշնամանքի հրահրմանն ուղղված գործողություններում, որոնց հետևանքներից մեկը եղել է մասսայական սպանությունը, որին մասնակցել է Պատրիկ Քրուզիուսը։ Դեմոկրատներից նախագահի մեկ այլ թեկնածու՝ սենատոր Քորի Բուքերը նույնպես իր հայտարարության մեջ զանգվածային սպանության ողջ պատասխանատվությունը բարդել է ԱՄՆ-ի գործող նախագահի վրա՝ հայտարարելով, որ Թրամփը, որը անօրինական ներգաղթի զսպումն արել է իր նախագահության հանգուցային պահերից մեկը, ավելի վաղ բազմիցս նվաստացուցիչ մեկնաբանություններ է արել մեքսիկացի միգրանտների մասին և ներգաղթի փաստը բնութագրել է որպես «ներխուժում»[40]։ Տեխասի նահանգից սենատոր Ջոն Քորնինը ԱՄՆ-ի միգրացիոն քաղաքականության եզրակացությունների շուրջ ծավալված բանավեճից հետո քաղաքական գործիչներին մեղադրել է քաղաքական նպատակահարմարության մեջ՝ հայտարարելով, որ ԱՄՆ-ի քաղաքներում զանգվածային գնդակահարությունները չպետք է «շահագործվեն հանուն քաղաքական շահի» 2020 թվականին ԱՄՆ-ի նախագահի առաջիկա ընտրություններում, այլ պետք է դիտարկվեն որպես սոցիալ-բացասակա�� երևույթներ, որոնք պահանջում են անհապաղ արմատախիլ անել[41]։ Այս միջադեպը հերթական անգամ բարձրացրել է հրազենի նկատմամբ վերահսկողության խստացման և զենքի օգնությամբ կատարվող հանցագործությունների դեմ պայքարի ուժեղացման մասին վեճերի ալիքը՝ հենվելով գոյություն ունեցող օրենքների և ԱՄՆ սահմանադրության փոփոխությունների վրա[42][43][44]։

Հաջորդ միջադեպ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զանգվածային սպանությունից հետո՝ 2019 թվականի օգոստոսի 4-ին, Ֆլորիդայի Գիբսոնթոն տեղանքում ձերբակալվել է 31-ամյա գործազուրկ Ուեյն Լի Փեջեթը, որը նախկինում քրեական պատասխանատվության չի ենթարկվել այն բանից հետո, երբ նա զանգահարել է Walmart տեղական առևտրի կենտրոնի խանութներից մեկը՝ Քրուզիուսի հանցագործությունը կրկնելու սպառնալիքով։ Նրա սպառնալիքների պատճառով առևտրի կենտրոնից շտապ տարհանվել են նրա շուրջ 1000 աշխատակիցներ և այցելուներ։ Փեջետի բնակարանում զենք չի հայտնաբերվել և նրան մեղադրանք է առաջադրվել բռնի կերպով հրազեն կիրառելու մասին կեղծ հաղորդագրության համար։ Ձերբակալությունից հետո չարագործը հայտարարել է, որ անբարեխիղճ արարք կատարելու համար իրեն ոգեշնչել է Էլ Պասոյում զանգվածային սպանությունը[45][46]։

Տես նաև

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 https://www.theguardian.com/us-news/2019/aug/03/el-paso-shooting-what-we-know-so-far
  2. ↑ https://heavy.com/news/2019/08/patrick-crusius-manifesto-el-paso-shooting/
  3. ↑ https://www.express.co.uk/news/world/1161479/el-paso-shooting-walmart-texas-USA-police
  4. ↑ https://www.nbcnews.com/news/us-news/active-shooter-near-el-paso-mall-police-responding-n1039001
  5. ↑ Gun Violence Archive — 2013.
  6. ↑ «El Paso shooting death toll rises to 22. August, 5 2019».
  7. ↑ Расстрелы в Техасе и Огайо стали 21-м и 22-м массовыми убийствами в США в 2019 году, согласно базе данных массовых убийств AP/USA Today/Northeastern University « Как сообщает www.usa.one. [1]
  8. ↑ Andrew Blankstein and Minyvonne Burke (2019 թ․ օգոստոսի 3). «El Paso shooting: 20 people dead, 26 injured, suspect in custody, police say». NBC News (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 «Texas Walmart shooting: El Paso gun attack leaves 20 dead». BBC News (անգլերեն). 2019 թ․ օգոստոսի 4. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  10. ↑ Dana Branham (2019 թ․ օգոստոսի 3). «El Paso massacre suspect wrote an anti-immigrant 'manifesto' before the attack, authorities say». The Dallas Morning News (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  11. ↑ «El Paso shooting: what we know so far». The Guardian (անգլերեն). 2019 թ․ օգոստոսի 4. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  12. ↑ Molly Hennessy-Fiske and Jeffrey Fleishman (2019 թ․ օգոստոսի 3). «El Paso shooting: 20 dead, at least 26 wounded; suspect will be charged with hate crime». Los Angeles Times (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  13. ↑ Mannion, Connor (2019 թ․ օգոստոսի 3). «Fox Airs Harrowing Interview with Woman Who Witnessed El Paso Mass Shooting». Mediaite.com (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  14. ↑ CNN Newsource (2019 թ․ օգոստոսի 4). «Witness to El Paso mass shooting describes moments during attack». KVII: Amarillo News (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին. {{cite web}}: |author= has generic name (օգնություն)
  15. ↑ Tara Law and Josiah Bates (2019 թ․ օգոստոսի 3). «20 Killed, Police Investigating Possible Hate Crime in El Paso Walmart Shooting: What We Know So Far». Time (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  16. ↑ 16,0 16,1 Theresa Waldrop and Paul P. Murphy (2019 թ․ օգոստոսի 3). «El Paso shooting suspect may face hate crime charge». CNN (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  17. ↑ 17,0 17,1 Simon Romero, Manny Fernandez and Mariel Padilla (2019 թ․ օգոստոսի 3). «Day at a Shopping Center in Texas Turns Deadly». The New York Times (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  18. ↑ 18,0 18,1 Dubby Henry (2019 թ․ օգոստոսի 4). «Walmart shooter inspired by Chch mosque attacks: reports». New Zealand Herald (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  19. ↑ «AMLO confirma muerte de tres mexicanos en tiroteo en Texas». Milênio Digital (իսպաներեն). 2019 թ․ օգոստոսի 3. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  20. ↑ «hay-3-mexicanos-muertos-en-tiroteo-de-el-paso-informa-amlo». El Universal (իսպաներեն). 2019 թ․ օգոստոսի 3. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  21. ↑ «El Paso shooting death toll rises to 22. August, 5 2019».
  22. ↑ «Texas Walmart shooting: El Paso attack 'domestic terrorism. 5 August 2019».
  23. ↑ «El Paso shooting being treated as domestic terrorism; police say suspect is cooperating The suspect, Patrick Crusius, 21, will face a possible death sentence if convicted in the shooting Saturday that left 20 dead, prosecutors said. Aug. 4, 2019».
  24. ↑ El Paso Times (2019 թ․ օգոստոսի 3). «El Paso Walmart shooting at Cielo Vista Mall: What we know about the number of victims, the suspect». USA Today (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  25. ↑ CNN Wire (2019 թ․ օգոստոսի 3). «El Paso mall shooting: 20 killed, 26 injured; suspect arrested». WTVR.com (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին. {{cite web}}: |author= has generic name (օգնություն)
  26. ↑ Adam Elmahrek, Melissa Etehad, Matthew Ormseth (2019 թ․ օգոստոսի 3). «'Very much a loner': What we know about Patrick Crusius, the suspect in the El Paso massacre». Matthew Ormseth (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  27. ↑ Andrew Buncombe (2019 թ․ օգոստոսի 3). «El Paso shooting: 20 dead in 'evil act of violence' at Texas Walmart as police probe 'hate crime'». The Independent (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  28. ↑ «What's inside the hate-filled manifesto linked to the alleged El Paso shooter. August 4 at 2:48 PM».
  29. ↑ Robert Evans (2019 թ․ օգոստոսի 4). «The El Paso Shooting and the Gamification of Terror». Bellingcat (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  30. ↑ Andrew Buncombe (2019 թ․ օգոստոսի 3). «Patrick Crusius: El Paso shooting suspect identified as 21-year-old, reports say». The Independent (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  31. ↑ Brett Barrouquere and Hatewatch Staff (2019 թ․ օգոստոսի 3). «El Paso Shooting Suspect May Have Authored Manifesto Containing White Nationalist Talking Points.August 03, 2019». Southern Poverty Law Center (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  32. ↑ Jane Wharton (2019 թ․ օգոստոսի 4). «Texas Walmart shooter 'is Trump fan who wrote hate-filled racist manifesto' before massacre». Metro.co.uk (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  33. ↑ «Texas Walmart shooting: El Paso attack 'domestic terrorism. 5 August 2019».
  34. ↑ «What we know about the El Paso massacre suspect and his ties to North Texas».
  35. ↑ Patrick Crusius identified as El Paso suspected shooter // ABC News, August 5, 2019
  36. ↑ В ФБР внутренний терроризм характеризуют «как преступления, совершенные индивидом или группой лиц, связанных с группировками, базирующимися в США и распространяющими экстремистские политические, идеологические, социальные, расистские и экологические взгляды»; как указывают в ФБР, мотив большинства преступлений, попадающих в категорию "внутренний терроризм", — расистские взгляды. [2]
  37. ↑ «Trump, 2020 Dems condemn El Paso mass shooting: 'Act of cowardice'».
  38. ↑ Путин выразил соболезнования Трампу в связи со стрельбой в Техасе и Огайо // Регнум, 4 августа 2019
  39. ↑ «Texas Walmart shooting: El Paso attack 'domestic terrorism'».
  40. ↑ Бойню в Техасе спровоцировала теория «Великой замены» // Взгляд, 4 августа 2019
  41. ↑ «Congress rarely acts on gun control despite mass shootings Updated 7:38 AM ET, Mon August 5, 2019». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 5-ին. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  42. ↑ «Beto O'Rourke gives emotional statement in response to El Paso shooting BY GRACE SEGERS AUGUST 3, 2019 / 4:56 PM / CBS NEWS».
  43. ↑ «'Senseless and horrific': Celebrities call for gun control, decry political inaction after El Paso shooting. August 4, 2019».
  44. ↑ «The Post urges Trump to take action on assault weapons By Post Editorial Board August 4, 2019».
  45. ↑ «'Copycat' attack thwarted at Fla. Walmart, suspect 'intrigued' by mass shootings: cops By Chris Perez August 4, 2019».
  46. ↑ [Man charged with making threat to shoot up Gibsonton Walmart «Man charged with making threat to shoot up Gibsonton Walmart»]. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Զանգվածային_սպանություն_Էլ_Պասոյում&oldid=9510835» էջից