Դոնթի մեթոդ

Դոնթի Մեթոդ (հայտնի է նաև որպես Դոնթի բանաձև, կամ Ջեֆերսոնի մեթոդ), համամասնական ընտրակարգի մանդատների բաշխման տարբերակներից մեկը, որն առաջարկել է բելգիացի մաթեմատիկոս Վիկտոր Դոնթը։ Այն կիրառվում է մի շարք երկրներում, որոնց թվում են Ալբանիան, Արգենտինան, Արևելյան Թիմորը, Ավստրիան, Բելգիան, Բրազիլիան, Բուլղարիան, Էկվադորը, Էստոնիան, Գերմանիան (մինչև 1985 թվական), Դանիան, Իսլանդիան, Իսպանիան, Իսրայելը, Կոլումբիան, Հայաստանը, Հունգարիան, Մակեդոնիայի Հանրապետությունը, Մոլդովան, Նիդերլանդները, Պարագվայը, Լեհաստանը, Պորտուգալիան, Ռումինիան, Հյուսիսային Իռլանդիան, Սերբիան, Սլովենիան, Թուրքիան, Ուելսը, Ֆինլանդիան, Խորվաթիան, Չեռնոգորիան, Չեխիան, Չիլին, Շոտլանդիան, Ճապոնիան, Վենեսուելան։

Դոնթի մեթոդի կիրառման դեպքում տեղերը բաշխվում են հաջորդաբար, մեկը մյուսի հետևից։ Յուրաքանչյուր քայլում տեղը շնորհվում է այն կուսակցությանը, որի ${\displaystyle {\frac {V}{s+1}}}$ գործակիցն առավելագույնն է։ Բանաձևում

• ${\displaystyle V}$-ն կուսակցության ստացած ընդհանուր ձայների քանակն է,
• ${\displaystyle s}$-ը մինչ այդ քայլը կուսակցության ստացած տեղերի քանակը։

Տեղ շնորհելուց հետո վերահաշվարկվում է քվոտան հաշվի առնելով նոր ստացված մանդատը^[1][2]։

Ենթադրենք, 10 պատգամավոր ունեցող օրենսդիր մարմնի ընտրությանը մասնակցած երեք քաղաքական ուժեր ստացել են 50, 42 և 19 հազար ձայներ։ Դոնթի մեթոդով նրանք կստանան համապատասխանաբար 5, 4 և 1 տեղեր։ Ստորև ներկայացված աղյուսակը ցույց է տալիս մեթոդի կիրառումը քայլ առ քայլ։ Յուրաքանչյուր քայլում նշված է կուսակցության քվոտան, նրանցից առավելագույնը թավատառ է։

2016 թվականին ընդունված ընտրական օրենսգրքով Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովում ազգային փոքրմասնության և ռեյտինգային թեկնածուների մանդատները բաշխվում են Դոնթի Մեթոդով^[3]։ Մեթոդը կիրառվել է ՀՀ Ազգային Ժողովի 2017 թվականի և 2018 թվականի արտահերթ ընտրություններում։

Մեթոդը կիրառվում է նաև ԱԺ-ի հանձնաժողովի նախագահների տեղերի բաշխման ժամանակ։

• Դոնթի մեթոդի օնլայն հաշվիչ (անգլ.)